Hé lộ những điểm được 'đặt trong ngoặc đơn' của kế hoạch hòa bình Ukraine
Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất của Ukraine, Sergiy Kyslytsya, nói với tờ Financial Times rằng một số vấn đề nhạy cảm trong bản kế hoạch hòa bình đã được 'đặt trong ngoặc đơn' để ông Trump và ông Zelensky quyết định sau.
Ukraine đã yêu cầu sửa đổi đáng kể kế hoạch hòa bình của Mỹ nhằm chấm dứt xung đột, loại bỏ một số yêu cầu tối đa của Nga, những người am hiểu các cuộc đàm phán cho biết, giữa bối cảnh các nhà lãnh đạo châu Âu hôm 24/11 cảnh báo rằng không thể đạt được thỏa thuận một cách nhanh chóng.
Các nguồn tin cho biết, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky có thể gặp gặp người đồng cấp Donald Trump tại Nhà Trắng vào cuối tuần này. Ukraine cũng đang thúc đẩy châu Âu tham gia vào các cuộc đàm phán.
Xung đột Nga - Ukraine. Ảnh: Reuters
Kế hoạch ban đầu gồm 28 điểm giữa Mỹ và Nga đã được ông Kirill Dmitriev, đặc phái viên của Tổng thống Nga Vladimir Putin, và ông Steve Witkoff, đại diện của Tổng thống Mỹ Donald Trump, soạn thảo vào tháng trước. Kế hoạch này kêu gọi Ukraine rút khỏi các thành phố mà họ kiểm soát ở khu vực Donbass, hạn chế quy mô quân đội và không gia nhập NATO.
Trong các cuộc đàm phán hôm 23/11 tại Thụy Sĩ giữa phái đoàn Mỹ do Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio dẫn đầu và phái đoàn Ukraine do Chánh Văn phòng Tổng thống Zelensky, ông Andriy Yermak dẫn đầu, kế hoạch đã được điều chỉnh đáng kể. Hiện tại, kế hoạch này đã được rút ngắn xuống chỉ còn 19 điểm. Kiev và các đối tác châu Âu cho rằng tiền tuyến hiện tại phải là điểm khởi đầu cho các cuộc đàm phán về lãnh thổ.
Họ cho rằng không thể công nhận vùng đất bị Nga chiếm giữ thông qua sức mạnh quân sự, và Kiev nên tự quyết định xem có nên gia nhập EU và NATO hay không - điều mà Điện Kremlin muốn phủ quyết hoặc áp đặt các điều kiện. Thứ trưởng Ngoại giao thứ nhất của Ukraine, Sergiy Kyslytsya, nói với tờ Financial Times rằng những vấn đề như vậy đã được "đặt trong ngoặc đơn" để ông Trump và ông Zelensky quyết định sau.
Hôm qua (24/11), Tổng thống Zelensky nói: "Cho đến nay, sau Geneva, số điểm còn ít hơn, không còn 28 điểm nữa và nhiều yếu tố chính xác đã được đưa vào khuôn khổ này", đồng thời nói thêm rằng các vấn đề nhạy cảm sẽ được ông thảo luận với Tổng thống Trump.
Về phần mình, Ngoại trưởng Rubio ca ngợi các cuộc đàm phán hôm 23/11 là "rất, rất tích cực". Viết trên Truth Social hôm qua, ông Trump, người vài ngày trước đã cáo buộc giới lãnh đạo Ukraine "không biết ơn", cũng đã có giọng điệu tích cực.
"Liệu có thực sự đạt được tiến triển lớn trong các cuộc đàm phán hòa bình giữa Nga và Ukraine không??? Đừng tin cho đến khi tận mắt chứng kiến, nhưng điều gì đó tốt đẹp có thể đang diễn ra. CHÚA PHÙ HỘ CHO NƯỚC MỸ!" ông viết.
Châu Âu nói còn nhiều việc phải làm, Mỹ cảnh báo nhận định sai lầm
Phái đoàn Ukraine đã thông báo tóm tắt cho Tổng thống Zelensky về các cuộc đàm phán sau khi trở về Kiev từ Geneva. Họ mô tả phiên bản mới nhất của kế hoạch là thực tế hơn. Trong một diễn biến khác, Tổng thống Ukraine Zelensky đã nói chuyện với Phó Tổng thống Mỹ J.D. Vance và thúc giục ông này đưa các nước châu Âu vào quá trình thương thảo. Ông Vance được cho là đã đồng ý.
Tuy nhiên, cố vấn chính sách đối ngoại hàng đầu của Tổng thống Putin đã lên tiếng khẳng định Moscow sẽ tìm cách "sửa đổi" một số phần của kế hoạch. "Chúng tôi đã nhận được một số bản thảo... cần phải được sửa đổi thêm", ông Yuri Ushakov nói, đồng thời cho biết thêm rằng "nhiều điều khoản" của kế hoạch dường như chấp nhận được, nhưng những điều khoản khác sẽ "cần các bên thảo luận và xem xét chi tiết nhất".
Nhấn mạnh lập trường cứng rắn của Điện Kremlin, Ushakov cho biết Moscow sẽ bác bỏ kế hoạch sửa đổi của châu Âu – tài liệu được Reuters công bố. “Thoạt nhìn, kế hoạch của châu Âu… hoàn toàn không mang tính xây dựng và không hiệu quả đối với chúng tôi”, ông nói.
Trong khi các nhà đàm phán đang loay hoay sửa đổi khuôn khổ đối thoại, Ukraine và Nga tiếp tục cáo buộc nhau tiến hành các cuộc không kích đẫm máu trong đêm.
Quyền thống đốc vùng Rostov của Nga cho biết ít nhất 3 người đã thiệt mạng do các cuộc không kích của Ukraine. Trong khi đó, chính quyền Kiev cho biết ít nhất 1 người đã thiệt mạng và 7 người khác bị thương ở khu vực thủ đô sau khi loạt tên lửa và máy bay không người lái của Nga tấn công cơ sở năng lượng của nước này.
Anh và EU đã bị bất ngờ vào tuần trước khi kế hoạch ban đầu bị rò rỉ cho truyền thông Mỹ. Kể từ đó, các chính phủ châu Âu đã tìm cách sửa đổi văn kiện này. Các nhà lãnh đạo EU tham dự hội nghị thượng đỉnh EU-châu Phi tại Angola đã hoan nghênh một số tiến triển, nhưng cho biết vẫn còn nhiều việc phải làm và nhấn mạnh rằng châu Âu phải tham gia đầy đủ và Nga phải có mặt nếu muốn các cuộc đàm phán tiến triển thực chất.
Chủ tịch Hội đồng châu Âu, António Costa gọi đây là "một động lực mới", trong khi Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen mô tả những gì đạt được tại Thụy Sĩ là "một nền tảng vững chắc để tiến lên phía trước", nhưng lưu ý “vẫn còn nhiều việc phải làm".
Theo bà Von der Leyen, các nguyên tắc cốt lõi mà EU luôn nhấn mạnh là "lãnh thổ và chủ quyền của Ukraine phải được tôn trọng - chỉ có Ukraine, với tư cách là một quốc gia có chủ quyền, mới có thể đưa ra quyết định liên quan đến lực lượng vũ trang của mình".
Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết cả châu Âu và Nga phải tham gia đầy đủ. "Bước tiếp theo phải là: Nga ngồi vào bàn đàm phán", ông Merz nói, trong khi người châu Âu phải được quyền góp ý với "các vấn đề ảnh hưởng đến lợi ích và chủ quyền của châu Âu".
Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk thì nhấn mạnh rằng bất kỳ giải pháp hòa bình nào cũng cần phải "củng cố, chứ không phải làm suy yếu, an ninh của châu Âu".
Thủ tướng Anh Keir Starmer cho rằng vẫn còn nhiều việc phải làm nhưng đang có những tiến triển. Ông cho biết một nhóm các quốc gia ủng hộ Ukraine - liên minh của những người sẵn sàng - sẽ thảo luận về vấn đề này trong một hội nghị trực tuyến ngày 25/11.
Hôm qua, Nhà Trắng đã lên tiếng bác bỏ những lời chỉ trích, bao gồm cả từ nội bộ đảng Cộng hòa cho rằng ông Trump đang thiên vị Nga.
"Ý kiến cho rằng Mỹ không tham gia một cách bình đẳng với cả hai bên trong cuộc chiến này để chấm dứt nó là một sai lầm hoàn toàn", thư ký báo chí Karoline Leavitt nói với các phóng viên.
