Nvidia phát triển công nghệ xác minh vị trí chip AI, ngăn tuồn lậu sang Trung Quốc

Động thái đó có thể giúp ngăn những chip AI (trí tuệ nhân tạo) của Nvidia bị tuồn vào các quốc gia nằm trong danh sách cấm xuất khẩu.

Tính năng này được Nvidia trình diễn riêng vài tháng gần đây nhưng chưa phát hành. Đây sẽ là bản cập nhật phần mềm tùy chọn mà khách hàng có thể tự cài đặt, khai thác các khả năng điện toán bảo mật trên các GPU (bộ xử lý đồ họa) Nvidia, theo các nguồn tin của Reuters.

Điện toán bảo mật là công nghệ cho phép xử lý dữ liệu trong môi trường được cách ly và mã hóa. Điều đó đảm bảo dữ liệu vẫn được bảo vệ ngay cả khi đang được sử dụng.

Phần mềm trên được Nvidia phát triển để cho phép khách hàng theo dõi hiệu suất điện toán tổng thể của chip - hoạt động phổ biến với những công ty mua số lượng lớn chip cho trung tâm dữ liệu. Nó tận dụng độ trễ khi chip liên lạc với các máy chủ do Nvidia vận hành để xác định vị trí tương đối của chip, tương đương mức độ mà các dịch vụ internet khác có thể cung cấp, theo một quan chức Nvidia.

“Chúng tôi đang phát triển một dịch vụ phần mềm mới giúp các nhà vận hành trung tâm dữ liệu theo dõi tình trạng và số lượng toàn bộ GPU của họ. Phần mềm do khách hàng tự cài đặt này sử dụng dữ liệu đo từ GPU để giám sát tình trạng, tính toàn vẹn và kiểm kê hệ thống”, Nvidia cho hay.

Tính năng đó sẽ được cung cấp đầu tiên trên dòng chip Blackwell mới nhất của Nvidia, vốn có nhiều tính năng bảo mật hơn cho quy trình gọi là “chứng thực” so với thế hệ Hopper và Ampere trước đó. Tuy nhiên, Nvidia cũng đang xem xét các phương án dành cho những chip AI thế hệ trước.

Nếu được phát hành, bản cập nhật xác minh vị trí này có thể đáp ứng lời kêu gọi từ Nhà Trắng và các nghị sĩ thuộc cả hai đảng ở Mỹ về việc ngăn chặn tình trạng buôn lậu chip AI sang Trung Quốc cùng các quốc gia bị hạn chế bán hàng.

Lời kêu gọi này càng gia tăng khi Bộ Tư pháp Mỹ đã truy tố các đường dây buôn lậu liên quan đến Trung Quốc, bị cáo buộc tìm cách đưa lượng chip AI Nvidia trị giá hơn 160 triệu USD vào nước này.

Tuy nhiên, những yêu cầu về xác minh vị trí đó từng khiến Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc triệu tập Nvidia cuối tháng 7, để chất vấn về việc liệu các chip AI của hãng có chứa “cửa hậu”, cho phép Mỹ truy cập hoặc kiểm soát từ xa hay không.

Nvidia kiên quyết phủ nhận việc chip của họ có "cửa hậu".

David Reber, Giám đốc an ninh Nvidia, phản hồi: “GPU của Nvidia không và không nên có công tắc hủy hoặc cửa hậu”. Ông lập luận các cửa hậu bí mật là những lỗ hổng nguy hiểm có thể bị hacker lẫn giới chức khai thác, rằng chúng “vi phạm các nguyên tắc cơ bản của an ninh mạng”.

David Reber cũng cho rằng nếu công tắc hủy (chức năng vô hiệu hóa chip từ xa) hoặc cửa hậu được tích hợp vào các sản phẩm như GPU Nvidia, điều đó sẽ gây tổn hại đến lợi ích an ninh quốc gia Mỹ.

"Việc cài công tắc hủy vào chip là một điều hoàn toàn khác: Một lỗ hổng ngoài tầm kiểm soát của người dùng và là lời mời công khai cho thảm họa. Nó giống như mua ô tô mà đại lý vẫn giữ điều khiển từ xa cho phanh đỗ xe (phanh khẩn cấp), phòng trường hợp họ quyết định rằng bạn không nên lái xe", David Reber viết.

Trong khi đó, các chuyên gia phần mềm cho rằng hoàn toàn có thể phát triển tính năng xác minh vị trí chip mà không ảnh hưởng đến tính bảo mật của sản phẩm, theo Reuters.

Nvidia đã xây dựng công nghệ xác minh vị trí chip AI của họ đang hoạt động ở quốc gia nào - Ảnh: Reuters

Hôm 9.12 vừa qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo sẽ cho phép Nvidia xuất khẩu chip H200 sang Trung Quốc và chính phủ Mỹ sẽ nhận 25% doanh thu H200. Tuy nhiên, các chuyên gia chính sách đối ngoại tỏ ra hoài nghi về việc Trung Quốc có cho phép các công ty trong nước mua H200 hay không.

Theo trang FT, Trung Quốc chuẩn bị hạn chế quyền tiếp cận H200 bất chấp ông Trump cho phép Nvidia xuất khẩu chip AI tiên tiến này. Cụ thể hơn, các cơ quan quản lý ở Trung Quốc đang thảo luận những cách thức cho phép tiếp cận có giới hạn với H200, thế hệ chip AI tốt thứ hai của Nvidia dùng kiến trúc Hopper. Người mua có thể sẽ phải trải qua quy trình phê duyệt, gửi yêu cầu mua H200 và giải thích lý do tại sao các nhà cung cấp trong nước không thể đáp ứng nhu cầu của họ.

Mỹ gắn thiết bị định vị vào lô hàng chip AI

Trước đây, Reuters đưa tin cơ quan chức năng Mỹ đã bí mật gắn thiết bị định vị vào các lô hàng chip tiên tiến có nguy cơ cao bị tuồn lậu sang Trung Quốc.

Hai nguồn tin của Reuters cho biết biện pháp này nhằm mục đích phát hiện các chip AI bị chuyển hướng đến những nơi nằm trong danh sách hạn chế xuất khẩu của Mỹ và chỉ áp dụng cho các lô hàng đang điều tra. Điều đó cho thấy mức độ chính phủ Mỹ nỗ lực để thực thi các lệnh hạn chế xuất khẩu chip sang Trung Quốc, ngay cả khi chính quyền Trump tìm cách nới lỏng một số lệnh cấm tiếp cận mặt hàng như vậy.

Những thiết bị định vị đó có thể giúp thu thập chứng cứ để buộc tội cá nhân và công ty kiếm lời từ việc vi phạm kiểm soát xuất khẩu của Mỹ.

Thiết bị định vị là công cụ điều tra đã được cơ quan thực thi pháp luật Mỹ sử dụng suốt hàng chục năm để theo dõi các sản phẩm chịu hạn chế xuất khẩu, chẳng hạn linh kiện máy bay. Một nguồn tin của Reuters cho biết công cụ này đã được dùng để chống lại việc tuồn trái phép chất bán dẫn trong những năm gần đây.

5 người khác đang tham gia trực tiếp vào chuỗi cung ứng máy chủ AI khẳng định biết việc sử dụng cơ quan chức năng gắn thiết bị định vị trong lô hàng máy chủ của các hãng như Dell và Super Micro, vốn có chứa chip Nvidia và AMD, theo Reuters.

5 người này tiết lộ các thiết bị định vị thường được giấu trong bao bì lô hàng máy chủ, nhưng không biết ai là người gắn chúng và ở khâu nào trên tuyến vận chuyển.

Mỹ bắt đầu hạn chế bán chip tiên tiến Nvidia, AMD và các nhà sản xuất khác sang Trung Quốc từ năm 2022.

Theo một vụ việc năm 2024 được hai người trong chuỗi cung ứng máy chủ kể lại, một lô máy chủ Dell chứa chip AI Nvidia có cả các thiết bị định vị lớn gắn trên thùng hàng, lẫn các thiết bị nhỏ hơn và kín đáo hơn được giấu bên trong bao bì, thậm chí cả bên trong máy chủ.

Một người thứ ba cho biết đã thấy hình ảnh và video về các thiết bị theo dõi bị những người bán lại chip khác gỡ bỏ khỏi các máy chủ Dell và Super Micro. Người này nói một số thiết bị theo dõi lớn có kích thước tương đương chiếc smartphone.

Theo các nguồn tin của Reuters, Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Mỹ (BIS), cơ quan giám sát việc kiểm soát và thực thi xuất khẩu, thường là đơn vị chủ chốt trong các vụ việc điều tra dạng này. Ngoài ra, Cục Điều tra An ninh Nội địa (HSI) và Cục Điều tra Liên bang (FBI) cũng có thể tham gia, Reuters cho hay.

Trong một tuyên bố, Super Micro cho biết hãng không tiết lộ “các biện pháp và chính sách an ninh để bảo vệ hoạt động toàn cầu, đối tác và khách hàng” và từ chối bình luận về bất kỳ hành động theo dõi nào của phía Mỹ.

Dell thông báo “không biết về bất kỳ sáng kiến nào từ chính phủ Mỹ nhằm gắn thiết bị định vị vào các lô hàng sản phẩm của mình”.

Hồi tháng 1, Reuters đưa tin Mỹ đã lần theo dấu đường dây buôn lậu chip AI có tổ chức sang Trung Quốc qua các quốc gia như Malaysia, Singapore và UAE, nhưng chưa rõ các thiết bị định vị có được sử dụng hay không.

Việc cơ quan thực thi pháp luật Mỹ sử dụng thiết bị định vị đã có từ hàng chục năm trước. Năm 1985, hãng Hughes Aircraft đã vận chuyển thiết bị thuộc diện kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, theo một phán quyết tòa án mà Reuters xem được. Khi thực hiện lệnh khám xét, Cơ quan Hải quan Mỹ đã chặn thùng hàng tại một sân bay ở thành phố Houston và gắn thiết bị theo dõi.

Các đặc vụ thực thi kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đôi khi gắn thiết bị định vị sau khi được phê duyệt hành chính hoặc xin lệnh của thẩm phán để cho phép sử dụng thiết bị. Nếu có lệnh của tòa, việc dùng thông tin làm bằng chứng trong vụ án hình sự sẽ dễ dàng hơn.

Nguồn tin của Reuters nói thêm rằng một công ty có thể được thông báo về thiết bị theo dõi, nếu họ không phải là đối tượng của cuộc điều tra và có thể đồng ý để chính phủ lắp đặt chúng. Tuy nhiên, các thiết bị cũng có thể được lắp mà họ không hề biết.

Theo Reuters, những người tham gia vào việc chuyển hướng các lô hàng chip và máy chủ bị kiểm soát xuất khẩu sang Trung Quốc đã nhận thức được sự tồn tại của thiết bị định vị này.

Hai nguồn tin trong chuỗi cung ứng (hiện sống ở Trung Quốc), là nhà bán lại chip thuộc diện bị kiểm soát xuất khẩu, nói họ thường xuyên kiểm tra kỹ lô hàng máy chủ chip AI để tìm thiết bị định vị vì lo ngại chúng có thể bị cài vào, Reuters đưa tin.

Sơn Vân