Ô nhiễm không khí 'tấn công' Nam Á

Với hơn 13 triệu dân, Lahore là thành phố đông dân thứ hai tại Pakistan, đã buộc phải đóng cửa trường học, công viên, trung tâm thương mại và văn phòng sau khi chỉ số chất lượng không khí (AQI) trong tuần này tăng vọt lên hơn 400, cũng là mức được đánh giá nguy hiểm đối với sức khỏe con người.

Giới chức tỉnh Punjab đã áp đặt “tình trạng khẩn cấp về môi trường và sức khỏe” ở các thành phố Gujranwala, Hafizabad và Lahore với tổng dân số hơn 15 triệu người cho đến khi tình hình được cải thiện.

Siêu đô thị Lahore chìm trong khói bụi độc hại do ô nhiễm không khí. Ảnh: Getty Images

Tuyên bố của nhà chức trách nêu rõ, hoạt động di chuyển của người dân đến và đi từ những thành phố kể trên bằng phương tiện giao thông cá nhân và công cộng đều sẽ bị hạn chế. Ngoài ra, người dân cũng được khuyến cáo hạn chế tụ tập nhiều hơn 4 người tại cùng một địa điểm.

Mức độ ô nhiễm tăng cao ở Pakistan xảy ra sau khi quốc gia láng giềng Ấn Độ chứng kiến tình trạng sương mù bao phủ thủ đô New Delhi hồi tuần trước. Nguyên nhân do nhiệt độ giảm khiến các hạt ô nhiễm bị giữ lại trong không khí, tạo ra khói mù độc hại ở mức nguy hiểm.

Theo truyền thống, vào cuối năm, sau vụ thu hoạch mùa đông, hàng triệu nông dân đốt rơm rạ còn sót lại để chuẩn bị cho vụ lúa mì sắp tới. Điều này, cùng với tình trạng ô nhiễm do xe cộ và công nghiệp, đã tạo ra lượng sương mù dày đặc tại các bang Haryana, Punjab, Uttar Pradesh và New Delhi phía Bắc Ấn Độ.

Chất lượng không khí kém ảnh hưởng đến sức khỏe hàng triệu người dân khu vực Nam Á. Ảnh: Reuters

Trước đó, Tòa án Tối cao Ấn Độ đã yêu cầu chính quyền các bang lân cận New Delhi ngăn chặn tình trạng người nông dân đốt rơm rạ, đồng thời cấm sử dụng pháo trên toàn quốc trước lễ hội Diwali chuẩn bị diễn ra vào cuối tuần này. Thực tế, những lệnh cấm tương tự từng được ban hành trong nhiều năm nhưng gần như không hiệu quả.

Các thành phố lớn khác của Ấn Độ, bao gồm Kolkata và Mumbai, đều nằm trong danh sách 20 thành phố ô nhiễm nhất thế giới trong tuần này, với mức độ ô nhiễm dao động giữa “nguy hiểm” và “không tốt cho sức khỏe”. Chính quyền các địa phương đã nỗ lực thực hiện các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm, từ hạn chế phương tiện tham gia giao thông, tưới nước trên vỉa hè và cấm các hoạt động xây dựng không cần thiết để giảm bớt bụi.

Theo một nghiên cứu năm 2021 của Viện Chính sách năng lượng (EPIC) tại Đại học Chicago, chất lượng không khí kém có thể khiến tuổi thọ người dân Delhi giảm tới 9 năm. Nghiên cứu cũng cho thấy, mỗi người trong số 1,4 tỷ dân Ấn Độ đều phải chịu mức ô nhiễm trung bình hằng năm vượt quá khuyến cáo của WHO. Các bác sĩ ở New Delhi đã xác nhận sự gia tăng của những căn bệnh liên quan đến ô nhiễm không khí như ho, rát họng, khó thở, hay các vấn đề về da và nhiều bệnh khác.

Dhaka, thủ đô của Bangladesh với dân số hơn 10 triệu người, cũng nằm trong danh sách các thành phố ô nhiễm nhất. Ngày 10-11, chỉ số chất lượng không khí tại thành phố là 222, mức “không lành mạnh”.

Theo CNN, nồng độ bụi mịn PM2.5 ở tất cả thành phố kể trên đã vượt xa giới hạn của Tổ chức Y tế thế giới (WHO). Tình trạng này cho thấy mối lo ngại ngày càng tăng đối với các quốc gia Nam Á đang trải qua quá trình công nghiệp hóa nhanh chóng và bùng nổ dân số dẫn đến gia tăng mức độ ô nhiễm.

Những người tiếp xúc thường xuyên với bụi mịn PM 2.5 sẽ đối diện nguy cơ suy giảm khả năng nhận thức, miễn dịch, có thể mắc những căn bệnh liên quan đến rối loạn tim và phổi.

Trước tình trạng ô nhiễm không khí ngày một nghiêm trọng, các nhóm hoạt động môi trường và nhà hoạch định chính sách đã kêu gọi áp dụng những giải pháp hiệu quả hơn để quản lý sự gia tăng dân số. Đồng thời cho rằng, các biện pháp hiện tại như hạn chế giao thông và tạm dừng xây dựng sẽ không tạo ra nhiều khác biệt về lâu dài.