Ở nơi tâm bão Kalmeagi đi qua

Bài 1: Quyết định quan trọng giúp giảm thiệt hại về người

Cuộc di dân lịch sử

Bão Kalmeagi (cơn bão số 13) đi qua, để lại phía sau không chỉ là những căn nhà sụp đổ, những cánh đồng tan hoang, mà còn là nỗi trơ trọi, hụt hẫng của hàng trăm con người giữa đống đổ nát.

Ở nhiều vùng ven biển tỉnh Gia Lai, người dân vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhìn lại nơi từng là mái ấm của mình giờ chỉ còn là nền đất ướt sũng, lẫn trong bùn đất là vài đôi dép cao su cũ mềm và những tấm tôn méo mó. Đâu đó là tiếng thở dài đầy chua chát, xót xa.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà thăm hỏi người dân ở những nơi sơ tán chống bão số 13.

"Kinh hoàng"; "khủng khiếp"; "lần đầu thấy"... Đó là những từ người ta dùng nhiều nhất để nói về cơn bão Kalmeagi suốt những ngày qua ở Gia Lai. Sức gió khủng khiếp của cơn thịnh nộ trời đất, cuốn phăng những thứ chắn dọc trên đường đi của bão, để lại những cảnh hoang tàn, ám ảnh đến lạ.

Tại làng chài Xuân Thạnh, xã Phù Mỹ Đông, hàng chục ngôi nhà bị xóa sổ. Sau bão, nhiều người lục đục trở về làng, nhặt nhạnh những thứ vương vãi, một cái thau, vài ba đôi đũa.

Lặng lẽ đứng nhìn những gì còn sót lại, một vài bức tường đổ nát, vài mảnh ván, ông Trần Đình Mai xót xa nhưng đôi mắt vẫn ánh lên một chút lạc quan của người ngư dân xứ biển.

"Gió mạnh khủng khiếp, cuốn cả ngôi nhà tôi ra biển. Tôi sống 60 năm chưa thấy cơn bão nào hung dữ đến thế. Cũng may, chính quyền đã di dời người dân đi từ sớm nên cả làng không ai bị gì, mọi người đều bình an. Đó là điều đáng quý nhất. Còn mạng sống là tốt rồi, rồi sẽ đi làm, sẽ dựng lại nhà mới", ông Mai nói.

May mắn của ông Mai hay của hàng chục hộ dân làng chài Xuân Thạnh cũng là may mắn của hàng trăm, hàng nghìn con người ở Gia Lai đã an toàn trở về sau cơn lũ dữ. Họ có thể mất nhà, mất một góc vườn, nhưng may mắn nhất là họ còn sống.

Đó là thành công nhất trong công tác chống bão Kalmeagi. Phương châm "tính mạng con người là quan trọng nhất" được chính quyền tỉnh Gia Lai thực hiện một cách nghiêm túc, với quyết tâm lớn và sự tập trung cao, thể hiện ở các biện pháp ứng phó bão số 13.

Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai kiểm tra, yêu cầu người dân di dời đến nơi an toàn tránh bão số 13. Ảnh: Quang Tấn.

Khi có thông tin về bão, Chính phủ yêu cầu phải đảm bảo an toàn cho người dân. Tại Gia Lai, đảm bảo an toàn cho người dân thể hiện ở quyết sách phải di dời bằng hết tất cả người dân ở vùng có nguy cơ đến nơi an toàn. Một cuộc di dời lịch sử diễn ra "thần tốc" trước khi bão đổ bộ.

Chiều 4/11, cuộc họp khẩn cấp được tổ chức nhằm ứng phó bão số 13. Ông Phạm Anh Tuấn, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai nhấn mạnh tập trung "phòng bão là chính" và yêu cầu kích hoạt kịch bản ứng phó cao nhất trong toàn tỉnh. Toàn bộ hệ thống chính trị vào cuộc một cách khẩn trương, đồng bộ và quyết liệt. Kịch bản ứng phó chi tiết được lên sẵn với trọng tâm "an toàn tính mạng người dân".

"Dừng tất cả những cuộc họp không cần thiết để tập trung chống bão, khẩn trương đưa lực lượng xuống các địa phương, di dời người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm. Tiền mất bao nhiêu cũng được, chỉ cần an toàn cho người dân", chỉ đạo từ Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn.

Cuộc di dời cứu hàng nghìn người thoát nạn

Từ ngày 4 đến trưa 6/11, trước khi bão đổ bộ vào, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Thái Đại Ngọc, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Phạm Anh Tuấn liên tục họp chỉ đạo ứng phó bão, chưa đóng cánh cửa phòng họp, lãnh đạo lại tức tốc xuống kiểm tra, thuyết phục người dân di dời đến nơi an toàn và "cưỡng chế".

Ông Phạm Anh Tuấn cho biết, phải "cưỡng chế" vì còn nhiều người dân tâm lý tiếc tài sản, không chịu rời đi. "Cưỡng chế" cũng chỉ để cho người dân an toàn, không để ai ở lại vùng nguy hiểm khi bão đổ bộ vào. Cứ thế, hết xã này đến xã khác, lãnh đạo Gia Lai đi kiểm tra hết một lượt ở những vùng nguy cơ ảnh hưởng cao rồi mới rời đi.

Cứ thế, chính quyền cơ sở, bộ đội, công an giúp người dân di dời đến nơi ở an toàn, chằng chống nhà cửa. Đến trước 12h ngày 5/11, gần 94.000 hộ dân với 342.000 người, được sơ tán an toàn trước bão. Một cuộc di dời dân lịch sử được hoàn thành.

Không chỉ di dời người dân, trước trong và sau bão, chính quyền địa phương đều sát cánh bên cạnh người dân, cùng họ vượt qua những thời khắc hung tàn nhất của bão dữ.

Phương châm "4 tại chỗ" được triển khai từ sớm, thành lập sở chỉ huy tiền phương, cử 13 tổ công tác bám địa bàn, giám sát hồ đập cho thấy mức độ nghiêm túc trong ứng phó bão ở Gia Lai.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà kiểm tra ảnh hưởng của bão số 13 ngay giữa đêm khi bão đang đổ bộ.

Giữa cơn cuồng nộ của gió giật và mưa xối, hơn 30.000 cán bộ, chiến sĩ, công an, dân quân, y tế… đã túc trực 24/24h, ở vùng trọng yếu. Đêm lẫn ngày, lãnh đạo tỉnh vừa dứt cuộc họp lại về với dân, bất kể giờ giấc. Sở chỉ huy tiền phương sáng đèn giữa bão lớn, sự chỉ đạo vẫn được duy trì.

Xe tăng, bọc thép băng vào giữa những cây cối ngã đổ của "cuồng phong" bão Kalmeagi để đưa những hộ dân đang lo lắng, kêu cứu khi nhà tốc mái, đưa được hơn 200 người đến nơi an toàn giữa thời điểm bão đổ bộ. Chứng tỏ cán bộ, chính quyền luôn bên cạnh người dân dù ở thời điểm nào.

Sự "vào cuộc toàn hệ thống" không chỉ để chống bão, mà còn củng cố niềm tin, rằng chính quyền thực sự ở bên dân trong hoạn nạn.

Kết quả, dù bão mạnh và di chuyển nhanh, thiệt hại về người chỉ dừng ở 2 người chết, 6 người bị thương, con số ít đến mức đáng ngạc nhiên trong một trận "siêu" cuồng phong, giật cấp 15.

Đêm 6/11, bão chưa tan, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà, Bí thư Tỉnh ủy Gia Lai Thái Đại Ngọc đã băng mình ra những tuyến đường đang ngập tràn cây cối ngã đổ, dây điện đứt gãy chằng chịt, bóng tối bao trùm, để xem người dân có ảnh hưởng gì hay không. Đồng thời chỉ đạo tiếp tục theo dõi, hỗ trợ ngay những trường hợp nào đang cầu cứu, không để tính mạng, sức khỏe người dân bị ảnh hưởng.

Hơn 200 nhà bị đổ sập, hơn 24.751 nhà tốc mái, hư hỏng… chính là con số nói lên sự khủng khiếp của bão số 13. Để thấy rằng, chỉ khi công tác ứng phó được đặt lên mức cao nhất với trung tâm là tất cả vì an toàn người dân mới giúp giảm thiểu tối đa thiệt hại về người do bão gây ra.

Quang Đạt