Ðô thị thông minh từ góc nhìn của người làm sách
Ba năm sau ngày thành phố phê duyệt đề án 'Xây dựng TP Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn 2025', nhiều nhà xuất bản (NXB), đơn vị làm sách tại thành phố đã bắt đầu quan tâm đến mảng đề tài mới này. Là đầu sách hay nhưng không dễ được người đọc chú ý, các đơn vị làm sách đang tìm cách mang đến những góc nhìn tổng quát và thú vị nhất cho bạn đọc về đô thị thông minh (ÐTTM).
Ba năm sau ngày thành phố phê duyệt đề án "Xây dựng TP Hồ Chí Minh trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn 2025", nhiều nhà xuất bản (NXB), đơn vị làm sách tại thành phố đã bắt đầu quan tâm đến mảng đề tài mới này. Là đầu sách hay nhưng không dễ được người đọc chú ý, các đơn vị làm sách đang tìm cách mang đến những góc nhìn tổng quát và thú vị nhất cho bạn đọc về đô thị thông minh (ÐTTM).
Tính đến thời điểm hiện tại, thị trường sách trong nước có gần 30 đầu sách về chủ đề ÐTTM, con số khá khiêm tốn nhưng cũng đủ để cho thấy nỗ lực của các NXB. Theo ông Nguyễn Tư Hoàng Minh, Phó Tổng Biên tập, Phó Giám đốc NXB Tổng hợp TP Hồ Chí Minh, xây dựng và phát triển ÐTTM là xu thế tất yếu trong bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Chính vì vậy, điều cần nhất là chuẩn bị một tâm thế chủ động cho mọi người trong việc nhận thức đúng, đầy đủ về các mặt để chung tay thực hiện xây dựng, phát triển ÐTTM. Gần ba năm nay, cùng với các NXB lớn trên cả nước, NXB Tổng hợp thành phố cũng đã chủ động giới thiệu đến bạn đọc nhiều đầu sách liên quan chủ đề ÐTTM. Ông Minh cho rằng: Nhiệm vụ trước mắt của NXB Tổng hợp thành phố là xác lập nhánh đề tài để xây dựng kế hoạch hằng năm, tổ chức bản thảo, đặt hàng tác giả viết sách. Tuy nhiên, cũng như nhiều đơn vị làm sách khác, chúng tôi cũng rất cần sự tiếp sức của thành phố trong việc phát triển văn hóa đọc ở cộng đồng.
Biết sẽ khó tiêu thụ khi "lấn sân" sang một chủ đề kén độc giả, khá khô khan, thế nhưng thời gian gần đây, NXB Trẻ vẫn nỗ lực tìm kiếm và giới thiệu một số đầu sách bám sát đề án phát triển ÐTTM của TP Hồ Chí Minh. Sau các tác phẩm "Ðô thị thông minh, Tương lai xán lạn: Bản trình diễn về tương lai", "Công nghiệp tương lai", "Các siêu cường AI: Trung Quốc, Thung lũng Silicon và Trật tự thế giới mới", tới đây đơn vị này sẽ phát hành cuốn "Tác động của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 dành cho các doanh nghiệp (DN)" hứa hẹn mang đến nhiều thông tin bổ ích. Tuy nhiên, nút thắt hiện nay là ngay cả trên thế giới, sách về ÐTTM cũng không hướng tới nhóm độc giả phổ thông, nội dung khá chuyên biệt. "Ðiều này khiến nhiều người e ngại ngay khi đọc tựa sách dẫn đến tiêu thụ các dòng sách này khá trầy trật. Thế nhưng, chúng ta vẫn có cách để sách về công nghệ hiện đại hay ÐTTM đến gần với người dân thông qua việc tạo ra các xuất bản phẩm chất lượng, nội dung gần gũi hơn. Trong khi sách về lĩnh vực công nghệ hiện đại trên thế giới rất đa dạng thì chúng ta còn làm lẻ tẻ, mỗi nơi vài cuốn cho nên chưa tạo thành dòng sách riêng để khi bạn đọc cần mua thì biết tìm ở đâu. Cái này rất quan trọng, Cách mạng công nghiệp lần thứ tư mà không nói về công nghệ coi như thất bại. Rồi cũng cần hiện đại hóa mảng sách ÐTTM sang phiên bản sách điện tử, sách nói thì mới đáp ứng tốt nhu cầu đọc đa dạng của người dân hiện nay", Phó Giám đốc NXB Trẻ Nguyễn Thành Nam chia sẻ.
Tạo được ấn tượng tốt trên thị trường với những dòng sách về ÐTTM, công nghệ hiện đại, Saigon Books tập trung vào mảng sách phục vụ người dân và DN. Vừa xuất hiện trên kệ, "Tôi, tương lai và thế giới", "Nyn - Tôi của tương lai" hay "Chạy đua với Robot" mang về doanh thu cao với số lượng xuất bản, tái bản rất lớn. Theo Chủ tịch Hội đồng quản trị Saigon Books Nguyễn Tuấn Quỳnh, sở dĩ đơn vị ông hướng đến hai nhóm đối tượng này khi bắt tay vào làm mảng sách ÐTTM là vì muốn giúp người dân, nhất là giới trẻ tiếp cận được với công nghệ và hiểu được quy tắc ứng xử trong một ÐTTM. Bên cạnh đó Saigon Books cũng muốn tạo nền tảng để các DN trong nước điều hành kinh doanh một cách thông minh, mang lại hiệu quả cao, đồng thời thúc đẩy DN đưa ra các giải pháp giúp cho thành phố ngày càng thông minh hơn. "Làm thế nào để xuất bản sách về ÐTTM, trí tuệ nhân tạo, công nghệ 4.0 mà bạn đọc muốn mua thì thứ nhất phải "gãi đúng chỗ đau", tức là biết vấn đề mà người dân và giới trẻ đang hướng đến để đáp ứng. Thứ hai là công tác truyền thông. Một cuốn sách hay nhưng nếu chưa có công tác truyền thông phù hợp thì rất khó tới tay người đọc. Do đó, trước mắt chúng ta cần tìm ra những tác giả có thể đáp ứng yêu cầu thực tế của thị trường đối với mảng sách này thông qua hình thức đặt hàng sáng tác, nghiên cứu. Cần có sự phân bổ để tránh tình trạng xuất bản quá nhiều sách cùng một chủ đề", ông Quỳnh phân tích.
Nhiều NXB, đơn vị làm sách tại TP Hồ Chí Minh vẫn đang chờ đợi những cơ chế, chính sách hỗ trợ thiết thực hơn để đẩy mạnh đầu tư vào mảng đề tài mới này nhằm giúp phổ cập kiến thức về ÐTTM đến người dân. Các đơn vị làm sách cho rằng, một chiến lược phát triển độc lập của NXB là chưa đủ mà họ cần được sự hỗ trợ từ phía chính quyền trong định hướng, quảng bá.