Ông Donald Trump có thể sa thải chủ tịch Fed sau khi làm Tổng thống không?

Ông Trump có quyền gì đối với Fed nếu tái đắc cử?

Tổng thống Mỹ có quyền bổ nhiệm các thành viên vào Hội đồng Thống đốc của Fed, trong đó có các vị trí chủ chốt như Chủ tịch và Phó Chủ tịch. Hội đồng này đóng vai trò quan trọng trong Ủy ban Thị trường Mở Liên bang (FOMC), nơi quyết định chính sách lãi suất.

Hiện tại, nhiệm kỳ của Chủ tịch Fed Jerome Powell sẽ kết thúc vào năm 2026. Nếu Powell tiếp tục giữ vị trí này, ông có thể phục vụ đến hết nhiệm kỳ thống đốc vào năm 2028, theo quy định của Luật Dự trữ Liên bang. Tuy nhiên, quyền bổ nhiệm này chỉ tác động đến một phần nhỏ trong tổng số 12 thành viên FOMC, bao gồm các giám đốc khu vực không do Tổng thống lựa chọn mà do các ngân hàng khu vực đề cử.

Ngoài ra, các bổ nhiệm này phải được Thượng viện thông qua, tạo ra một rào cản đối với bất kỳ nỗ lực thay đổi nào từ Tổng thống. Ví dụ, một số đề cử của Trump trước đây đã bị từ chối bởi sự phản đối từ các thượng nghị sĩ.

Mặc dù Tổng thống có thể loại bỏ các thành viên Hội đồng Thống đốc của Fed "vì lý do chính đáng," việc sa thải Chủ tịch Fed lại không dễ dàng. Theo luật, "lý do chính đáng" thường được hiểu là các hành vi sai trái nghiêm trọng, chứ không phải bất đồng quan điểm về chính sách tiền tệ.

Ngay cả khi bị tước bỏ vị trí Chủ tịch, người đó vẫn có thể giữ vai trò thành viên Hội đồng Thống đốc và tiếp tục ảnh hưởng đến chính sách thông qua vị trí trong FOMC. Điều này khiến bất kỳ nỗ lực nào của Trump nhằm loại bỏ Powell trở nên phức tạp và khó thực hiện.

Ông Donald Trump và ông Jerome Powell

Liệu ông Trump có thể thay đổi cách Fed hoạt động?

Một cách lâu dài để thay đổi Fed là sửa đổi Luật Dự trữ Liên bang, điều này cần sự chấp thuận của Quốc hội. Một số ý tưởng từ các tổ chức bảo thủ đã đề xuất thay đổi mục tiêu kép của Fed (giữ ổn định giá cả và tạo việc làm) thành chỉ tập trung vào kiểm soát lạm phát.

Ngoài ra, áp lực từ các nhóm lợi ích khác nhau cũng đang thúc đẩy sự minh bạch hơn tại Fed. Một số nhóm vận động như "Fed Up" yêu cầu Fed ưu tiên tạo việc làm hơn, trong khi các nhà hoạt động môi trường kêu gọi Fed đối phó với rủi ro khí hậu trong hệ thống tài chính.

Sự độc lập của Fed giúp ngân hàng trung ương đưa ra các quyết định cần thiết, dù có thể không được lòng dân, như tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát. Khi không chịu áp lực chính trị, Fed có thể duy trì tính ổn định và đáng tin cậy, tạo niềm tin cho nhà đầu tư và người tiêu dùng.

Tuy nhiên, Fed không hoàn toàn cách ly khỏi chính trị. Các lãnh đạo của Fed vẫn hợp tác với Bộ Tài chính và Quốc hội, đồng thời phải cân nhắc tác động kinh tế từ các chính sách tài khóa như cắt giảm thuế hoặc chi tiêu lớn.

Kì Lân (Theo Bloomberg)