Ông Trump áp thuế đối ứng 46% lên hàng hóa Việt Nam: Doanh nghiệp Mỹ chịu thiệt?

Sáng ngày 3/4 (theo giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Donald Trump áp thuế quan có đi có lại - hay còn gọi là thuế đối ứng - ở mức ít nhất 10% lên tất cả hàng hóa nhập khẩu vào Mỹ, trong đó có hàng chục quốc gia phải chịu thuế suất cao hơn. Danh sách các nền kinh tế phải chịu thuế đối ứng cao hơn bao gồm những đối tác thương mại thuộc hàng lớn nhất của Mỹ. Trong đó, Việt Nam chịu mức thuế 46%, mức gần cao nhất trong danh sách. Mức thuế mới sẽ có hiệu lực từ ngày 9/4.

Nhiều năm qua, Việt Nam đã trở thành lựa chọn phổ biến đối với những doanh nghiệp muốn đa dạng hóa chuỗi cung ứng để giảm thiểu rủi ro từ xung đột thương mại Mỹ - Trung. Theo dữ liệu từ Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ, kim ngạch nhập khẩu từ Việt Nam vào Mỹ đạt 136,6 tỷ USD trong năm 2024, tăng khoảng 19% so với năm 2023.

Với việc bị áp thuế cao, các chi phí sản xuất có thể được đẩy sang người tiêu dùng bằng cách tăng giá sản phẩm. Thật đáng tiếc, điều này lại diễn ra trong bối cảnh người tiêu dùng Mỹ ngày càng chú trọng đến giá cả và thận trọng trong chi tiêu do lạm phát kéo dài và lo ngại về suy thoái nền kinh tế.

DOANH NGHIỆP BỊ ĐẨY VÀO THẾ KHÓ

Một số thương hiệu sẽ phải chịu tác động lớn từ thuế quan của chính quyền Donald Trump đối với hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Đầu tiên phải nhắc đến Nike, công ty sản xuất khoảng một phần tư sản phẩm tại Việt Nam. Đây sẽ là một trở ngại nữa đối với Nike, vốn đang không mấy lạc quan về hoạt động kinh doanh ở quý hiện tại. Dự báo cho thấy doanh thu của công ty có thể giảm hai con số trong ba tháng tới, trong đó đã tính đến tác động của thuế quan đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và Mexico.

Ngoài ra, theo một quan chức Nhà Trắng nói với CNBC, chính quyền Mỹ sẽ áp mức thuế 34% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, cộng với mức thuế hiện hành 20%, nâng mức tổng lên 54%. Việc thuế quan tăng mạnh có thể cản trở hoặc làm chậm nỗ lực khôi phục thương hiệu và cải thiện doanh số của Nike dưới thời tân CEO Elliott Hill, người vừa tiếp quản vị trí này vào mùa thu năm ngoái. Cổ phiếu Nike đã giảm hơn 6% trong phiên giao dịch ngoài giờ vào 2/4.

Adidas và nhiều hãng giày dép lớn khác cũng phụ thuộc nhiều vào Việt Nam. Theo Hiệp hội Nhà phân phối và Bán lẻ Giày dép Mỹ, khoảng một phần ba lượng giày nhập khẩu vào Mỹ trong năm 2023 đến từ Việt Nam, theo số liệu mới nhất.

Ví dụ, hãng Steve Madden đã tuyên bố trong cuộc họp báo cáo tài chính vào đầu tháng 11/2024 rằng họ sẽ cắt giảm tới 45% lượng giày nhập khẩu từ Trung Quốc vào Mỹ trong năm tới và đẩy nhanh việc chuyển sản xuất sang Việt Nam, cùng với Campuchia, Mexico và Brazil.

Thông báo này được đưa ra chỉ vài ngày sau khi ông Trump giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống.

Việt Nam cũng là nhà cung cấp lớn thứ hai của Deckers Brands, công ty mẹ của các thương hiệu Ugg và Hoka, tính đến tháng này. Deckers Brands có 68 đối tác trong chuỗi cung ứng tại Việt Nam, chỉ đứng sau 125 đối tác tại Trung Quốc. Cổ phiếu Deckers giảm gần 9% trong phiên giao dịch ngoài giờ.

Tập đoàn VF Corporation, chủ sở hữu các thương hiệu giày dép, quần áo và phụ kiện như The North Face, Timberland, Vans và Jansport, cũng có sự phụ thuộc lớn vào Trung Quốc và Việt Nam. Theo báo cáo sản xuất vào tháng 12, khoảng 38% nhà cung cấp của VF được đặt tại Trung Quốc và 17% tại Việt Nam. Công ty đã từ chối bình luận, viện dẫn quy định "im lặng" trước khi công bố báo cáo tài chính sắp tới.

Không chỉ ngành may mặc mà lĩnh vực nội thất Mỹ cũng ngày càng gắn bó với Việt Nam. Theo Hiệp hội Nội thất gia đình Mỹ, 26,5% lượng nội thất nhập khẩu vào Mỹ năm 2023 đến từ Việt Nam, chỉ đứng sau mức 29% của Trung Quốc. Trong cuộc họp báo cáo tài chính vào tháng 2, CEO Niraj Shah của Wayfair nhắc đến việc dịch chuyển sản xuất ra khỏi Trung Quốc đã trở thành một xu hướng ngày càng gia tăng kể từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump và các quốc gia Đông Nam Á như Campuchia, Indonesia, Thái Lan, Philippines và Việt Nam sẽ ngày càng trở thành điểm đến hấp dẫn.

Hiện tại, công ty ra thông báo cho biết họ đang theo dõi sát sao những thay đổi trong chính sách thương mại và khẳng định vẫn duy trì khả năng cung cấp sản phẩm với giá tốt nhất cho khách hàng.

TÌM KIẾM GIẢI PHÁP

Ngành sản xuất đồ chơi cũng đang phải dựa vào Việt Nam để đảm bảo nguồn cung ổn định cho các mặt hàng giải trí phục vụ trẻ em và người lớn tại Mỹ. Các thương hiệu lớn như Hasbro, Spin Master, Mattel và Crayola đều hợp tác với GFT Group, một trong những nhà sản xuất đồ chơi lớn nhất Đông Nam Á. Ngoài các cơ sở lâu đời tại Trung Quốc, GFT hiện có 5 nhà máy sản xuất ở miền Bắc Việt Nam, sử dụng hơn 15.000 lao động.

Ông Curtis McGill, đồng sáng lập công ty đồ chơi Hey Buddy Hey Pal, cảnh báo rằng mức thuế 46% sẽ làm tăng giá đồ chơi tại Mỹ. Tuy nhiên, ông cũng tin là các công ty sẽ cố gắng đàm phán với các nhà cung cấp tại Việt Nam để giảm thiểu tác động này. “Nhiều nhà sản xuất và công ty đồ chơi đang tích cực thảo luận với các nhà máy để tìm giải pháp tối ưu vì họ đang chịu áp lực từ phía các nhà bán lẻ trong việc giữ giá cả ổn định”, ông McGill nhấn mạnh.

Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai bảng thuế đối ứng với nhiều quốc gia

Các chính sách thuế quan mới đang đặt ra câu hỏi cho các doanh nghiệp về việc liệu họ có nên một lần nữa chuyển hoạt động sản xuất hay không và nếu có thì sẽ chuyển đến đâu.

Tháng trước, một nhà đầu tư đã hỏi American Eagle Outfitters về mức độ phụ thuộc của hãng vào Việt Nam trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh gần đây nhất. Giám đốc tài chính Michael Mathias cho biết thương hiệu hiện có tỷ lệ sản xuất tại Việt Nam và Trung Quốc tương đương nhau, chiếm khoảng gần 20% ở mỗi nước. Nhưng ông cho biết thêm rằng công ty đặt mục tiêu giảm tỷ lệ này xuống mức dưới 10% vào nửa cuối năm nay.

Tuy nhiên, cả CFO Michael Mathias và CEO Jay Schottenstein đều nhấn mạnh tại cuộc họp gần đây rằng sự linh hoạt là yếu tố quan trọng nhất trong bối cảnh họ phải chờ đợi xem thuế quan sẽ diễn biến ra sao và những quốc gia nào sẽ bị ảnh hưởng nhiều nhất.

CEO Schottenstein đã nhắc lại tình hình cách đây 8 năm trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump khi American Eagle cũng gặp khó khăn và buộc phải tìm một hướng đi mới. Ông nhận định rằng một sự thay đổi lớn sắp diễn ra, nhưng hiện tại vẫn chưa ai biết rõ câu chuyện sẽ đi theo hướng nào. “Tôi sẽ không vội vàng. Vội vàng để làm gì? Tôi đâu có biết mình đang lao vào đâu”, CEO của American Eagle chia sẻ.

Tương tự, ông Peter Baum, giám đốc tài chính kiêm giám đốc vận hành của Baum Essex, một công ty New York có giấy phép sản xuất cho các thương hiệu như Nautica, Betsey Johnson và Steve Madden, từng chuyển nhà máy từ Trung Quốc sang Philippines, Campuchia, Việt Nam và Ấn Độ vào năm 2019, nhấn mạnh rằng các biện pháp thuế quan đối ứng sẽ gây thiệt hại nặng nề cho công ty của mình. “Đây chính là yếu tố dẫn đến một cuộc suy thoái toàn cầu”, ông Peter Baum nhận định.

Mỹ Hân