Ông Trump chịu áp lực từ lưỡng đảng về xung đột Israel-Iran

Từ khi xung đột Israel-Iran nổ ra, ngay bên trong nước Mỹ, những quan điểm trái chiều cũng bắt đầu. Đó là cuộc xung đột quan điểm giữa những người theo chủ nghĩa “Nước Mỹ trên hết” và các đảng viên Cộng hòa ủng hộ mạnh mẽ Israel.

Theo tờ The New York Times, Tổng thống Mỹ Donald Trump dường như đang bị kẹt giữa hai luồng quan điểm này và chưa thể đưa ra quyết định.

Trong khi đó, phía đảng Dân chủ cũng gây áp lực không nhỏ lên ông Trump khi một số nghị sĩ đảng này phản đối việc chính quyền Tổng thống Trump can dự vào cuộc chiến giữa Israel và Iran, dù ông Trump nhiều lần khẳng định không muốn vướng vào cuộc xung đột hiện tại.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 15-6. Ảnh: AFP

Đa chiều ý kiến từ Cộng hòa

Theo tờ The Guardian, Israel vốn nhận được sự ủng hộ rộng rãi từ các nghị sĩ đảng Cộng hòa. Do đó, ngay sau cuộc tấn công phủ đầu của Israel vào Iran hôm 13-6, nhiều nghị sĩ Mỹ đã lên tiếng ủng hộ.

"Trong một thời gian quá dài, các giáo sĩ Hồi giáo ở Iran đã công khai mong muốn xóa sổ Israel ở Trung Đông khỏi bản đồ bằng mọi cách có thể: tài trợ và cung cấp vũ khí cho các nhóm vũ trang, chặn các tuyến đường biển quốc tế. Iran không bao giờ được phép tiếp cận vũ khí hạt nhân. Hôm nay, Israel đã quyết định rằng họ phải có hành động quyết đoán để bảo vệ người dân Israel" – ông John Thune, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ lên tiếng.

Chủ tịch Hạ viện Mỹ Mike Johnson cũng đồng tình với quan điểm này, cho rằng hành động của Israel là để tự vệ.

Thậm chí, một số đảng viên Cộng hòa còn có quan điểm cứng rắn hơn.

Theo đài CNN, hôm 16-6, ông Trump đã gọi điện cho Thượng nghị sĩ Lindsey Graham – một trong những người được cho là theo chủ nghĩa hiếu chiến nhất của đảng Cộng hòa.

Trong cuộc điện thoại đó, ông Graham cho biết ông đã đích thân thúc giục ông Trump "dốc toàn lực" để chấm dứt mọi hy vọng của Iran về việc sở hữu vũ khí hạt nhân và nếu cần thiết, hãy sử dụng sức mạnh của quân đội Mỹ. Ông Graham cũng cảnh báo ông Trump rằng cơ hội ngoại giao đã qua.

"Tôi đã nói: ‘Thưa Tổng thống, đây là thời khắc lịch sử. Đã có 4 đời tổng thống hứa rằng Iran sẽ không có vũ khí hạt nhân trong nhiệm kỳ của họ. Ngài có thể là người thực hiện được lời hứa đó’" – ông Graham kể lại về nội dung cuộc gọi với ông Trump.

Tuy nhiên, cũng chính trong nội bộ đảng Cộng hòa, một số người thẳng thắn cảnh báo Mỹ không nên xen vào cuộc xung đột đang diễn ra. Nổi bật trong số này là Hạ nghị sĩ Marjorie Taylor Greene. Bà Greene cho rằng bất kỳ ai muốn Mỹ can thiệp vào Iran đều không phù hợp với chính sách của ông Trump.

Tên lửa Iran bắn về phía Israel hôm 14-6. Ảnh: AFP

Cảnh báo từ đảng Dân chủ và quan điểm của ông Trump

Về phía đảng Dân chủ, nhiều thành viên đảng này cho rằng chính quyền ông Trump nên thận trọng trong việc can thiệp vào cuộc xung đột hiện tại. Theo The Guardian, nhiều đảng viên Dân chủ cho rằng vấn đề hạt nhân Iran cần phải được giải quyết thông qua một thỏa thuận đa phương như thỏa thuận được đàm phán vào năm 2015 dưới thời Tổng thống Barack Obama.

Ngoài ra, một số đảng viên Dân chủ cũng cho rằng Israel đã ra lệnh tấn công phủ đầu Iran để khiến các cuộc đàm phán hạt nhân Iran kết thúc, đồng thời đặt người Mỹ ở Trung Đông vào tình thế nguy hiểm.

"Cuộc tấn công của Israel vào Iran, rõ ràng là nhằm phá hỏng các cuộc đàm phán của chính quyền ông Trump với Iran, có nguy cơ gây ra một cuộc chiến tranh khu vực có khả năng sẽ gây ra thảm họa cho nước Mỹ. Đây cũng là bằng chứng nữa cho thấy các cường quốc thế giới – bao gồm các đồng minh của chúng ta – dành sự tôn trọng ít ỏi như thế nào cho Tổng thống Trump" – Thượng nghị sĩ Chris Murphy nói.

Thậm chí, ngày 16-6, Thượng nghị sĩ Tim Kaine đệ trình dự thảo nghị quyết “Quyền hạn chiến tranh” nhằm ngăn chặn việc chính quyền Tổng thống Trump can dự vào xung đột quân sự với Iran mà không có sự phê chuẩn của quốc hội Mỹ.

Ngoài các quy định đã có, dự thảo cũng yêu cầu Tổng thống Trump không được sử dụng quân đội Mỹ "cho các hành động thù địch" chống lại Iran "trừ khi được cho phép rõ ràng thông qua một tuyên bố chiến tranh hoặc một sự cho phép cụ thể về việc sử dụng lực lượng quân sự chống lại Iran”.

Dù vậy, đến thời điểm hiện tại, các quan chức chính quyền Trump vẫn khẳng định chưa có ý định can thiệp vào cuộc xung đột.

Hôm 13-6, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio cho biết Mỹ không tham gia vào các cuộc không kích phủ đầu của Israel vào Iran, đồng thời khẳng định rằng "ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là bảo vệ các lực lượng Mỹ trong khu vực".

Tuy nhiên, hãng tin Reuters hôm 17-6 dẫn lời 3 quan chức Mỹ rằng nước này đang triển khai thêm máy bay chiến đấu tới Trung Đông và gia hạn nhiệm vụ của một số phi đội hiện có.

Tòa nhà tại Rishon LeZion (Israel) bị tên lửa Iran ảnh hưởng. Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth khẳng định các động thái này mang tính phòng vệ. Cho đến nay, Mỹ chỉ hỗ trợ đánh chặn tên lửa do Iran phóng về phía Israel, chưa trực tiếp tấn công các mục tiêu trên lãnh thổ Iran.

Về phía ông Trump, chính ông cũng đang dần có quan điểm cứng rắn hơn với Iran trong cuộc xung đột hiện tại. Trong bài đăng trên mạng xã hội Truth Social hôm 17-6, ông Trump viết: “Chúng tôi biết chính xác ‘Lãnh tụ Tối cao’ đang ở đâu. Chúng tôi chưa tiêu diệt ông ta, ít nhất là vào lúc này... Nhưng sự kiên nhẫn của chúng tôi đang cạn dần”.

Chỉ 3 phút sau, nhà lãnh đạo Mỹ đăng tiếp một dòng trạng thái toàn chữ in hoa: “ĐẦU HÀNG VÔ ĐIỀU KIỆN!”.

KHOA ĐIỀM