Ông Trump ký chồng sắc lệnh hành pháp giữa sân khấu

Ông Donald Trump đã khởi đầu nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của mình hôm 20/1 với hàng loạt sắc lệnh hành pháp đầu tiên được ký trên sân khấu tại Capitol One Arena ở trung tâm thành phố Washington, nơi diễn cuộc diễu hành nhậm chức để tránh nhiệt độ đóng băng bên ngoài.

Trong số các sắc lệnh được ký trên sân khấu trong tiếng reo hò của đám đông là lệnh rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris, một bước đi mà tổng thống cũng từng thực hiện trong nhiệm kỳ đầu tiên nắm quyền. Động thái này hoàn toàn đi ngược với quan điểm của chính quyền Joe Biden vốn nỗ lực tái cam kết Mỹ sẽ nỗ lực giải quyết cuộc khủng hoảng khí hậu đang ngày càng trầm trọng.

Ông Trump đã có bài phát biểu thứ ba trong ngày trước khi ký, chất chứa những lời lẽ bất bình chính trị quen thuộc cũng xuất hiện trong những phát biểu trước đó tại Điện Capitol sau bài phát biểu nhậm chức chính thức của ông.

Trong số sắc lệnh được ký hôm 20/1, ông Trump cho biết bao gồm nhiều "lệnh ân xá cho nhiều người" bị kết tội về vụ tấn công vào Quốc hội ngày 6/1/2021.

Tổng thống mới nhậm chức tuyên bố "đầu tiên, tôi sẽ hủy bỏ gần 80 lệnh hành pháp mang tính phá hoại và cực đoan của chính quyền trước, một trong những chính quyền tồi tệ nhất trong lịch sử".

Một số sắc lệnh ông Trump đã ký bao gồm:

Đầu tiên, Tổng thống Trump ký hủy bỏ 78 hành động hành pháp, sắc lệnh hành pháp, bản ghi nhớ của tổng thống và các văn bản khác của thời Biden.
Một lệnh đóng băng quy định, như ông đã tuyên bố trong bài phát biểu nhậm chức, ngăn chặn các viên chức hành chính ban hành thêm bất kỳ quy định nào cho đến khi "chúng ta kiểm soát hoàn toàn chính phủ và chính quyền này” .
Một lệnh đóng băng mọi hoạt động tuyển dụng của liên bang, chấp nhận lại quân đội và một số loại trừ khác, cho đến khi "đạt được quyền kiểm soát hoàn toàn đối với chính phủ và chúng ta hiểu được các mục tiêu của chính phủ trong tương lai”
Yêu cầu các viên chức liên bang phải quay trở lại làm việc toàn thời gian ngay lập tức
Một chỉ thị gửi đến mọi bộ và cơ quan trong chính phủ liên bang để giải quyết cuộc khủng hoảng chi phí sinh hoạt.
Rút khỏi Hiệp định khí hậu Paris, cùng với một lá thư thông báo cho Liên Hợp Quốc về quyết định này.
Một chỉ thị gửi đến chính quyền liên bang ra lệnh khôi phục quyền tự do ngôn luận và ngăn chặn chính quyền kiểm duyệt quyền tự do ngôn luận, trong tương lai.
Một chỉ thị gửi đến chính quyền liên bang chấm dứt việc biến chính quyền thành vũ khí chống lại các đối thủ chính trị của chính quyền trước.

“Ai có thể tưởng tượng được ông Biden làm điều này không? Tôi không nghĩ vậy”, ông Trump nói khi giơ cao một lệnh đã ký.

Sau đó, ông rời khỏi Capitol One Arena để trở về Nhà Trắng để ký các sắc lệnh khác.

Trước đó, trong bài phát biểu nhậm chức tại Điện Capitol cũng được chuyển vào trong nhà do điều kiện thời tiết, ông Trump tuyên bố sẽ đưa ra các lệnh "bắt đầu khôi phục hoàn toàn nước Mỹ và cuộc cách mạng của lẽ thường đúng đắn. Tất cả đều liên quan đến lẽ thường đúng đắn".

"Đầu tiên, tôi sẽ tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía nam của chúng ta", ông nói. "Mọi hành vi nhập cảnh bất hợp pháp sẽ ngay lập tức bị ngăn chặn và chúng ta sẽ bắt đầu quá trình đưa hàng triệu người nhập cư phạm tội trở lại nơi họ đến".

Theo Guardian, hiện tại, số lượng người vượt biên ở biên giới phía nam đang ở mức thấp, do các chính sách dưới thời ông Joe Biden. Số lượng người di cư không có giấy tờ trên đất Mỹ bị kết án một hoặc nhiều tội danh không hề gần với con số "hàng triệu người". Những người di cư không có giấy tờ cũng phạm tội ở mức thấp hơn so với công dân Mỹ. “Chúng ta sẽ khôi phục chính sách 'ở lại Mexico' của tôi”, ông Trump nói, ám chỉ đến một biện pháp thời Covid-19 đã hết hiệu lực dưới thời Biden.

Ông cũng cam kết sẽ “chấm dứt việc bắt giữ và thả” những người di cư không có giấy tờ vượt biên và cho biết ông sẽ “gửi quân đến biên giới phía nam để đẩy lùi cuộc xâm nhập thảm khốc vào đất nước chúng ta”.

Bộ Quốc phòng Mỹ được cho là đã lên kế hoạch triển khai lực lượng.

Ông Trump được cho là sẽ ký một lệnh nhằm chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh đối với con cái của những người di cư không có giấy tờ - quyền này được bảo đảm bởi Tu chính án thứ 14 của hiến pháp Mỹ và do đó không bị xóa bỏ theo lệnh hành pháp.

Tân tổng thống cho biết: “Chúng ta cũng sẽ liệt các băng đảng vào diện tổ chức khủng bố nước ngoài và viện dẫn Đạo luật Kẻ thù bên ngoài năm 1798, tôi sẽ chỉ đạo chính phủ sử dụng toàn bộ quyền lực lớn của cơ quan thực thi pháp luật liên bang và tiểu bang để loại bỏ sự hiện diện của tất cả băng đảng và mạng lưới tội phạm nước ngoài mang đến tội ác tàn khốc trên đất Mỹ, bao gồm cả các thành phố và khu vực nội thành của chúng ta”.

Về chính sách trong nước, ông Trump đã công bố lệnh nhằm "đánh bại tình trạng lạm phát kỷ lục và nhanh chóng giảm bớt chi phí và giá cả" - lệnh này sau đó được ký trên sân khấu Capitol One Arena.

Ông cho biết sẽ "tuyên bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia", đồng thời nhấn mạnh lại slogen ủng hộ nhiên liệu hóa thạch trong chiến dịch tranh cử: "Chúng ta sẽ khoan và tiếp tục khoan".

Tổng thống cũng cho biết ông sẽ "chấm dứt Thỏa thuận Xanh Mới" - một tên gọi chung cho các mục tiêu môi trường tiến bộ, và vạch ra các động thái nhằm chấm dứt hỗ trợ của chính phủ đối với xe điện.

Ông Trump cũng chỉ trích chính quyền tiền nhiệm, cáo buộc họ đã không giải quyết được các thảm họa khí hậu: ở Bắc Carolina, nơi bị Bão Helene tấn công, và ở California, nơi ông Trump cho rằng "thậm chí không có một hành động phòng ngừa nào" với các vụ cháy rừng tàn khốc ở Los Angeles.

Ông cam kết sẽ thành lập một Cơ quan Thuế vụ Mở rộng, "đánh thuế và đánh thuế đối với nước ngoài để làm giàu cho công dân của chúng ta"; và ký thành lập "Bộ Hiệu quả Chính phủ" - một nỗ lực cắt giảm chi phí được tỷ phú công nghệ Elon Musk, một đồng minh và nhà tài trợ quan trọng, ủng hộ.

Cơ quan này của ông Musk hiện là tâm điểm của những thách thức pháp lý.

Trong số các lệnh khác của ông Trump vốn đã nằm trong dự đoán có động thái chính trị hóa hàng nghìn cuộc bổ nhiệm của chính phủ liên bang và việc ban hành lệnh cấm đi lại mới đối với các quốc gia có đa số dân theo đạo Hồi.

Ông Joe Biden và phu nhân, Jill Biden, đã rời Washington sau khi tiếp đón Trump và phu nhân, Melania Trump, tại Nhà Trắng.

Trong bài phát biểu tại Capitol One Arena, ông Trump đã chế giễu người tiền nhiệm, xoáy sâu vào tuổi tác của ông. Theo New York Times, ở tuổi 78, ông Trump trở thành người lớn tuổi nhất từng nhậm chức tổng thống Mỹ, vượt qua ông Biden - kém ông Trump 5 tháng khi tuyên thệ 4 năm trước.

Nhà Trắng xác nhận Tổng thống Donald Trump một lần nữa sẽ rút Mỹ khỏi Thỏa thuận Paris về khí hậu, đưa quốc gia có lượng khí thải lớn nhất thế giới ra khỏi nỗ lực toàn cầu chống biến đổi khí hậu lần thứ 2 trong vòng một thập kỷ.

Về thuế quan, ông chủ thứ 47 của Nhà Trắng đã ký các sắc lệnh áp thuế 25% đối với tất cả các sản phẩm xuất khẩu vào thị trường Mỹ từ Canada và Mexico, và áp thêm 10% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa từ Trung Quốc; chỉ đạo các cơ quan liên bang khởi động điều tra các hoạt động thương mại như thâm hụt thương mại, các hoạt động tiền tệ bất bình đẳng, hàng giả và quy định đặc biệt cho phép các mặt hàng có giá trị thấp xuất khẩu vào nền kinh tế lớn nhất thế giới mà không bị đánh thuế.

Ngoài ra, tân Tổng thống Trump còn ký hàng loạt sắc lệnh liên quan tới việc đổi tên Vịnh Mexico, quyền của người chuyển giới với quan điểm nước Mỹ sẽ chỉ công nhận hai giới tính duy nhất là nam và nữ...

Khoảnh khắc ông Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống Mỹ Ông Donald Trump tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 47 của Mỹ trong buổi lễ diễn ra tại Điện Capitol Rotunda ở thủ đô Washington vào trưa 20/1 (giờ địa phương).

Dương Lam