Ông Trump thúc giục châu Âu ngừng mua dầu của Nga và gây sức ép lên Trung Quốc

Các cơ sở bơm dầu được nhìn thấy ở Kazan, Nga, vào tháng 7. Ảnh: Getty.

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 4/9 đã nói với một cuộc họp các nhà lãnh đạo thế giới rằng châu Âu phải ngừng mua dầu của Nga và gây sức ép kinh tế lên Trung Quốc nhằm thúc đẩy chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, một quan chức Nhà Trắng nói với CNN, trong bối cảnh chính quyền dường như muốn đặt gánh nặng lớn hơn lên các đồng minh trong việc ngăn chặn xung đột.

Ông Trump đưa ra phát biểu này trong một cuộc gọi hôm thứ Năm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các lãnh đạo châu Âu khác, thuộc nhóm “Liên minh sẵn sàng” – một tập hợp các đồng minh của Ukraine nhằm chấm dứt chiến tranh và bảo đảm an ninh lâu dài cho nước này.

Sau cuộc gọi, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết có 26 quốc gia đã hứa sẽ đóng góp cho một lực lượng gìn giữ hòa bình nếu thỏa thuận ngừng bắn được ký kết – dù sự ủng hộ từ Mỹ được coi là yếu tố then chốt để các hành động của châu Âu có tính khả tín. Ông Macron thừa nhận điều này hôm thứ Năm, nói rằng bên cạnh việc củng cố quân đội Ukraine và triển khai binh sĩ châu Âu tới Ukraine, thành tố thứ ba trong các bảo đảm an ninh cho Ukraine phải là một “tấm lưới an toàn của Mỹ”.

Diễn biến này phản ánh tính chất nan giải của cuộc chiến ở Ukraine và áp lực ngày càng tăng đối với ông Trump trong việc trừng phạt Nga, khi ông gặp khó khăn trong thúc đẩy đàm phán hòa bình. Gần ba tuần sau hội nghị thượng đỉnh ở Alaska với Tổng thống Nga Vladimir Putin, ông Trump ngày càng thất vọng với tiến triển chậm chạp và đang cân nhắc mức độ tham gia trực tiếp của bản thân trong việc làm trung gian cho một cuộc gặp giữa lãnh đạo Nga và Ukraine.

Quan chức Nhà Trắng cho biết ông Macron cùng các lãnh đạo châu Âu đã mời ông Trump tham gia cuộc họp của liên minh, và ông Trump “nhấn mạnh rằng châu Âu phải ngừng mua dầu Nga – nguồn tài chính cho chiến tranh, khi Nga đã thu về 1,1 tỷ euro từ việc bán nhiên liệu cho EU chỉ trong một năm”.

Quan chức này nói thêm: “Tổng thống cũng nhấn mạnh rằng các lãnh đạo châu Âu phải gây áp lực kinh tế lên Trung Quốc vì đã hỗ trợ tài chính cho nỗ lực chiến tranh của Nga”.

Tuy nhiên, quan chức này không tiết lộ ông Trump sẵn sàng đưa ra những bảo đảm an ninh nào cho Kiev nếu đạt được thỏa thuận với Moscow. Tháng trước, ông Trump từng cam kết tham gia vào các bảo đảm an ninh hậu chiến cho Ukraine sau khi tiếp đón Zelensky và bảy lãnh đạo châu Âu tại Nhà Trắng, song các quan chức hàng đầu trong chính quyền ông, như Ngoại trưởng Marco Rubio, cho rằng châu Âu nên đi đầu.

Mỹ đã báo hiệu với các đồng minh rằng Washington sẵn sàng đóng một vai trò hạn chế trong việc cung cấp bảo đảm an ninh cho Ukraine nếu có thỏa thuận hòa bình với Nga. Các bảo đảm này có thể bao gồm việc phi công Mỹ tham gia nhiệm vụ hỗ trợ trên không có người lái, nhưng ông Trump đã loại trừ khả năng đưa quân bộ binh tới Ukraine.

Ông Trump trước đó cũng từng đe dọa sẽ áp đặt “hậu quả nghiêm khắc” với ông Putin nếu ông không chấm dứt chiến tranh, dù các quan chức chính quyền tiết lộ ông Trump thận trọng rằng việc này có thể làm đổ vỡ các cuộc đàm phán. Trong lúc đó, ông chuyển hướng sang việc nhắm mục tiêu vào các quốc gia mua hàng hóa và dầu từ Nga nhằm buộc ông Putin nhượng bộ.

Hôm thứ Tư, khi được hỏi về khả năng áp đặt trừng phạt lên các nước vẫn làm ăn với Nga, ông Trump khẳng định ông đã hành động. “Tôi đã làm điều đó rồi với Ấn Độ”, ông nói, viện dẫn quyết định nâng thuế nhập khẩu lên 50% đối với dầu Nga mà Ấn Độ mua.

Về phần mình, ông Zelensky hôm thứ Năm cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc gia tăng sức ép lên Moscow và “tất cả những quốc gia buôn bán với Nga”. Ông nói: “Kinh tế Nga đang chịu sức ép và tất cả các quốc gia giao thương với Nga cũng đang chịu sức ép, và chúng tôi sẽ tiếp tục điều này”, đồng thời cho biết “các biện pháp trừng phạt thứ cấp và thuế quan đặc biệt” có thể giúp ích.

Ông Zelensky bác bỏ gợi ý của ông Putin hồi đầu tuần rằng ông sẵn sàng gặp mặt tại Moscow. “Các đối tác Mỹ của tôi nói với tôi rằng ông Putin đã mời tôi đến Moscow. Theo tôi, nếu ai đó muốn một cuộc gặp không bao giờ diễn ra, họ sẽ mời tôi tới Moscow”, ông Zelensky nói.

Theo CNN

Huyền Chi