OpenAI yêu cầu các nhà đầu tư không rót tiền vào xAI của Elon Musk và 4 đối thủ khác

Trong danh sách 5 công ty đó có 3 đối thủ đang phát triển các mô hình ngôn ngữ lớn là xAI của Elon Musk, Anthropic và Safe Superintelligence (công ty mới thành lập của Ilya Sutskever, cựu giám đốc khoa học và đồng sáng lập OpenAI).

Anthropic, xAI và Safe Superintelligence đang chạy đua với OpenAI để xây dựng các mô hình ngôn ngữ lớn, nên cần hàng tỉ USD tiền tài trợ.

Hai cái tên còn lại là hai công ty ứng dụng AI, gồm startup tìm kiếm AI Perplexity và hãng tìm kiếm doanh nghiệp Glean.

Perplexity và Glean được nhắc đến trong cuộc trò chuyện của OpenAI với các nhà đầu tư, cho thấy “cha đẻ ChatGPT” có kế hoạch bán nhiều sản phẩm hơn cho các doanh nghiệp và người dùng cuối khi đưa ra dự báo tăng trưởng doanh thu đầy tham vọng lên 11,6 tỉ USD vào năm 2025 từ 3,7 tỉ USD trong 2024.

OpenAI, Perplexity và Safe Superintelligence từ chối bình luận. Anthropic và Glean không trả lời ngay lập tức. Reuters chưa thể liên lạc với xAI để đưa ra câu hỏi.

Trong vòng gọi vốn mới, OpenAI của Sam Altman yêu cầu các nhà đầu tư không rót tiền vào 5 đối thủ gồm Anthropic, xAI, Safe Superintelligence, Perplexity và Glean - Ảnh: Getty Images

Yêu cầu này dù không mang tính ràng buộc về mặt pháp lý, nhưng chứng minh cách OpenAI đang tận dụng sức hấp dẫn của mình để đảm bảo cam kết độc quyền từ những người ủng hộ tài chính trong một lĩnh vực cạnh tranh, nơi mà việc tiếp cận vốn là rất quan trọng.

Dù những yêu cầu như vậy không phải là hiếm trong thế giới đầu tư mạo hiểm, việc lập danh sách đen như OpenAI làm là điều bất thường. Hầu hết nhà đầu tư mạo hiểm thường không rót tiền vào đối thủ cạnh tranh trực tiếp với các công ty trong danh mục đầu tư của mình để tránh rủi ro về uy tín.

Tuy nhiên, ranh giới này đã bị xóa nhòa với các nhà đầu tư giai đoạn cuối có xu hướng phân tán tiền đặt cược của mình, chẳng hạn SoftBank và Fidelity đầu tư vào cả xAI và OpenAI.

Yêu cầu của OpenAI không áp dụng cho các nhà đầu tư trước đây cùng các khoản đầu tư mà họ đã thực hiện. Thế nhưng, động thái này có thể ảnh hưởng đến các nhà đầu tư vào OpenAI và 5 đối thủ cạnh tranh trong các nỗ lực gây quỹ trong tương lai của họ.

OpenAI hoàn tất vòng gọi vốn 6,6 tỉ USD với khoản đầu tư từ Microsoft, Nvidia

OpenAI đã huy động được 6,6 tỉ USD từ các nhà đầu tư ở vòng gọi vốn mới, có thể định giá công ty ở mức 157 tỉ USD và củng cố vị thế là một trong những công ty tư nhân có giá trị nhất trên thế giới.

Vòng gọi vốn này thu hút các nhà đầu tư mạo hiểm quay trở lại, gồm cả Thrive Capital và Khosla Ventures, cũng như Microsoft (nhà đầu tư lớn nhất vào OpenAI) và sự tham gia mới từ Nvidia.

Việc hoàn tất vòng gọi vốn trùng với các nỗ lực tái cấu trúc đang diễn ra của OpenAI và những thay đổi trong ban điều hành, gồm cả sự ra đi đột ngột của Giám đốc công nghệ lâu năm Mira Murati tuần trước.

Altimeter Capital, Fidelity, SoftBank và MGX (công ty đầu tư do chính quyền UAE hậu thuẫn) cũng tham gia vòng gọi vốn này của OpenAI.

Sarah Friar, Giám đốc tài chính OpenAI, nói với các nhân viên hôm 2.10 rằng công ty sẽ có thể cung cấp thanh khoản cho họ thông qua đề nghị mua lại cổ phần sau khi hoàn thành huy động vốn, dù chưa có chi tiết và thời gian cụ thể, theo một nguồn tin. Đầu năm nay, OpenAI đã cho phép một số nhân viên bán cổ phần của họ theo mức định giá công ty khi đó là 86 tỉ USD.

Thrive Capital, cam kết khoảng 1,2 tỉ USD từ sự kết hợp giữa quỹ của riêng mình và một phương tiện mục đích đặc biệt dành cho các nhà đầu tư nhỏ hơn, đã đàm phán với OpenAI về tùy chọn đầu tư thêm 1 tỉ USD vào năm 2025 với mức định giá tương tự nếu công ty AI này đạt được mục tiêu doanh thu, theo các nguồn tin.

Apple không tham gia vào đợt huy động vốn lần này của OpenAI, các nguồn tin cho biết, yêu cầu được giấu tên để thảo luận về các vấn đề riêng tư. Apple không trả lời ngay lập tức khi được đề nghị bình luận.

Khoản tài trợ này được thực hiện dưới hình thức trái phiếu chuyển đổi và việc chuyển đổi thành cổ phần phụ thuộc vào sự thay đổi cấu trúc thành công thành một công ty vì lợi nhuận, sẽ không còn do hội đồng quản trị phi lợi nhuận kiểm soát, và việc xóa bỏ giới hạn lợi nhuận cho các nhà đầu tư.

Những thay đổi về nhân sự ở OpenAI không làm giảm sự nhiệt tình của hầu hết nhà đầu tư, vốn đang mong đợi sự tăng trưởng đáng kể dựa trên dự báo của Giám đốc điều hành Sam Altman.

OpenAI đang trên đà tạo ra 3,6 tỉ USD doanh thu trong năm 2024 với khoản lỗ tăng lên hơn 5 tỉ USD. Theo các nguồn tin quen thuộc với các số liệu, OpenAI dự kiến doanh thu sẽ tăng mạnh vào năm tới lên 11,6 tỉ USD.

Các nhà đầu tư cũng được đảm bảo một số biện pháp bảo vệ khi OpenAI trải qua quá trình tái cấu trúc doanh nghiệp phức tạp, sẽ cấp quyền sở hữu cổ phần cho Sam Altman. Các cuộc đàm phán vẫn đang diễn ra và chưa có mốc thời gian nào được xác định.

Nguồn tin cho biết các nhà đầu tư đã đàm phán các điều khoản cho phép họ thu hồi vốn hoặc đàm phán lại giá trị nếu những thay đổi ở OpenAI không được thực hiện trong vòng 2 năm.

Sự phát triển thần tốc của OpenAI về mức độ phổ biến sản phẩm và giá trị đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu. Kể từ khi ra mắt ChatGPT vào tháng 11.2022, OpenAI đã thu hút được 250 triệu người dùng hoạt động hàng tuần. Mức định giá OpenAI cũng tăng từ 14 tỉ USD vào năm 2021 lên 157 tỉ USD khi doanh thu tăng từ con số 0 lên 3,6 tỉ USD, vượt xa dự đoán của chính Sam Altman trước đây.

OpenAI nói với các nhà đầu tư rằng họ vẫn đang tích cực theo đuổi trí tuệ nhân tạo tổng quát (AGI), nghĩa là phát triển các hệ thống AI vượt trội hơn trí thông minh của con người, khi đẩy mạnh thương mại hóa và cố gắng có lãi.

Mối lo từ việc hàng loạt lãnh đạo cấp cao rời đi

Trước đó, nhiều câu hỏi được đặt ra xoay quanh những gì đã thực sự xảy ra tại OpenAI trong bối cảnh hàng loạt lãnh đạo cao cấp rời đi, gồm cả cựu Giám đốc công nghệ Mira Murati.

Trang The Wall Street Journal vừa tiết lộ những căng thẳng hậu trường đã tích tụ tại OpenAI trong 10 tháng kể từ khi Sam Altman trở lại làm Giám đốc điều hành sau thời gian ngắn hạn bị bãi nhiệm.

Việc bà Mira Murati rời khỏi vị trí Giám đốc công nghệ OpenAI hôm 26.9 đã gây chấn động ngành công nghệ. Chưa hết, hai lãnh đạo khác của OpenAI là Giám đốc nghiên cứu Bob McGrew và Phó chủ tịch nghiên cứu Barret Zoph cũng tuyên bố rời đi cùng ngày.

Mira Murati rời vai trò Giám đốc công nghệ OpenAI gây xôn xao làn công nghệ - Ảnh: Getty Images

The Wall Street Journal nêu chi tiết những lo ngại mà một số người trong nội bộ đã nói về việc OpenAI ngày càng tập trung phát hành nhanh chóng các sản phẩm AI và thay đổi theo hướng tập trung vào lợi nhuận truyền thống hơn.

Theo The Wall Street Journal, các lãnh đạo OpenAI lo ngại về khả năng OpenAI sụp đổ sau khi nhà đồng sáng lập Ilya Sutskever rời đi vào tháng 5 và thực hiện những nỗ lực nhằm mời cựu giám đốc khoa học này trở lại công ty trước khi quyết định rút lời đề nghị.

Một phát ngôn viên OpenAI nói với trang Insider rằng công ty không đồng ý với những nhận định của The Wall Street Journal. Tuy nhiên, OpenAI nhận thấy rằng "phát triển từ một phòng thí nghiệm nghiên cứu vô danh thành công ty toàn cầu cung cấp nghiên cứu AI tiên tiến cho hàng trăm triệu người chỉ trong vòng hai năm đòi hỏi sự phát triển và thích ứng".

Người phát ngôn nói thêm rằng OpenAI cam kết sâu sắc với sứ mệnh của mình và "tự hào khi phát hành các mô hình AI mạnh mẽ, an toàn nhất trong ngành".

Hoàn cảnh xung quanh việc Ilya Sutskever rời đi phần lớn vẫn còn bí ẩn, nhưng trang The Wall Street Journal nhấn mạnh rằng đây là đòn giáng mạnh vào OpenAI và không phải điều mà các lãnh đạo mong muốn.

Ilya Sutskever từ chức Giám đốc khoa học OpenAI vào tháng 5, sáu tháng sau khi Sam Altman trở lại làm Giám đốc điều hành. Là một trong những thành viên hội đồng quản trị cũ bỏ phiếu sa thải Sam Altman hồi tháng 11.2023, Ilya Sutskever bày tỏ hối hận về quyết định này và không đến công ty làm việc kể từ đó.

Jan Leike, người đồng lãnh đạo nhóm superalignment của OpenAI với Ilya Sutskever, cũng từ chức hồi tháng 5 và và nhóm của họ bị giải thể. Dù OpenAI sau đó đã công bố một ủy ban an toàn mới, các lãnh đạo, gồm cả Mira Murati và Chủ tịch Greg Brockman, lo ngại rằng những sự từ chức này có thể dẫn đến làn sóng nghỉ việc nhiều hơn và công ty có thể sụp đổ, theo The Wall Street Journal.

Superalignment đề cập đến việc đảm bảo rằng các hệ thống AI tiên tiến, đặc biệt là AGI, hoạt động theo cách hoàn toàn phù hợp với lợi ích của con người và không gây hại.

Ilya Sutskever rời OpenAI hồi tháng 5 - Ảnh: Getty Images

Mira Murati và Greg Brockman đã cố gắng thuyết phục Ilya Sutskever quay trở lại OpenAI, gồm cả việc đến thăm nhà ông và mang theo thư từ các nhân viên khác, The Wall Street Journal cho biết. Sam Altman cũng đến thăm Ilya Sutskever và nói rằng ông thất vọng vì chưa tìm được vai trò phù hợp cho người đồng sáng lập OpenAI.

Có vẻ như nỗ lực này đã có hiệu quả. Ilya Sutskever được cho đang suy nghĩ về việc trở lại OpenAI, nhưng lời đề nghị tiềm năng bị hủy bỏ sau một cuộc gọi điện từ Greg Brockman, theo The Wall Street Journal. Lý do vì OpenAI vẫn chưa tìm ra giải pháp cho vai trò chính xác cho Ilya Sutskever trong cơ cấu mới của công ty.

Không lâu sau khi rời OpenAi, Ilya Sutskever thành lập Safe Superintelligence - công ty khởi nghiệp AI riêng tập trung vào vấn đề an toàn.

Ilya Sutskever từ lâu là nhà nghiên cứu nổi bật trong lĩnh vực AI, đóng góp vai trò quan trọng để OpenAI tạo ra ChatGPT, chatbot AI phổ biến đã kích hoạt cuộc đua giữa các hãng công nghệ lớn nhất thế giới để giành quyền thống trị trong lĩnh vực AI tạo sinh.

Những đóng góp của Sutskever được nhiều nhân viên tôn trọng.

Các nhân viên cũ và hiện tại của OpenAI nói với The Wall Street Journal rằng việc công bố sản phẩm mới và kiểm tra an toàn đã bị đẩy nhanh do lo ngại rằng công ty đang mất lợi thế so với các đối thủ cạnh tranh trong lĩnh vực AI.

Một số nhân viên OpenAI rời đi cũng công khai bày tỏ lo ngại về việc thiếu các biện pháp bảo vệ an toàn phù hợp.

The Wall Street Journal cung cấp một số chi tiết mới về vai trò của Mira Murati với tư cách là Giám đốc công nghệ OpenAI trong bối cảnh chịu áp lực để chuẩn bị và phát hành các sản phẩm mới.

Mô hình ngôn ngữ lớn GPT-4o là một trong những sản phẩm được OpenAI đẩy nhanh tiến độ phát hành. Mira Murati đã nhiều lần trì hoãn một số tính năng trong GPT-4o dự kiến ra mắt, như tìm kiếm và tương tác bằng giọng nói, do lo ngại chúng chưa sẵn sàng. Chế độ giọng nói nâng cao của ChatGPT mới bắt đầu được triển khai cho người dùng tuần trước sau khi được công bố cách đây hơn 4 tháng.

Công ty đã gửi một ghi chú cho các nhà đầu tư sau khi Mira Murati rời đi để trấn an họ. Giám đốc tài chính OpenAI nói với các nhà đầu tư rằng dù sự thay đổi lãnh đạo không dễ dàng, công ty vẫn "tập trung cao độ vào việc đưa AI đến với mọi người và xây dựng các mô hình doanh thu bền vững".

Sơn Vân