Patria Plc – 'chiếc nôi' của dòng súng cối độc đáo

Patria AMOS

Tập đoàn Patria Plc (tiếng Phần Lan: Patria Oyj, tiếng Thụy Điển: Patria Abp) với 50,1% vốn của chính phủ Phần Lan và 49,9% của Kongsberg Defense & Aerospace (KDA, Thụy Điển) là nhà cung cấp hàng đầu các sản phẩm và hệ thống quốc phòng hoạt động dưới và trên mặt nước, trên mặt đất, trên không và trong không gian, đặc biệt, nó là chiếc nôi của những cỗ súng cối độc đáo nổi tiếng thế giới - cối hai nòng Patria AMOS, cối tự hành dưới nước Patria NEMO, và cối container Patria container.

Hệ thống AMOS tích hợp trên xe bọc thép mô-đun XA-361 AMV 8×8. Nguồn: patriamagazine.fi

Được phát triển từ năm 1996, AMOS - tên lấy từ “Advance MOrtar System” (hệ thống súng cối tiên tiến), là hiện đại nhất thế giới hiện nay, có thể được tích hợp trên các phương tiện bọc thép (hay Sisu, Pasi, Patria AMV, xe chiến đấu CV90), dùng động cơ diezen công suất 450 mã lực, có chiều dài 7,7m, rộng 2,8m, cao 2,3m, nặng 25 tấn (có thể thay đổi theo khung gầm và các trang bị đi kèm), vận tốc tối đa 100km/h, phạm vi hoạt động 800km, kíp xe 5 thành viên.

AMOS độc đáo ở chỗ tháp pháo của nó được gắn hai nòng súng cối cỡ 120mm, có thể bắn nhiều loại đạn khác nhau với tầm bắn 10km. Súng cối gắn trên tháp có thể quay 360 độ, có góc bắn từ -3 đến +85 độ. Với hệ thống nạp đạn tự động hoàn toàn, tốc độ bắn của AMOS đạt 26 phát/phút - cao gấp hơn 2 lần so với loại cối cùng loại của Mỹ và Nga. Hệ thống cối này còn có thể thay đổi cực nhanh góc bắn để tạo hiệu ứng MRSI (Multiple Rounds Simultaneous Impact) - tất cả các quả đạn bay tới mục tiêu gần như cùng thời điểm.

Hệ thống NEMO tích hợp trên phương tiện đường thủy. Nguồn: i.redd.it

Ở chế độ MRSI, nhờ máy tính điều khiển, AMOS có thể bắn liên tiếp 16 quả đạn dưới các góc nhỏ dần là và liều phóng khác nhau để chúng chạm mục tiêu cùng nhau. Hỏa lực hệ thống AMOS tương đương cuộc tấn công của một phân đội pháo. Ở chế độ bắn và chạy (hit and run), trong khoảng 30 giây sau khi bắn 14 quả đạn, AMOS có thể di chuyển vị trí trước khi quả đạn đầu tiên chạm đích, khiến việc phản pháo của đối phương trở nên cực kỳ khó khăn. AMOS sử dụng đạn điều khiển Strix và Instalaza - một biến thể đạn cối 120mm của Tây Ban Nha.

Vũ khí phụ của AMOS bao gồm một súng 12,7mm M2HB với 500 viên đạn và một súng máy 7,62mm M240D với 2500 viên đạn. AMOS được trang bị cả định vị GPS và quán tính, hệ thống điều khiển hỏa lực điện tử sử dụng bản đồ số và các thiết bị quang học hiện đại cho phép nó tấn công chính xác mục tiêu. AMOS có khả năng chữa cháy gián tiếp thông thường và chữa cháy trực tiếp.

Patria NEMO

NEMO - tên lấy từ "NEw MOrtar" (súng cối mới) là phiên bản hạng nhẹ của hệ thống cối tự hành 120mm AMOS nòng trơn, có độ chính xác cao, khả năng cơ động và tự bảo vệ tốt, có thể tích hợp trên hầu hết các loại xe bọc thép, xe bánh lốp, xuồng cao tốc và cả tàu chiến. Nemo được bắt đầu nghiên cứu phát triển năm 2005, phiên bản trên mặt đất có thể sử dụng cùng động cơ, khung gầm và hệ thống treo như chở quân Patria AMV 8x8 với tay lái trợ lực ở bốn bánh trước.

NEMO container tích hợp trên xe tải Sisu. Nguồn: armyrecognition.com

Nemo Patria AMV dùng động cơ diesel tăng áp Scania kết hợp với hộp số tay hoặc tự động với 7 số tiến và 1 số lùi, nặng 18 tấn, có tốc độ tối đa 100km/h, phạm vi hoạt động 800km, có thể leo dốc 60%, sườn nghiêng 30%, vượt rãnh ngang rộng 2m và chướng ngại vật thẳng đứng cao 0,70m. Là xe lưỡng cư, ở dưới nước, nó có thể bơi bằng hai chân vịt được bố trí ở hai bên phía sau thân xe. Thiết bị tiêu chuẩn của Nemo Patria AMV bao gồm các hệ thống phát hiện và chữa cháy, bảo vệ khỏi các tác nhân NBC, điều hòa không khí, radio, liên lạc và thiết bị nhìn đêm.

Tháp pháo cũng được gắn súng máy 7,62mm và lựu đạn khói. Điều làm nên sức mạnh của Nemo là nòng cối của nó có thể quay 360 độ và bắn ngang để tiêu diệt các loại xe thiết giáp hoặc phương tiện khác của đối phương. Chính đặc điểm này khiến Nemo linh hoạt và gọn nhẹ trở thành thành tố quan trọng khi thiết lập hệ thống phòng ngự ven bờ đáp ứng yêu cầu tác chiến hiện đại và kiểm soát khủng hoảng. Patria Nemo cũng có thể tạo ra lực lượng tàu tấn công nhanh nếu được tích hợp lên các tàu tuần tra cao tốc.

Phiên bản gắn lên tàu chiến bao gồm cối 120mm, cơ cấu nạp đạn, giáp bọc tháp pháo, hệ thống hỗ trợ hỏa lực và lưu trữ đạn. Nemo được tích hoạt các hệ thống ngắm bắn điện tử hiện đại để có thể tiêu diệt chính xác mục tiêu ngay cả khi nó đang di chuyển với tốc độ cao, tác chiến trên biển. Hỗ trợ hỏa lực trực tiếp hoặc gián tiếp, cũng như khả năng bắn đồng thời được nhiều loại đạn đa năng như đạn nổ phá mảnh, đạn khói, đạn chiếu sáng và đạn truyền đơn…, Nemo có thể sử dụng cho các nhiệm vụ tấn công gián tiếp và phòng thủ.

Nemo được hỗ trợ bởi một mạng lưới các cảm biến và các giải pháp nhận biết, hệ thống điều khiển hỏa lực cho phép hoạt động theo kiểu “cảm nhận và bắn”. Nemo có một hệ thống quan sát phía trước để nhận dạng mục tiêu và toàn cảnh chiến trường. Hệ thống điều khiển hỏa lực sẽ lên nhiệm vụ và kế hoạch tấn công mục tiêu, truyền thông tin trên mạng dữ liệu chiến thuật đến hệ thống giám sát và chỉ huy. Quyết định hỗ trợ hỏa lực sẽ được thực hiện ngay ở trung tâm chỉ huy và các Nemo thực hiện nhiệm vụ tấn công mục tiêu.

Nemo tích hợp trên tàu chiến có tầm bắn khoảng 10km tùy thuộc loại đạn, tốc độ bắn tối đa lên đến 10 phát/phút, có thể bắn liên tiếp 3 phát đạn trong 12 giây, và có thể bắn đồng thời 6 phát đạn liên tiếp vào một mục tiêu. Tốc độ bắn trung bình được duy trì ở mức 7 phát/phút, và với chế độ MRSI, Nemo có thể dội đến 5 quả đạn vào mục tiêu. Ưu thế của các hệ thống Nemo là khả năng triển khai trận địa rất nhanh, chỉ trong vòng 30 giây là có thể sẵn sàng bắn, và sau khi bắn 10 giây, có thể rút khỏi trận địa - phù hợp với chiến thuật “bắn và rút”.

Nemo được coi là một trong những vũ khí mới có khả năng tác chiến tốt cho các lực lượng hải quân để bắn phá các vị trí ven biển, chi viện hỏa lực hoạt động đổ bộ cả trực tiếp cũng như gián tiếp, hỗ trợ hoạt động cho các lực lượng tiền tuyến trên đất liền. Nhờ khả năng tấn công trực tiếp rất độc đáo, hệ thống cối Nemo còn có thể tham gia tấn công các tàu chiến cơ động của đối phương.

Các ưu điểm của Nemo là tháp pháo nhẹ và nhỏ gọn có thể dễ dàng lắp đạt trên khung gầm nhẹ/cũ, xe bọc thép bánh xích hoặc bánh lốp loại 6x6/8x8. Nemo có hỏa lực mạnh, phản ứng nhanh, cơ động, kíp xe gọn (1 lái xe, 1 chỉ huy và 2 nạp đạn viên), có thể chữa cháy trực tiếp, sử dụng tất cả các loại đạn cối 120mm, chứa số lượng đạn nhiều (50-60 viên), có thể quay 360 độ. Tháp pháo và khung gầm bọc thép bảo vệ kíp xe chống lại các mối đe dọa đạn bắn thẳng, mìn và các thiết bị nổ tự chế, các tác nhân NBC… Hiện nay Nemo có trong trang bị của quân đội Phần Lan, Saudi Arabia, Slovenia, Thụy Điển và Các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE).

Patria Nemo Container

Nếu người Nga hãnh diện có hệ thống tên lửa Club-K độc đáo đặt trong container thì người Phần Lan cũng có hệ thống pháo Nemo Container đầy uy lực có thể đặt trên hầu hết các phương tiện di động. Trong thực tế, Nemo Container là một container chứa đạn và hệ thống nạp đạn tự động cho súng cối gắn ở tháp pháo phía trên; có một của chính và một cửa thoát hiểm và hệ thống đảm bảo điện năng riêng. Toàn bộ hệ thống hoạt động tự động, với cơ số dự trữ khoảng 100 viên đạn khác nhau, vận hành bởi ba người, hai người nạp đạn và một xạ thủ cũng là chỉ huy.

Nemo Container được trang bị hệ thống điều hòa không khí khép kín giúp kiểm soát và chống lại các cuộc tấn công hạt nhân, sinh học và hóa học. Khách hàng có thể chọn hệ thống lọc NBC, hoặc bổ sung các thép tấm hay giáp gốm có độ bền cao dày 8-10mm (khoảng ba tấn) để nâng cao khả năng bảo vệ cho kíp xe, vũ khí và đạn dược. Kiểu thiết kế này cho phép nó có thể được vận chuyển và hoạt động trên các phương tiện khác nhau từ tàu đổ bộ, tàu cao tốc, xe tải…, hoặc đặt trên mặt đất và đây cũng là một vũ khí tuyệt vời để bảo vệ các mục tiêu./.

CTV Lê Ngọc/VOV.VN
Tổng hợp