Pavel Durov – người sáng lập Telegram mới bị bắt là ai?

Pavel Durov là ai?

Pavel Durov, sinh ngày 10 tháng 10 năm 1984 tại Leningrad (nay là Saint Petersburg), là một doanh nhân và lập trình viên nổi tiếng, người sáng lập mạng xã hội VKontakte và ứng dụng nhắn tin Telegram.

Cha của ông, Valery Durov, là một giáo sư, tiến sĩ khoa học về ngôn ngữ, trưởng Khoa Ngôn ngữ cổ đại của Đại học Saint Petersburg.

Mẹ của Pavel Durov cũng làm giáo viên tại Đại học Saint Petersburg. Pavel có một người anh trai tên là Nikolai.

Ông Pavel Durov, nhà đồng sáng lập và CEO của Telegram.

Khi Pavel mới bốn tuổi, gia đình chuyển đến Ý vì cha ông được mời giảng dạy tiếng Nga tại đây. Trong hai năm, Durov theo học tại một trường ở Turin. Sau đó, gia đình trở về Saint Petersburg, và Pavel tiếp tục học tại một trường chuyên về tiếng Anh, sau đó chuyển sang học tại Học viện Gymnasium, nơi ông học chuyên sâu về tiếng Nga và toán học.

Năm 2006, Pavel Durov tốt nghiệp Khoa Ngôn ngữ của Đại học Saint Petersburg với bằng đỏ chuyên ngành Ngôn ngữ học và tiếng Anh. Trong suốt thời gian sinh viên, Durov thường xuyên tham gia các kỳ thi Olympic ngôn ngữ. Với thành tích học tập xuất sắc, ông đã được trao học bổng của chính phủ Nga và Tổng thống Nga. Ông cũng ba lần nhận được học bổng Potanin. Durov thông thạo bảy ngoại ngữ: tiếng Anh, tiếng Pháp, tiếng Đức, tiếng Tây Ban Nha, tiếng Ý, tiếng Latinh và tiếng Ba Tư.

Phát triển mạng xã hội VKontakte

Ngay từ thời sinh viên, Pavel Durov đã bắt đầu phát triển các hệ thống dữ liệu thông tin và ứng dụng nhắn tin trực tuyến. Ông xây dựng một thư viện trực tuyến với trang web durov.com.

Vào năm 2005, Pavel Durov trở thành quản trị viên và người sáng lập diễn đàn lớn nhất của sinh viên Đại học Saint Petersburg mang tên SPBGU. Cả hai dự án này đều nhằm mục đích tạo điều kiện giao tiếp và trao đổi thông tin giữa các sinh viên của Đại học Saint Petersburg, không có mục đích thương mại.

Ý tưởng về việc sáng lập mạng xã hội VKontakte xuất hiện sau khi Pavel Durov trò chuyện với người bạn Vyacheslav Mirilashvili, một du học sinh người Nga lúc đó đang ở Mỹ. Các bạn của ông, bao gồm cả anh trai Nikolai và người bạn chung Lev Leviev, đã tham gia trực tiếp vào việc phát triển trang web.

Nhà sáng lập kiêm Giám đốc điều hành (CEO) Telegram Pavel Durov phát biểu tại sự kiện MWC ở Barcelona, Tây Ban Nha, tháng 2/2016.

Ban đầu, VKontakte là một mạng lưới liên kết trực tuyến kín, chỉ có thể tham gia qua lời mời của các thành viên. Durov và các cộng sự ban đầu gọi mạng xã hội của mình là Students.ru, nhưng sau đó đổi tên thành VKontakte. Các tên miền cho mạng xã hội, bao gồm vkontakte.ru, vkontacte.ru và incontact.ru được đăng ký vào ngày 1 tháng 10 năm 2006. Nền tảng mạng xã hội chính thức gắn với các địa chỉ trang web này vào ngày 10 tháng 10 năm 2006.

Các nhà sáng lập công ty bao gồm Pavel Durov, Vyacheslav Mirilashvili và Lev Leviev. Pavel giữ chức danh giám đốc điều hành, trong khi chức danh giám đốc kỹ thuật được giao cho Nikolai Durov. Vào ngày 24 tháng 1 năm 2014, Pavel Durov thông báo rằng ông đã bán 12% cổ phần của mình trong mạng xã hội VKontakte cho Ivan Tavrin, giám đốc điều hành MegaFon và là người đồng sở hữu của Tập đoàn UTV, sau đó cổ phần này đã được Mail.ru Group mua lại. Durov đã rút khỏi hội đồng quản trị.

Theo dữ liệu của comScore, vào năm 2014, mạng xã hội VKontakte có hơn 92 triệu người dùng hàng tháng trên toàn thế giới.

Phát triển ứng dụng nhắn tin Telegram

Ứng dụng nhắn tin Telegram cũng được phát triển bởi các anh em nhà Durov. Phiên bản Telegram dành cho hệ điều hành iOS của Apple được phát hành trên AppStore vào tháng 8 năm 2013, trong khi phiên bản dành cho Android được phát hành trên Google Play vào tháng 9 năm 2014. Theo thông tin được công bố, các tin nhắn gửi qua Telegram không thể bị nghe lén bởi bên thứ ba và ứng dụng này hoàn toàn miễn phí với người dùng.

Tính đến tháng 7 năm 2024, Telegram có 950 triệu người dùng hàng tháng. Vào tháng 3 năm 2024, Pavel Durov cho biết các nhà đầu tư định giá nền tảng này trên 30 tỷ đô la.

Pavel Durov (trái) và Nikolai Durov.

Vào tháng 4 năm 2024, trong một cuộc phỏng vấn với nhà báo Mỹ Tucker Carlson, Pavel Durov tiết lộ rằng ứng dụng nhắn tin của ông đang nhận được sự chú ý ngày càng tăng từ các cơ quan tình báo Mỹ. Ông cho biết FBI đã cố gắng tuyển dụng một trong những kỹ sư của mình và bày tỏ nghi ngại rằng các cơ quan tình báo Mỹ muốn tiếp cận các hệ thống và cơ sở dữ liệu của Telegram.

Durov cũng khẳng định rằng những tuyên bố về việc chính quyền Nga kiểm soát Telegram là không đúng sự thật. Ông nhấn mạnh rằng việc phát triển Telegram bắt đầu sau khi ông bán mạng xã hội VKontakte và từ chối cung cấp thông tin cá nhân của những người tổ chức các cuộc biểu tình ở Ukraine theo yêu cầu của chính quyền Nga.

Pavel Durov cho biết áp lực lớn nhất mà ứng dụng nhắn tin của ông gặp phải không đến từ các chính phủ mà từ các công ty Apple và Google, những công ty có khả năng kiểm duyệt tất cả nội dung có sẵn trên các thiết bị di động. Cả hai công ty Mỹ đã từng cảnh báo rằng Telegram sẽ bị loại khỏi các cửa hàng ứng dụng nếu không tuân thủ các quy định của họ.

Trong cuộc phỏng vấn với nhà báo Mỹ Tuker Carlson, Durov dự đoán rằng số lượng người dùng Telegram sẽ vượt qua một tỷ trong vòng một năm.

Durov cũng cho biết sau khi rời khỏi Nga, ông đã dự định định cư tại Mỹ, nhưng đã thay đổi kế hoạch sau khi bị cướp tấn công tại San Francisco. Nguyên nhân thứ hai khiến Durov không chuyển đến Mỹ là sự chú ý quá mức từ các cơ quan tình báo địa phương, mà theo ông, muốn tìm hiểu thêm về Telegram và có thể "thiết lập quan hệ" để kiểm soát ứng dụng nhắn tin tốt hơn.

Từ ngày 16/4/2018 đến ngày 18/6/2020, Telegram bị chặn tại Nga. Roskomnadzor bắt đầu chặn Telegram theo quyết định của Tòa án Tagansky do từ chối cung cấp chìa khóa mã hóa cho FSB.

Vào năm 2018, Telegram công bố việc phát triển nền tảng blockchain với đồng tiền điện tử Gram của riêng mình. Trong hai vòng gọi vốn kín, công ty đã huy động khoảng 1,7 tỷ đô la. Vào năm 2019, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã kiện Telegram liên quan đến việc tổ chức ICO. SEC cáo buộc công ty không đăng ký việc phát hành tiền điện tử đúng cách, vi phạm pháp luật. Ủy ban yêu cầu tòa án công nhận vi phạm, áp đặt án phạt và thu hồi số tiền đã huy động. Sau đó, công ty quyết định hoãn ra mắt nền tảng cho đến khi vụ án kết thúc.

Tòa án đã đứng về phía SEC. Telegram không thể bảo vệ quan điểm của mình cũng như không thể ra mắt nền tảng blockchain trước hạn chót, ngày 30 tháng 4 năm 2020. Pavel Durov thông báo về việc đóng cửa dự án blockchain TON trên kênh Telegram của mình vào ngày 12 tháng 5 năm 2020. Ông chỉ trích hệ thống tư pháp không công bằng của Mỹ, cho phép nước này thực chất cấm triển khai dự án ngay cả ở các quốc gia khác.

Đời sống cá nhân

Vào cuối tháng 4 năm 2014, Pavel Durov thông báo rằng ông đã rời Nga và không có ý định trở về. Năm 2017, ông chuyển đến Dubai (Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất), nơi ông mở văn phòng Telegram.

Vào năm 2021, ông nhận được quốc tịch Pháp, và vào năm 2022, quốc tịch của Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất. Pavel Durov cũng sở hữu hộ chiếu của quốc đảo Saint Kitts và Nevis, nằm ở vùng Caribe.

Pavel Durov chưa kết hôn. Theo thông tin từ các phương tiện truyền thông, ông có năm người con chính thức được xác nhận.

Vào tháng 7 năm 2024, Pavel Durov thông báo rằng ông có hơn 100 con ruột ở 12 quốc gia, những người đã được sinh ra nhờ việc hiến tặng sinh phẩm của ông.

Tài chính

Trong bảng xếp hạng tỷ phú thế giới của Forbes, Pavel Durov đứng ở vị trí thứ 122 (dữ liệu cập nhật đến ngày 27 tháng 8 năm 2024), với tài sản được ước tính khoảng 15,5 tỷ đô la Mỹ. Trong bảng xếp hạng các tỷ phú Nga của Forbes năm 2024, ông đứng ở vị trí thứ 8.

Vào ngày 24 tháng 8 năm 2024, Pavel Durov đã bị bắt tại sân bay Le Bourget (Pháp), nơi ông đến bằng máy bay riêng từ Azerbaijan. Theo thông tin từ báo chí địa phương, Durov, người có quốc tịch Pháp, đã bị đưa vào danh sách các cá nhân bị truy nã tại nước này.

Pavel Durov có thể đối mặt với án tù lên đến 20 năm, thậm chí có thể bị dẫn độ sang Mỹ để phục vụ một cuộc điều tra riêng về Telegram.

Chính quyền Pháp nghi ngờ doanh nhân này liên quan đến các hành vi vi phạm pháp luật, bao gồm việc từ chối hợp tác với các cơ quan chức năng nước này từ phía Telegram. Các cáo buộc đối với nhà sáng lập Telegram có thể bao gồm cả các tội danh khủng bố, buôn bán ma túy, lừa đảo, rửa tiền và tội phạm mạng.

Theo thông tin từ nhà báo Pháp Cyril Amoursky, doanh nhân này có thể đối mặt với án tù lên đến 20 năm, thậm chí có thể bị dẫn độ sang Mỹ để phục vụ một cuộc điều tra riêng về Telegram.

Dương Minh