PGS TS. Nguyễn Trọng Phúc: Tinh thần Đại hội XIII của Đảng đang lan tỏa trong dân

Động lực để chúng ta đi nhanh hơn, bền vững hơn
Là một nhà nghiên cứu về lịch sử Đảng, theo dõi quá trình chuẩn bị cũng như những ngày Đại hội lần thứ XIII của Đảng diễn ra, theo ông đây là những điểm thành công nhất của Đại hội?
- Quan điểm của tôi cũng như nhiều ý kiến đã nhận định, ngoài công tác tổ chức bài bản, Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã thành công ở cả hai vấn đề lớn là văn kiện và công tác nhân sự. Văn kiện Đại hội lần này được chuẩn bị từ sớm và có nhiều điểm mới so với các kỳ Đại hội trước. Các thành tựu, bài học được nhận định rõ, có giá trị cả lý luận và thực tiễn của quá trình đổi mới. Với tư cách một người nghiên cứu, tôi thấy tính lý luận, khoa học và thực tiễn hòa quyện lại, trong đó tôi rất chú ý đến những nhận thức về quy luật của kinh tế thị trường, phải tôn trọng như thế nào và vận dụng ra sao để đảm bảo định hướng xã hội chủ nghĩa đều được thể hiện rõ hơn. Đây là cơ sở khoa học để xác định phương hướng tới.

PGS TS. Nguyễn Trọng Phúc (nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Đảng).

Thành công tiếp theo là công tác nhân sự. Đại hội đã bầu được Ban Chấp hành T.Ư khóa mới tiêu biểu về đạo đức, trí tuệ; có uy tín, bản lĩnh vững vàng; có năng lực tổ chức thực tiễn, tư duy và hành động sáng tạo. Đội ngũ này cũng rất hài hòa ở 3 độ tuổi, có những đồng chí tuổi cao, nhưng đạo đức, uy tín lớn, là trung tâm đoàn kết, quy tụ để hướng Ban Chấp hành khóa mới vào thực hiện mục tiêu đã được xác định. Bên cạnh đó, đội ngũ trẻ cũng nhiều, sẽ là lớp kế cận, đảm bảo sự kế thừa, tính liên tục. Với đội ngũ cán bộ tốt, kỳ vọng sắp tới sẽ hành động thật tốt để xứng với niềm tin của toàn Đảng, toàn dân.
Trong những định hướng, quyết sách được Đại hội thông qua, đâu là những vấn đề ông thấy tâm đắc nhất?
- Đại hội XIII của Đảng mở ra hướng mới, tạo động lực để chúng ta sẽ đi nhanh hơn, bền vững hơn. Trước hết là thể hiện rõ tầm tư duy của Đảng, ở đây gọi là tư duy chiến lược, tầm nhìn xa, năng lực dự báo. Trong các mục tiêu được xác định, không chỉ cho một nhiệm kỳ mà cả phương hướng lâu dài, để đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao.
Đây là những mục tiêu rất lớn nhưng không phải viển vông, chủ quan duy ý chí mà được tính toán từ thực tiễn của đất nước, với tiềm lực, cơ đồ đã có, sự đoàn kết, ổn định về mọi mặt, vì thế mang tính hiện thực cao. Phát triển nhanh, bền vững là khắc phục nguy cơ tụt hậu về kinh tế và sa vào bẫy thu nhập trung bình. Ngăn chặn và đẩy lùi tham nhũng là phá bỏ vật cản trên con đường phát triển. Trở thành nước phát triển không chỉ phát triển cao về kinh tế mà phải hoàn thiện hệ thống chính trị; phát triển văn hóa, con người; tạo dựng xã hội văn minh, hạnh phúc; có sức mạnh cần thiết về quốc phòng, an ninh.
Tôi nghĩ, nếu nhiệm kỳ XIII làm thật tốt, kinh tế phát triển rất cao, đời sống Nhân dân được cải thiện rõ rệt hơn, đấy là tiền đề, điều kiện để bứt phá lên, hiện thực mục tiêu tiếp theo. Ngược lại, chính việc đặt ra những mục tiêu cao ở tầm dài hạn, cũng là động lực và khát vọng thúc đẩy tinh thần hành động ngay từ bây giờ. Với sự khẩn trương hơn, hành động quyết liệt hơn, khát vọng lớn lao hơn, chắc chắn nhiệm kỳ tới sẽ tạo ra bệ phóng để phát triển.
Một điểm đáng chú ý nữa là văn kiện Đại hội đã bổ sung các mối quan hệ, như quản lý nhà nước và thị trường, xã hội. Đây là một mối quan hệ gắn với việc hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã được đề cập ở khâu đột phá thứ nhất. Một mối quan hệ nữa là giữa dân chủ và pháp luật, pháp chế, để vừa phát huy dân chủ tối đa nhưng vẫn giữ vững kỷ cương, pháp luật. Đây là các mối quan hệ đặt ra từ thực tiễn phải xử lý đúng, hài hòa. Thực ra khoa học lãnh đạo chính là phát hiện những mối quan hệ và xử lý các mối quan hệ này. Như nhiệm kỳ vừa qua, chúng ta đã thành công trong vấn đề này.
Trong vấn đề xây dựng Đảng, nhiệm kỳ XIII, vấn đề xây dựng Đảng về đạo đức được đẩy lên cao hơn. Đồng thời, tôi rất chú ý đến một điểm mới nữa là chú trọng bảo vệ cán bộ “dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám nói, dám đột phá sáng tạo và dám đương đầu với khó khăn, thử thách”. Nếu hoàn thiện được cơ chế này, chúng ta sẽ khuyến khích và phát huy được sự đột phá, sáng tạo của cán bộ vì sự nghiệp chung. Bởi hiện vẫn có một bộ phận cán bộ có tâm lý e dè, ngại ngần, sợ sai trong thực thi công vụ của mình. Chính vì vậy, đây là “liều thuốc” rất kịp thời, giúp cán bộ cởi bỏ tâm lý sợ sai của mình trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Nấc thang của sự phát triển
Tại Đại hội lần này, cùng với “khát vọng phồn vinh”, một vấn đề được nhiều người quan tâm là quan điểm “vì dân” tiếp tục được bổ sung những khía cạnh mới, quan điểm của ông trước vấn đề này ra sao?
- Tôi nhận thấy, các cán bộ nghiên cứu như chúng tôi rất phấn khởi trước kết quả Đại hội lần này, bởi thấy được tầm cao trí tuệ của Đại hội. Còn với mỗi người dân, đều nhìn thấy quyết sách đúng đắn, bộ máy tốt và đặc biệt, nhận thức rõ về vấn đề trung tâm vẫn là con người, là Nhân dân, hiểu được Đảng mãi mãi là Đảng thực sự vì dân.
Đại hội đã đề cập đến phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Thực tiễn thì dân không chỉ được biết, được bàn, dân làm và dân kiểm tra. Cái đích cuối cùng và cũng là thước đo hiệu quả của mọi chủ trương quyết sách đó còn là những thành quả mà Nhân dân được thụ hưởng. Quan điểm này không chỉ là sự tổng kết sâu sắc thực tiễn mà còn là bước tiến mới trong phát huy vai trò làm chủ của Nhân dân. Nhân dân được thụ hưởng thành quả của quá trình phát triển, đây không chỉ là mục tiêu mà còn là động lực để khơi dậy sức mạnh và nguồn lực trong tiến trình hiện thực hóa đưa các chủ trương quyết sách của Đảng vào cuộc sống.
Như Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nói, vấn đề quan trọng là biến những quyết định của Đại hội thành hiện thực sinh động trong thực tế. Theo ông, đâu là những điểm cần lưu ý?
- Đấy cũng là vấn đề người dân rất quan tâm. Bởi nhiều khi đường lối đúng, quan điểm đúng mà tổ chức thực hiện kém thì Nghị quyết cũng chỉ dừng ở văn bản, không hiện thực hóa được. Cho nên điều quan trọng để hiện thực hóa quan điểm, mục tiêu trong Nghị quyết Đại hội, tôi nghĩ cần sớm bắt đầu bằng cụ thể hóa thành chủ trương, chính sách cụ thể, với những giải pháp lớn, tức thời và lâu dài. Chính sách càng cụ thể bao nhiêu, càng nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo ra đột phá bấy nhiêu, đồng thời chú trọng trong chỉ đạo thực tiễn, như Bác Hồ đã nói, “chủ trương 1, biện pháp 10 và quyết tâm phải 20”.
Đồng thời, làm sao phát huy được nguồn lực đất nước, mà nguồn lực cao nhất là con người, lực lượng lao động chất lượng cao. Đây là vấn đề đã được nêu trong khâu đột phá thứ hai, nhưng cần cụ thể hóa ra. Ngoài ra còn rất nhiều nguồn lực khác như vị thế đất nước, sự đoàn kết dân tộc, đồng thuận xã hội, đấy chính là lợi thế, nội lực cần phát huy. Nội lực phát huy tốt mới tranh thủ được ngoại lực là hội nhập quốc tế, cách mạng công nghiệp 4.0.
Với một người nghiên cứu về lịch sử Đảng, tôi nhận thấy, mỗi kỳ Đại hội đánh dấu một giai đoạn, một nấc thang của sự phát triển. Tôi rất kỳ vọng và hoàn toàn đủ cơ sở để tin tưởng vào sự phát triển cao hơn nữa của đất nước trong những năm tới.
Xin cảm ơn ông!

Trần Hà (thực hiện)