Phác đồ điều trị bệnh nhân Covid-19 có nhiều điểm mới

GS.TS Nguyễn Gia Bình, nguyên Trưởng khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bạch Mai (Hà Nội), Chủ tịch Hội Hồi sức cấp cứu và Chống độc Việt Nam, cho hay phác đồ điều trị có nhiều cải tiến. Điều đó xuất phát từ kinh nghiệm xử lý những ca trước đó tại Việt Nam cùng tốc độ nghiên cứu của ngành y học thế giới.

Phân loại mức độ nặng để điều trị

Đây là điểm khác biệt trong phác đồ điều trị của Bộ Y tế so với lần sửa đổi thứ 3. Theo GS Nguyễn Gia Bình, thay vì xử lý hàng loạt như thông thường, các bác sĩ cần phân loại bệnh nhân và đánh giá toàn diện mức độ suy tạng liên quan đến hô hấp, tuần hoàn, tắc mạch, thần kinh, thận, gan... cùng những bệnh kèm theo trước khi tổ chức điều trị.

Các nhân viên y tế phải phân loại kỹ mức độ nặng để lập kế hoạch điều trị cụ thể. Kế hoạch này bao gồm sắp xếp tuyến bệnh viện, chuẩn bị cơ sở hạ tầng, trang thiết bị và nhân lực phù hợp với mỗi nhóm bệnh nhân.

Điển hình trong điều trị suy hô hấp, GS Bình nhấn mạnh việc phân loại mức độ nặng thông qua nhịp thở, nhận định tình trạng tổn thương phổi bằng các biện pháp chẩn đoán sẵn có. Qua đó, các y bác sĩ mới xác định đặt ống nội khí quản và cho thở máy khi cần.

Cụ thể, các bệnh nhân ở tình trạng trung bình bắt đầu có triệu chứng lâm sàng khá rõ. Tuy nhiên, mức độ suy hô hấp còn rất nhẹ, chưa cần sử dụng oxy. Ngược lại, các bệnh nhân nặng sẽ có tình trạng suy hô hấp nghiêm trọng hơn. Lúc này, các bác sĩ sẽ phải sử dụng những biện pháp can thiệp hô hấp, ưu tiên oxy cho tế bào của hệ hô hấp, tuần hoàn và thần kinh.

"Một số nước trên thế giới thường yêu cầu bệnh nhân nhẹ tự cách ly và chữa bệnh tại nhà, tuy nhiên, chúng ta không được phép chủ quan, cần tổ chức cách ly tập trung, thậm chí sử dụng thuốc kháng virus ngay từ đầu để hạn chế lây lan ra cộng đồng", GS Bình nhấn mạnh.

GS.TS Nguyễn Gia Bình trong buổi Hội nghị trực tuyến sáng 1/8. Ảnh: Quốc Toàn.

Cải tiến về thuốc điều trị và chú trọng vấn đề tâm lý

Về nguyên tắc điều trị, GS Nguyễn Gia Bình cho biết Việt Nam đang điều trị theo nguyên nhân, chống cơn bão cytokine, điều trị triệu chứng, bệnh kèm theo, chống bội nhiễm và hỗ trợ về dinh dưỡng, phục hồi chức năng. Tuy nhiên, trong lần hoàn thiện này, các y bác sĩ sẽ cần đặc biệt chú ý tới vấn đề tâm lý.

Theo đó, Bộ Y tế nhận định nhiệm vụ động viên tinh thần bệnh nhân trong điều kiện họ còn tỉnh là rất cần thiết. Theo GS Bình, việc bố trí bác sĩ tâm lý cho các bệnh nhân để tăng sự lạc quan là giải pháp tốt nhất.

Trong phác đồ điều trị công bố hồi tháng 3, các loại thuốc kháng virus đặc hiệu như Lopinavir/Ritonavir, Chloroquine, Hydroxychloroquine, Remdesivir được Bộ Y tế nhận định là chưa đủ bằng chứng về hiệu quả. Tuy nhiên, trong lần hoàn thiện thứ 4, GS Nguyễn Gia Bình khẳng định yếu tố thuốc kháng virus đã có nhiều tiến bộ.

Cụ thể, Lopinavir, Ritonavir và Interferon đã được Việt Nam sử dụng có hiệu quả, bệnh nhân hết virus sau 7 ngày dùng. Remdesivir của Mỹ có thể dùng nhưng được đánh giá là không dễ tìm. Trong khi đó, loại thuốc được sử dụng ở Nga là Favipiravir mang đến khá nhiều hứa hẹn.

Điểm mới trong phác đồ điều trị lần này chính là việc huyết tương của người khỏi bệnh cũng được xem là một giải pháp thay thế thuốc kháng virus. Việt Nam không còn sử dụng Chloroquin trong điều trị Covid-19.

Ngoài ra, GS Bình bổ sung về mức độ quan trọng trong công tác chống rối loạn đông máu, suy tuần hoàn, cơn bão cytokine cũng như điều trị các dạng suy tạng liên quan đến tiêu hóa, thần kinh, thận.

Việc chống rối loạn đông máu cho bệnh nhân Covid-19 là nhiệm vụ quan trọng và đặc biệt cần thiết. Trong khi đó, kết quả loại bỏ cơn bão cytokine có thể giúp giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh, tránh làm tổn thương tạng.

Một số lưu ý trong việc điều trị, hỗ trợ bệnh nhân Covid-19 mà các y bác sĩ, điều dưỡng không được phép bỏ qua bao gồm: Lên kế hoạch về chế độ dinh dưỡng nhiều bữa, dễ tiêu, kiểm soát lượng đường trong máu, huyếp áp, nhiễm khuẩn và xử lý các bệnh kèm theo.

Để hoàn thành những nhiệm vụ này, bệnh viện và các nhân viên y tế cần chủ động làm việc nhóm, hội chẩn với sự tham gia của nhiều chuyên khoa.

Quốc Toàn