Phải làm lưới điện 500kV và gánh phí truyền tải hộ, dự án điện mặt trời vẫn bị cắt giảm công suất phát?

Tại văn bản này, ông Sơn thông báo sẽ dừng khai thác đối với phần công suất 172MW của nhà máy kể từ 0h00 ngày 1/9. Hai bên sẽ chỉ thực hiện việc mua bán điện đối với phần công suất đã có giá điện là 277MW. Căn cứ để Công ty Mua bán điện ra thông báo dừng huy động đối với phần công suất 177MW trên là từ việc ủy quyền hợp đồng mua bán điện và chỉ đạo của EVN vào ngày 30/8.

Trước thông báo này, ngay trong ngày 31/8 ông Nguyễn Tâm Thịnh, Chủ tịch Công ty TNHH ĐMT Trung Nam Thuận Nam đã có văn bản gửi Phó Thủ tướng Lê Văn Thành, Bộ Công thương, EVN và Công ty Mua bán điện kiến nghị tiếp tục huy động phần công suất chưa có giá bán điện của Nhà máy ĐMT Trung Nam Thuận Nam.

Ông Thịnh cho biết, căn cứ vào văn bản ngày 9/1/2020 của Thủ tướng Chính phủ đồng ý bổ sung quy hoạch Dự án ĐMT tại xã Phước Minh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận và đầu tư kết hợp với hạ tầng lưới điện truyền tải 500kV, 220kV đấu nối vào hệ thống điện Quốc gia cũng như văn bản của Bộ Công thương ngày 21/1/2020, UBND tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Tập đoàn Trung Nam đã trúng thầu và được UBND tỉnh Ninh Thuận cấp quyết định chủ trương đầu tư vào ngày 18/5/2020.

Chỉ sau 6 tháng thi công, tháng 10/2020 dự án ĐMT trung Nam Thuận Nam công suất 450MW cùng hệ thống Trạm biến áp và tuyến dây 500kV, 220kV đã được hoàn thành, đưa vào khai thác. Dự án đã góp phần giải quyết tình trạng quá tải lưới điện cho các dự án ĐMT, điện gió trong khu vực. Đến nay dự án đi vào hoạt động 22 tháng, được EVN huy động toàn bộ công suất của nhà máy để hòa lưới điện Quốc gia, trong đó có cả phần công suất chưa có giá bán điện. Đồng thời trong thời gian chờ bàn giao Trạm biến áp và tuyến dây 500kV, nhà đầu tư đang phải chịu phí truyền tải hộ các dự án khác trong khu vực với chi phí để truyền tải 4,2 tỷ kWh khoảng 360 tỷ đồng, đó là chưa kể chi phí quản lý, vận hành trạm biến áp.

Trạm biến áp và tuyến dây đầu tư gần 2 nghìn tỷ, bàn giao 0 đồng cho Nhà nước.

Về việc cắt giảm công suất của dự án, ngày 15/9/2021 Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã chủ trì họp với các Bộ ngành và UBND tỉnh Ninh Thuận để giải quyết kiến nghị từ chủ đầu tư dự án. Tại cuộc họp này, đại diện EVN đã khẳng định riêng đối với Dự án ĐMT Trung Nam Thuận Nam, EVN sẽ ưu tiên cắt giảm công suất phát của dự án dưới 3% do dự án đã hỗ trợ truyền tải cho nhiều dự án khác trong khu vực.

Khi đó, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành cũng đã đề nghị EVN xem xét ưu tiên huy động công suất của Nhà máy ĐMT Trung Nam Thuận Nam vì đây là dự án đã tham gia đầu tư hạ tầng truyền tải và đang truyền tải hộ các dự án khác trong khu vực. Tuy nhiên, việc huy động phần công suất chưa có cơ chế giá từ dự án này vẫn được thông báo dừng lại.

Ông Thịnh cho biết, Dự án ĐMT Trung Nam Thuận Nam là dự án đầu tư có điều kiện, để được làm Dự án ĐMT 450MW này, nhà đầu tư phải tự bỏ tiền làm hạ tầng truyền tải là Trạm biến áp cùng tuyến dây 500kV Thuận Nam - Vĩnh Tân và Trạm biến áp cùng tuyến dây dự phòng 220kV với tổng vốn đầu tư gần 2.000 tỷ đồng, sau đó bàn giao 0 đồng cho Nhà nước. Khoản tiền đầu tư trên sẽ được bù đắp từ việc khai thác toàn bộ công suất của dự án. Từ khi đưa vào khai thác đến nay, dự án phải giảm công suất phát trong thời gian dài do dịch bệnh, chủ đầu tư còn phải gánh phí truyền tải hộ các dự án khác, do đó nếu phải cắt giảm 40% công suất sẽ phá vỡ phương án tài chính của nhà đầu tư.

Về hợp đồng mua bán điện từ nhà máy này với EVN do 2 bên ký năm 2020, ông Thịnh cho rằng hai bên đã thỏa thuận “Trường hợp đến hạn thanh toán theo quy định trong hợp đồng nhưng chưa có văn bản thống nhất của Bộ Công thương về việc một phần hoặc toàn bộ nhà máy điện được áp giá theo quy định tại Quyết định 13/2020 của Thủ tướng Chính phủ, các bên thống nhất ghi nhận sản lượng điện giao nhận. Tiền điện sẽ được thanh toán sau khi có văn bản thống nhất của Bộ Công thương.” Như vậy việc EVN dừng huy động phần công suất chưa có giá điện của dự án là không phù hợp theo các điều khoản mua bán điện đã cam kết.

Nhằm tạo công bằng trong đầu tư đối với dự án này và cũng là để hỗ trợ nhà đầu tư đã chịu kinh phí xây dựng trạm biến áp cùng tuyến dây để giải tỏa toàn bộ công suất điện sạch cho khu vực, ông Thịnh kiến nghị Phó Thủ tướng, Bộ Công thương chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp tục huy động, ghi nhận sản lượng đối với phần công suất chưa có giá bán điện từ Nhà máy ĐMT trên.

Bảo Sơn