Phân cấp cho Ngân hàng nhà nước quyết định việc cho vay đặc biệt với lãi suất 0% 1 năm
Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi) vừa thông qua quy định sự tham gia của UBND và cơ quan Công an cấp xã trong quá trình thu giữ tài sản để phù hợp việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, chính quyền hai cấp.
Sáng 27/6, với 435/443 đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, Quốc hội biểu quyết thông qua Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi). Luật có hiệu lực từ 15/10/2025. Nội dung mới của luật lần này, là tăng phân cấp quyền quyết việc cho vay đặc biệt với khoản vay lãi suất 0% 1 năm, không có tài sản đảm bảo từ Thủ tướng quyết định sang Ngân hàng Nhà nước quyết định.
Giải trình tiếp thu trước khi Quốc hội bấm nút, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, Chính phủ đã điều chỉnh lại quy định này, nhằm đảm bảo việc cho vay đặc biệt của Ngân sách Nhà nước chỉ được thực hiện khi tổ chức tín dụng rơi vào trạng thái khó khăn về thanh khoản, hoặc để thực hiện phục hồi, chuyển giao bắt buộc với mục tiêu đảm bảo an toàn hệ thống, quyền lợi người gửi tiền.
Các đại biểu biểu quyết thông qua dự án luật.
Liên quan tới thu giữ tài sản đảm bảo, các ý kiến đại biểu Quốc hội đề nghị bổ sung cơ chế phối hợp giữa UBND cấp xã, và cơ quan công an cấp xã, để phù hợp lợi ích hợp pháp của người bị thu giữ tiền và tiếp tục kế thừa 2 quy định của Nghị quyết 42 về thí điểm xử lý nợ xấu các ngân hàng.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, luật chỉ quy định sự tham gia của UBND và cơ quan Công an cấp xã trong quá trình thu giữ tài sản. Tức là cơ bản phù hợp việc sắp xếp lại đơn vị hành chính, chính quyền hai cấp.
Quốc hội thông qua dự án Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi).
Theo Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), các đơn vị mua bán và xử lý nợ được quyền thu giữ tài sản bảo đảm của khoản nợ xấu. Việc này chỉ được thực hiện khi tổ chức tín dụng có thỏa thuận trước với bên đi vay. Tài sản đảm bảo bị thu giữ không phải là tài sản tranh chấp trong vụ án đã được thụ lý, nhưng chưa được giải quyết hoặc đang được giải quyết ở tòa.
Để tránh lạm dụng quyền thu giữ tài sản này, luật quy định trong quá trình thực hiện, tổ chức tín dụng không được áp dụng các biện pháp vi phạm điều cấm của pháp luật, trái đạo đức xã hội. Tài sản đảm bảo phải đáp ứng điều kiện theo quy định của Chính phủ. Ngân hàng Nhà nước sẽ cùng các cơ quan liên quan nghiên cứu điều kiện của tài sản đảm bảo của khoản nợ xấu mà tổ chức tín dụng được quyền thu giữ, nhằm cụ thể hóa chủ trương phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68.
Giám sát chặt chẽ, minh bạch các giao dịch trên sàn giao dịch trung tâm tài chính quốc tế
Với 438/ 447 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, sáng 27/6, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế (TTTCQT) tại Việt Nam.
Trước đó, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến đại biểu Quốc hội và ý kiến thẩm tra dự thảo nghị quyết này. Về cơ cấu tổ chức, bộ máy của TTTC, Chính phủ cho rằng, để hệ thống cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội dành riêng cho TTTC được thực thi một cách đồng bộ, thông suốt, hiệu quả, dự thảo Nghị quyết quy định cơ quan, tổ chức thuộc TTTC bao gồm: Cơ quan điều hành chịu trách nhiệm quản lý, điều hành trực tiếp mọi hoạt động tại TTTC;
Cơ quan giám sát thực hiện chức năng giám sát, thanh tra, kiểm tra, phòng ngừa và xử lý vi phạm trong hoạt động tài chính tại TTTC; Cơ quan giải quyết tranh chấp tại TTTC gồm Tòa án chuyên biệt và Trung tâm trọng tài quốc tế.
Các đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Việc giám sát tại TTTC được thực hiện theo thông lệ quốc tế và dựa trên rủi ro. Trong giai đoạn đầu, để bảo đảm an toàn, hiệu quả, tuân thủ pháp luật trong quá trình hoạt động, việc phối hợp giữa Cơ quan giám sát TTTC và các cơ quan quản lý chuyên ngành là cần thiết.
Cụ thể, cơ quan giám sát TTTC sẽ thực hiện nhiệm vụ giám sát một số lĩnh vực cốt lõi và từng bước mở rộng phạm vi hoạt động. Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các Bộ Tài chính, Công thương, Công an và các cơ quan liên quan vẫn thực hiện chức năng thanh tra, kiểm tra, giám sát theo thẩm quyền, nhưng thông qua cơ chế phối hợp với Cơ quan giám sát TTTC, hạn chế tối đa việc can thiệp trực tiếp đến các thành viên trong TTTC, bảo đảm nguyên tắc “một đầu mối” tiếp nhận, xử lý.
Về các chính sách đặc thù áp dụng trong TTTC, trong quá trình xây dựng nghị quyết, Chính phủ cũng đã nhận thức được các rủi ro về thành lập các sàn giao dịch, nền tảng giao dịch nêu trên cũng tiềm ẩn một số rủi ro bị lợi dụng để hợp thức hóa dòng tiền bất hợp pháp thông qua mua bán các sản phẩm trên; rủi ro bị đầu cơ, thổi giá, tạo bong bóng tài sản,...
Các đại biểu dự phiên họp.
Theo đó, cần xây dựng khung pháp lý đồng bộ; thiết chế giám sát chặt chẽ, minh bạch, có hệ thống, theo chuẩn mực quốc tế để kiểm soát các giao dịch trên sàn. Chính phủ sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định cụ thể để đưa vào nghị định hướng dẫn.
Việc xây dựng các chính sách ưu đãi tại dự thảo Nghị quyết đã bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị: TTTC được áp dụng cơ chế đặc thù, vượt trội hơn so với quy định hiện hành, mang tính cạnh tranh nhưng phải kèm theo các cơ chế giám sát, quản lý rủi ro phù hợp; Vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, không nóng vội nhưng cũng không cầu toàn, để mất thời cơ; Đổi mới tư duy về xây dựng pháp luật, kiên quyết từ bỏ tư duy “không quản được thì cấm”…
Về cơ chế giải quyết tranh chấp, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị làm rõ mô hình, cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ của Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc TTTC; Cần mở rộng cơ chế cho các bên tranh chấp được lựa chọn quyền từ bỏ yêu cầu Tòa án hủy phán quyết trọng tài đối với các Trung tâm trọng tài khác nằm ngoài TTTC.
Chính phủ cho rằng, mô hình, cơ cấu tổ chức, nhiệm vụ của Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc TTTC và các nội dung cụ thể khác sẽ được hướng dẫn cụ thể tại Nghị định của Chính phủ;
Quyền từ bỏ yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết của Trọng tài là chính sách phù hợp để đảm bảo quyền lợi chính đáng của các nhà đầu tư. Do đó, Chính phủ đã báo cáo và được Bộ Chính trị đồng ý về nội dung này.
Khoản 3 Điều 30 dự thảo Nghị quyết đã quy định việc từ bỏ quyền yêu cầu Tòa án hủy quyết định công nhận phán quyết cho Trung tâm trọng tài quốc tế thuộc TTTCQT, là đối tượng được thành lập theo Nghị quyết này. Đối với các Trung tâm trọng tài khác nằm ngoài TTTCQT thì hoạt động theo Luật trọng tài thương mại, không thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị quyết. Do đó, muốn áp dụng chính sách này, thì phải sửa Luật Trọng tài thương mại.
