Phân loại rõ các công trình sửa chữa, cải tạo trong khu vực bảo vệ di tích

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Phân loại công trình trong phạm vi bảo vệ di sản

Quan tâm đến việc sửa chữa, cải tạo, xây dựng công trình trong khu vực bảo vệ di tích, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) cho rằng, các quy định liên quan đến nội dung này tại điểm a, khoản 1 và điểm a, khoản 2 của Điều 28 cần được tiếp tục hoàn chỉnh, quy định rõ và phân loại tiêu chí, quy mô, loại hình công trình sửa chữa, cải tạo trong khu vực bảo vệ di tích.

Hoặc dự thảo Luật phải xác định được tiêu chí về các thủ tục hành chính thực hiện cấp phép sửa chữa, cải tạo, xây dựng, thời gian trả lời đối với từng loại công trình trong khu vực bảo vệ di tích. Bởi khi thực hiện sửa chữa, cải tạo có những công trình nhỏ, mang tính cấp bách nhằm bảo vệ di tích như sửa chữa hệ thống tiêu thoát nước, lắp đặt các cột thu lôi hay cột phát sóng trong khu vực bảo vệ hai của các di sản thiên nhiên thế giới, di tích quốc gia đặc biệt rất cần được phân cấp cho UBND cấp tỉnh thực hiện để kịp thời bảo vệ di tích.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành hội nghị. Ảnh: Hồ Long

Bên cạnh đó, theo quy định tại khoản 1, Điều 29 dự thảo Luật, việc chấp thuận chủ trương đầu tư với dự án đầu tư, xây dựng công trình kinh tế - xã hội trong khu vực bảo vệ của di tích chỉ được thực hiện sau khi có ý kiến đồng ý bằng văn bản của Thủ tướng Chính phủ đối với di tích quốc gia đặc biệt thuộc danh mục di sản thiên nhiên thế giới.

Đối chiếu với quy định giải thích về khái niệm công trình kinh tế - xã hội tại Điều 3 dự thảo Luật, đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà nhận thấy, nếu quy định như khoản 1, Điều 29 thì có khả năng “quét” toàn bộ các công trình xây dựng. Theo đại biểu, cần nghiên cứu quy định cụ thể các công trình kinh tế - xã hội nào chỉ được thực hiện sau khi có ý kiến đồng ý bằng văn bản của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch để bảo đảm Luật thực hiện được đúng và đầy đủ sau khi ban hành.

Dự thảo Luật cũng cần quy định rõ việc đầu tư, xây dựng công trình kinh tế - xã hội trong khu vực bảo vệ hai của di tích có ảnh hưởng cụ thể như thế nào đến di tích để làm cơ sở quy định về việc lấy ý kiến đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, người đứng đầu cơ quan chuyên môn văn hóa cấp tỉnh. Đồng thời, bổ sung thêm quy định về các nội dung cần lấy ý kiến của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, người đứng đầu cơ quan văn hóa cấp tỉnh.

ĐBQH Nguyễn Thị Thu Hà (Quảng Ninh) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Điều 30 dự thảo Luật quy định khi phê duyệt dự án đầu tư, xây dựng công trình, nhà ở riêng lẻ nằm ngoài khu vực bảo vệ di tích có khả năng tác động tiêu cực đến yếu tố gốc cấu thành di tích, cảnh quan văn hóa của di tích quy định thì phải có ý kiến thẩm định bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về văn hóa. Trường hợp dự án đầu tư, xây dựng công trình, nhà ở riêng lẻ nằm ngoài khu vực di sản thế giới, vùng đệm của khu vực di sản thế giới phải tuân thủ yêu cầu bảo vệ môi trường, ngăn ngừa, kiểm soát, đánh giá các yếu tố tác động tới di sản thế giới theo quy định của Luật này và quy định của UNESCO.

Theo đại biểu Nguyễn Thị Thu Hà, quy định trên sẽ khiến các công trình đầu tư, nhà ở riêng lẻ nằm ngoài vùng đệm của di sản thế giới khó có thể triển khai được, không thu hút đầu tư vào địa phương có loại hình di sản này. Do vậy, cần quy định rõ tại dự thảo Luật các tiêu chí để đánh giá, xác định việc có thể tác động đến di sản thế giới đối với các công trình, nhà ở riêng lẻ nằm ngoài vùng đệm của di sản; xem xét giao thẩm quyền cho đối với các công trình, dự án nằm ngoài vùng đệm của di sản, di tích cho UBND cấp tỉnh.

Quy định cụ thể về quản lý và bảo vệ di sản văn hóa dưới nước

Với 3.260km bờ biển và có trên 3.000 hòn đảo, bãi đá ngầm lớn, nhỏ, gần và xa bờ với khí hậu nhiệt đới gió mùa, nhiều mưa bão, nằm trên con đường hàng hải nối liền giữa Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương, Việt Nam có tiềm năng to lớn về di sản văn hóa dưới nước, có vị thế đặc biệt trong giao lưu kinh tế và văn hóa với các nước, sớm tham gia con đường thương mại trên biển.

ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Do đó, ĐBQH Nguyễn Thị Việt Nga (Hải Dương) đề nghị, dự thảo Luật cần bổ sung một điều quy định cụ thể về quản lý và bảo vệ di sản văn hóa dưới nước từ việc luật hóa quy định tại Nghị định số 86/2005 của Chính phủ; bổ sung quy định về thăm dò, khai quật, trục vớt tài sản chìm đắm là di sản văn hóa tại Điều 39 dự thảo Luật để bảo đảm cơ chế quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa dưới nước.

ĐBQH Tạ Đình Thi (Hà Nội) đề nghị bổ sung quy định điều chỉnh về quần thể di sản trong dự thảo Luật. Bởi việc điều chỉnh đối với quần thể di sản mới chỉ được quy định tại Điều 34 dự thảo Luật và chủ yếu điều chỉnh liên quan đến công tác quy hoạch bảo quản, tu bổ, phục hồi di tích. Trong khi đó, Công ước về việc bảo vệ di sản văn hóa và tự nhiên của thế giới từ năm 1972 đã quy định về loại hình di sản này.

ĐBQH Tạ Đình Thi (Hà Nội) phát biểu. Ảnh: Hồ Long

Thời gian tới, việc phục dựng di tích lịch sử, quần thể lịch sử sẽ được thực hiện, vì vậy, cần có quy định về quần thể di sản và phục dựng quần thể di sản, để quảng bá văn hóa, nâng cao trách nhiệm và tinh thần tự hào văn hóa lịch sử nước ta, đồng thời bổ sung thêm hình ảnh phát triển du lịch của nước ta. “Các quần thể di sản ở nước ta đã được hình thành và đang được hình thành, trở nên phổ biến, có các đặc thù trong quản lý. Do vậy, không thể xếp vào di tích hỗn hợp theo khoản 3 Điều 21 của dự thảo Luật”, đại biểu Tạ Đình Thi đề nghị.

+ Chiều cùng ngày, Hội nghị đại biểu Quốc hội hoạt động chuyên trách cũng đã thảo luận về dự án Luật Công đoàn (sửa đổi).

Thanh Hải