Phản ứng của Thủ hiến Greenland sau khi Tổng thống Trump nói bằng mọi cách kiểm soát hòn đảo
Thủ hiến Greenland Múte Bourup Egede đã có phản ứng rõ ràng sau khi Tổng thống Donald Trump tuyên bố nước Mỹ sẽ mua lại vùng lãnh thổ này 'bằng cách này hay cách khác', kèm theo lời hứa sẽ làm cho người dân Greenland trở nên giàu có.
Tảng băng trôi gần thành phố Nuuk, thủ phủ Greenland. Ảnh: THX/TTXVN
Theo tờ The Economic Times, Thủ hiến Múte Bourup Egede khẳng định rằng Greenland không thể bị mua hoặc chiếm đoạt, nhấn mạnh quyền tự quyết của hòn đảo.
Tuyên bố của ông được đưa ra sau khi Tổng thống Trump một lần nữa bày tỏ sự quan tâm của Mỹ trong việc mua lại Greenland. Những bình luận của ông Trump trong thời gian qua về vấn đề này cũng đã thúc đẩy sự quan tâm của Greenland đến việc tách ra độc lập hoàn toàn khỏi Đan Mạch, khiến đây trở thành một chủ đề chính trong cuộc bầu cử sắp tới của hòn đảo.
Thủ tướng Greenland ngày 5/3 tuyên bố rằng "Greenland là của chúng tôi" và không thể bị chiếm hoặc mua lại bất chấp thông điệp từ Tổng thống Mỹ Donald Trump, người cho biết chính quyền của ông ủng hộ quyền tự quyết của hòn đảo Bắc Cực nhưng nói thêm rằng Mỹ sẽ mua lại lãnh thổ này "bằng cách này hay cách khác".
Thủ hiến Egede cho biết công dân của hòn đảo không phải là người Mỹ hay người Đan Mạch vì họ là người Greenland. “Nước Mỹ cần hiểu điều đó” - ông viết trong một bài đăng bằng tiếng Greenland và tiếng Đan Mạch trên trang Facebook ngày 5/3. “Tương lai của Greenland sẽ do người dân quyết định”, ông Egede viết.
Bài đăng của ông xuất hiện vài giờ sau khi Tổng thống Trump đưa ra lời kêu gọi trực tiếp tới người dân Greenland trong bài phát biểu đầu tiên trong nhiệm kỳ 2 trước lưỡng viện Quốc hội vào ngày 4/3 (theo giờ Mỹ).
"Chúng tôi ủng hộ mạnh mẽ quyền tự quyết định tương lai của các bạn và nếu các bạn lựa chọn, chúng tôi chào đón các bạn đến với nước Mỹ", ông Trump nói.
"Chúng tôi sẽ giữ an toàn cho bạn. Chúng tôi sẽ làm cho bạn giàu có. Và cùng nhau, chúng ta sẽ đưa Greenland lên tầm cao mà bạn chưa từng nghĩ là có thể trước đây", nhà lãnh đạo Mỹ nhấn mạnh.
Nhưng ông Trump cũng cho biết chính quyền của ông đang "làm việc với tất cả mọi người liên quan để cố gắng đạt được điều đó", ám chỉ đến mong muốn mua lại Greenland từ Đan Mạch, một đồng minh lâu năm của Mỹ.
"Chúng tôi thực sự cần nó vì an ninh thế giới. Và tôi nghĩ chúng tôi sẽ đạt được điều đó. Dù thế nào đi nữa, chúng ta cũng sẽ đạt được điều đó”, ông Trump nói.
Nhiều người dân Greenland, một hòn đảo rộng lớn và giàu khoáng sản - vùng lãnh thổ bán tự trị của Đan Mạch, đang lo lắng trước những tuyên bố của Tổng thống Trump về việc giành quyền kiểm soát đất nước.
Khi được hỏi về những bình luận của Tổng thống Mỹ, Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen cho biết hôm 5/3 rằng ông không nghĩ người dân Greenland muốn tách khỏi Đan Mạch để thay vào đó trở thành "một phần hợp nhất của nước Mỹ".
Ông Rasmussen cố gắng đưa ra giọng điệu lạc quan, nói rằng ông tin rằng việc ông Trump nhắc đến tôn trọng quyền tự quyết của người dân Greenland là "phần quan trọng nhất trong bài phát biểu đó".
"Tôi rất lạc quan việc người Greenland sẽ đi đến quyết định như thế nào về vấn đề này. Họ muốn nới lỏng mối quan hệ với Đan Mạch, chúng tôi đang nỗ lực thực hiện điều đó, để có mối quan hệ bình đẳng hơn", Ngoại trưởng Rasmussen cho biết trong chuyến đi đến Phần Lan.
Ông Løkke nói thêm rằng điều quan trọng là cuộc bầu cử quốc hội tuần tới tại Greenland phải diễn ra tự do và công bằng “mà không có bất kỳ sự can thiệp quốc tế nào”.
Người dân Greenland sẽ đi bỏ phiếu vào ngày 11/3 tới. Những bình luận gần đây của Tổng thống Mỹ về việc tiếp quản hòn đảo đã khơi dậy mối quan tâm chưa từng có về việc độc lập hoàn toàn khỏi Đan Mạch, điều đã trở thành một vấn đề chính trong mùa vận động tranh cử.
Tuy vậy, đảng cầm quyền Inuit Ataqatigiit của Greenland đã tuyên bố sẽ không vội vã bỏ phiếu độc lập sau cuộc tổng tuyển cử ngày 11/3, cảnh báo về những tác động có thể xảy ra về kinh tế và phúc lợi.
Các cuộc thăm dò ý kiến cũng cho thấy hầu hết người dân Greenland phản đối việc gia nhập Mỹ, mặc dù phần lớn ủng hộ việc cuối cùng hòn đảo sẽ độc lập khỏi Đan Mạch.
Ngay cả trước khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ hai với tư cách là tổng thống, ông Trump đã nói rằng ông hy vọng sẽ biến Greenland thành một phần của nước Mỹ, bất chấp đồng minh NATO là Đan Mạch tuyên bố không bán Greenland.
Vị trí chiến lược và nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú của Greenland có thể mang lại lợi ích chiến lược cho Mỹ. Greenland nằm trên tuyến đường ngắn nhất từ châu Âu đến Bắc Mỹ, rất quan trọng đối với hệ thống cảnh báo tên lửa đạn đạo của Washington.
Đài CNN từng dẫn lời nhà nghiên cứu cấp cao Ulrik Pram Gad tại Viện Nghiên cứu quốc tế Đan Mạch cho biết, Greenland từ lâu đã được coi là chìa khóa an ninh của Mỹ, có thể giúp Washington đẩy lùi một cuộc tấn công tiềm tàng từ Nga, trong trường hợp xảy ra chiến sự. Tuyến vận chuyển Northwest Passage chạy dọc bờ biển của Greenland là một phần của tuyến Greenland - Iceland - Anh, một tuyến hàng hải chiến lược.
Bên cạnh đó, theo giáo sư Klaus Dodds của Đại học London (Anh), yếu tố khác khiến Greenland hấp dẫn người Mỹ là trữ lượng tài nguyên thiên nhiên phong phú của hòn đảo này, bao gồm các loại khoáng sản, dầu, khí đốt, đặc biệt là đất hiếm - vốn vô cùng cần thiết trong sản xuất thiết bị quân sự cũng như thiết bị công nghệ cao. Mỹ cần nguồn tài nguyên này trong cuộc so kè công nghệ với Trung Quốc – quốc gia đang thống trị sản xuất đất hiếm toàn cầu.
