Phản ứng gây bất ngờ của ông Obama

Tổng thống Biden với cựu Tổng thống Barack Obama tại một buổi gây quỹ tranh cử ở Los Angeles vào tháng trước. Ảnh: New York Times.

Nhiều cái tên nổi bật trong đảng Dân chủ đã nhanh chóng tuyên bố ủng hộ Phó tổng thống Mỹ Kamala Harris hôm 21/7, nhưng một sự thiếu vắng không khó nhận ra khiến nhiều người quan tâm: cựu Tổng thống Barack Obama.

Không đề cập tới bà Harris

Cựu tổng thống vẫn chưa tán thành bà Harris; trên thực tế, ông đã không đề cập đến “phó tướng” của Tổng thống Joe Biden trong bài đăng trên Medium ngay sau khi nhà lãnh đạo quyết định rút khỏi cuộc đua hôm chủ nhật và tán thành bà Harris đại diện cho đảng Dân chủ.

Ông Obama viết: "Joe Biden là một trong những tổng thống có ảnh hưởng nhất nước Mỹ, đồng thời là một người bạn và đối tác thân thiết của tôi”.

Cựu Tổng thống Barack Obama ca ngợi hành động rút lui của ông Biden, nhưng cảnh báo về một tương lai bất định. Ngoài ra, trong thông báo của mình, ông chưa tiết lộ ủng hộ ai làm ứng cử viên của đảng Dân chủ.

“Nhưng tôi có niềm tin đặc biệt rằng các nhà lãnh đạo đảng của chúng tôi sẽ có thể tạo ra một quy trình để từ đó xuất hiện một ứng cử viên xuất sắc”, ông nhấn mạnh.

Đảng Cộng hòa gọi phản ứng này của ông Obama là một sự lạnh lùng. Nhưng những người thân cận với cựu tổng thống - người tự định vị bản thân là một chính trị gia tên tuổi tách bạch với những kế hoạch bí mật trong nội bộ đảng - nói rằng đừng xoáy quá nhiều vào những câu chữ này, và ông chưa nghĩ đến ứng cử viên thay thế nào khi đưa ra quyết định không tán thành ngay lập tức bà Harris.

"Tôi sẽ làm mọi thứ trong khả năng của mình để đoàn kết đảng Dân chủ, cũng như đoàn kết đất nước chúng ta, để đánh bại Donald Trump", bà Harris tuyên bố hôm 21/7. Ảnh: New York Times.

Ông Obama đã theo lập trường tương tự cách đây 4 năm khi các trợ lý của ông Biden gây áp lực buộc ông phải tán thành sớm trong các cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Dân chủ trước khi Thượng nghị sĩ Bernie Sanders bỏ cuộc. (Cụm từ ưa thích của ông Obama lúc bấy giờ là “Tôi không muốn thao túng để tạo lợi thế”). Họ nhận định việc tán thành quá sớm lúc này cũng sẽ là một sai lầm chính trị - làm dấy lên những lời chỉ trích rằng việc đề cử bà Harris, nếu đạt được, là một sự trao truyền thay vì sự đồng thuận tốt nhất có thể trong những tình huống khẩn cấp.

Thay vào đó, ông Obama coi vai trò của mình là giúp nhanh chóng “đoàn kết đảng một khi chúng ta có được ứng cử viên”, một người quen thuộc với suy nghĩ của ông cho biết.

Nhưng còn có những cân nhắc mang tính cá nhân khác, làm nặng thêm sự thận trọng bẩm sinh của ông Obama.

Ông Biden là người rất kiêu hãnh và chưa bao giờ quên việc ông Obama vì đã âm thầm ủng hộ cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton trong chiến dịch tranh cử năm 2016, và ông Biden vẫn tin rằng mình có thể đánh bại ông Trump năm đó nếu có cơ hội. Ông Biden cũng không hài lòng khi ông Obama nói với ông rằng ông nên cân nhắc việc đứng ngoài cuộc đua vào năm 2020, theo nguồn tin.

Theo một cựu quan chức Nhà Trắng, người thường xuyên nói chuyện với cựu tổng thống, ông Obama muốn ngày chủ nhật dành để nói về ông Biden, một dịp ghi nhận những thành tựu của ông - và không cảm thấy bị áp lực phải hành động vội vàng.

Nhiều người ủng hộ bà Harris

Thượng nghị sĩ Patty Murray của Washington, chủ tịch tạm quyền của Thượng viện, hiện là thành viên đảng Dân chủ cấp cao nhất đã nhanh chóng tán thành bà Harris - cựu Thượng nghị sĩ bang California.

“Chúng ta phải đánh bại Donald Trump - và tôi biết Kamala Harris có thể thắng”, bà Murray nói.

“Tôi ủng hộ Phó Tổng thống Harris 100% - bà ấy chính xác là người phụ nữ mà chúng ta cần để khởi tố vụ kiện chống lại Donald Trump, cứu nền dân chủ Mỹ, lãnh đạo cuộc chiến khôi phục quyền phá thai và xây dựng một nền kinh tế đặt người lao động - chứ không phải tỷ phú - lên hàng đầu”.

Cựu Tổng thống Bill Clinton cùng vợ, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, hôm 21/7 đã tuyên bố ủng hộ Phó tổng thống Harris. "Chúng tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để hỗ trợ bà ấy", hai người viết trên mạng xã hội X.

Cựu Tổng thống Bill Clinton cùng vợ, cựu Ngoại trưởng Hillary Clinton, hôm 21/7 tuyên bố ủng hộ bà Harris làm ứng viên đại diện đảng Dân chủ tranh cử tổng thống Mỹ. Ảnh: New York Times.

Cựu ngoại trưởng John Kerry khẳng định "giờ là lúc lắng nghe người duy nhất từng đánh bại Donald Trump và tham gia cùng Tổng thống Biden trong mọi nỗ lực nhằm đưa Phó tổng thống Harris trở thành tổng thống tiếp theo của Mỹ".

Chủ tịch Ủy ban Quốc gia đảng Dân chủ Jaime Harrison ngày 21/7 ra tuyên bố nêu rõ đảng này sẽ thực hiện quy trình “minh bạch và có trật tự” để lựa chọn ra ứng cử viên mới thay thế Tổng thống Biden.

Tuyên bố khẳng định “trong những ngày tới”, đảng Dân chủ “sẽ triển khai quy trình minh bạch và có trật tự… với một ứng cử viên có thể đánh bại ông Trump vào tháng 11”.

Vân Hải