Phản ứng trái chiều về đề xuất 'thẻ vàng' 5 triệu USD của ông Trump

"Cả thế giới đang bàng hoàng", Ishaan Khanna, Chủ tịch Hiệp hội Đầu tư Định cư Mỹ, nói về đề xuất "thẻ vàng" của Tổng thống Trump. "Khi Trung Quốc và Ấn Độ biết tin, điện thoại của tôi gần như nổ tung", New York Times dẫn lời.

Đề xuất của người đứng đầu Nhà Trắng gây lo ngại cho giới bất động sản, bởi EB-5 là một trong những kênh tài chính quan trọng nhất cho các dự án quy mô lớn. Việc thay thế EB-5 bằng mô hình "thẻ vàng” được cho là sẽ tác động đến toàn bộ cơ chế huy động vốn hiện tại.

EB-5 từ lâu đã đóng vai trò là chương trình thị thực thu hút vốn đầu tư nước ngoài cho Mỹ thông qua việc định cư. Ảnh: Reuters.

Hiệu ứng dây chuyền

Tổng thống Donald Trump gây bất ngờ khi đề xuất chương trình “thẻ vàng” nhập cư hôm 25/2, cho phép người nước ngoài nhận quyền thường trú tại Mỹ bằng cách đóng góp 5 triệu USD.

Đề xuất nói trên nhanh chóng làm dấy lên nhiều luồng ý kiến trái chiều, đặc biệt khi so sánh với chương trình EB-5 hiện hành, vốn là cánh cửa cho những nhà đầu tư nước ngoài muốn định cư tại Mỹ thông qua đóng góp vào những dự án tạo việc làm.

Thị thực EB-5 ra đời năm 1990 nhằm thu hút vốn đầu tư vào Mỹ, yêu cầu mức đầu tư tối thiểu từ 500.000 USD đến 1 triệu USD, tùy theo khu vực.

EB-5 là một chương trình nhập cư theo diện đầu tư, cho phép người nước ngoài nhận thẻ xanh nếu đầu tư ít nhất 800.000 USD vào những dự án tạo việc làm tại Mỹ. Chương trình này đã huy động được khoảng 4 tỷ USD mỗi năm, phần lớn đổ vào các dự án bất động sản quy mô lớn.

Nhiều nhà đầu tư bất động sản xem EB-5 là kênh huy động vốn quan trọng, thay thế cho những khoản vay ngân hàng đắt đỏ. Nếu chương trình bị loại bỏ hoặc thay thế bằng mô hình “thẻ vàng”, giới phát triển dự án sẽ đối diện với khó khăn về tài chính.

Do hưởng lợi một cách đáng kể từ mô hình EB-5, ngành bất động sản được dự đoán sẽ phản đối mạnh mẽ bất kỳ nỗ lực nào nhằm loại bỏ chương trình này, do những lợi ích tài chính đáng kể mà nó mang lại.

"Nguồn vốn dễ tiếp cận được ví như thuốc phiện đối với giới bất động sản và hầu hết ngành khác", CEO Matt Gordon của E3iG, công ty chuyên hỗ trợ khách hàng xin thị thực thông qua việc đầu tư vào các công ty tại Mỹ, nói với New York Times.

Trong quá khứ, bất động sản là một trong những lực lượng ủng hộ mạnh mẽ nhất đối với chương trình EB-5. Hiệp hội Môi giới Bất động sản Quốc gia và Phòng Thương mại Mỹ từng vận động hành lang phản đối một dự luật được đề xuất vào năm 2017 nhằm chấm dứt chương trình này.

Đối tượng hưởng lợi từ các khoản đầu tư EB-5 không chỉ dừng lại ở ngành bất động sản mà còn bao gồm nhiều doanh nghiệp dược phẩm, chăm sóc y tế, bệnh viện và sản xuất nông nghiệp.

Nhiều dự án bất động sản ở Mỹ hưởng lợi trực tiếp từ nguồn vốn đầu tư thông qua chương trình EB-5. Ảnh: New York Times.

Bên cạnh đó, EB-5 còn được xem là một cách thu hút nhà đầu tư nước ngoài, giúp Mỹ duy trì vị thế cạnh tranh trong việc thu hút vốn toàn cầu.

Hiện, khoảng 70 quốc gia triển khai các chương trình đầu tư đổi lấy quyền công dân hoặc cư trú. Tuy nhiên, mô hình mà ông Trump đề xuất, yêu cầu khoản đóng góp không hoàn lại 5 triệu USD, có thể gặp khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư.

Quan ngại về rào cản pháp lý

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick từng phát biểu rằng EB-5 đã trở nên "lố bịch" và không còn phù hợp với tình hình hiện tại: "Chúng ta cần một chương trình tốt hơn, minh bạch hơn và có hiệu quả thực sự".

Theo ông Lutnick, đề xuất bán "thẻ vàng" giúp Mỹ thu hút “những công dân toàn cầu xuất sắc”, đồng thời bảo đảm rằng những người nhập cư theo diện này sẽ mang lại giá trị thực sự cho nền kinh tế.

Việc thay thế EB-5 bằng chương trình “thẻ vàng” có thể gây ra những tranh cãi về mặt pháp lý. EB-5 là chương trình được Quốc hội thông qua, nên bất kỳ sự thay đổi nào cũng phải được Quốc hội phê duyệt.

Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick đã lên tiếng trấn an về chương trình "thẻ vàng" nhập cư. Ảnh: Reuters.

Bên cạnh đó, các chuyên gia nhận định rằng sự thay đổi hoàn toàn chương trình thị thực EB-5 là ít khả thi, thay vào đó sẽ là những điều chỉnh nhất định.

Tuy nhiên, ông Lutnick sau đó cũng đã xoa dịu và tuyên bố rằng “thẻ vàng” sẽ được điều chỉnh chứ không thay thế hoàn toàn EB-5. Tuy nhiên, những chi tiết cụ thể vẫn chưa được công bố, khiến giới bất động sản vẫn lo ngại về tương lai của chính sách nhập cư này.

Đại Hoàng