Phát hiện bất ngờ về vi khuẩn đường ruột: Chìa khóa mới trong điều trị đái tháo đường và gan nhiễm mỡ
Các nhà khoa học Canada vừa tìm ra một phân tử đặc biệt từ vi khuẩn đường ruột có tên D-lactate, có ảnh hưởng lớn đến đường huyết và bệnh gan nhiễm mỡ. Việc chặn phân tử này có thể mở ra hướng điều trị mới.
D-lactate giữ vai trò bất ngờ trong điều hòa đường huyết và điều trị bệnh gan nhiễm mỡ. Ảnh minh họa
Nghiên cứu do Đại học McMaster, Đại học Laval và Đại học Ottawa thực hiện, được công bố trên tạp chí Cell Metabolism gần đây, cho thấy D-lactate giữ vai trò bất ngờ trong điều trị bệnh đái tháo đường và gan nhiễm mỡ.
D-lactate: Phân tử bí ẩn từ vi khuẩn đường ruột gây tăng đường huyết và tích mỡ gan
Trong nhiều thập kỷ, y học đã biết về chu trình Cori – nơi cơ bắp và gan trao đổi lactate và glucose để tạo năng lượng. Nghiên cứu này đã bổ sung một “nhánh” mới vào chu trình đó, cho thấy vi khuẩn đường ruột cũng tham gia vào quá trình này.
Kết quả cho thấy ở cả chuột và người béo phì, mức D-lactate trong máu cao hơn hẳn. Khác với L-lactate do cơ bắp sản xuất, D-lactate chủ yếu do vi khuẩn đường ruột tạo ra. Nó kích thích gan sản xuất glucose và chất béo mạnh mẽ hơn, làm đường huyết tăng và mỡ tích tụ trong gan. Tình trạng này liên quan trực tiếp đến béo phì, đái tháo đường loại 2 và gan nhiễm mỡ không do rượu (MAFLD). Khi chuột được loại bỏ vi khuẩn đường ruột bằng kháng sinh, cả D-lactate lẫn đường huyết đều giảm rõ rệt.
“Bẫy D-lactate”: Gải pháp mới trong điều trị bệnh đái tháo đường và gan nhiễm mỡ
Để hạn chế tác hại, nhóm nghiên cứu đã phát triển một “bẫy D-lactate” đường ruột. Đây là một loại polyme sinh học an toàn có tên poly-L-lactide (PL), vốn đã được dùng trong các thiết bị y tế và hệ thống phân phối thuốc với hồ sơ an toàn tốt. PL có khả năng liên kết với D-lactate trong ruột và ngăn chặn nó hấp thụ vào máu.
Khi thử nghiệm trên chuột béo phì, phương pháp này giúp hạ đường huyết, giảm kháng insulin, giảm viêm và xơ hóa gan. Điều quan trọng là những cải thiện này đạt được mà không cần thay đổi chế độ ăn uống hay trọng lượng của chuột. Điều này cho thấy "bẫy D-lactate" hoạt động bằng cách loại bỏ nguồn D-lactate từ vi khuẩn đường ruột trước khi nó kịp gây hại cho cơ thể.
Nghiên cứu này không chỉ mở rộng hiểu biết về chu trình Cori, mà còn chỉ ra một con đường mới trong việc phát triển phương pháp điều trị các bệnh chuyển hóa. Vi khuẩn đường ruột D-lactate đại diện cho một "lối tắt" trong chu trình Cori, nơi nguồn D-lactate không phải từ vật chủ có thể được giữ lại và loại bỏ khỏi ruột.
Dù phần lớn thí nghiệm mới thực hiện trên chuột và tế bào, nhưng việc tìm thấy mức D-lactate cao hơn ở người béo phì gợi mở nhiều khả năng trong ứng dụng thực tế. Công nghệ “bẫy D-lactate” có thể trở thành phương pháp điều trị mới cho bệnh đái tháo đường và gan nhiễm mỡ trong tương lai.
