Phát hiện lăng mộ 1.600 năm tuổi của vị vua Maya đầu tiên

Thành phố Caracol bị tàn phá của người Maya ở Belize nổi bật với kim tự tháp Caana, nơi từng là một ngôi đền. Ngôi mộ mới được tìm thấy nằm trong một khu vực cao ngay bên phải, bên dưới tán cây hiện đại (Nguồn ảnh: Dự án Khảo cổ học Caracol, Đại học Houston)

Khám phá hoàng gia hé lộ khởi nguồn Caracol

Các nhà khảo cổ học tại Belize vừa khai quật được lăng mộ của vị vua đầu tiên cai trị thành phố cổ đại Caracol của người Maya – một trung tâm lớn tại vùng đất thấp Maya trong thế kỷ thứ VI và thứ VII.

Theo một tuyên bố mới, lăng mộ của vị vua có tên Te K'ab Chaak được xác định có niên đại khoảng năm 350 sau CN; ông lên ngôi tại Caracol năm 331.

Đây là lần đầu tiên một lăng mộ hoàng gia có thể xác định danh tính được phát hiện tại Caracol kể từ khi hai nhà khảo cổ học thuộc Đại học Houston, bà Diane Chase và ông Arlen Chase, bắt đầu khai quật khu vực này hơn 40 năm trước.

Lăng mộ của ông Te K'ab Chaak là 1 trong 3 lăng mộ lớn được tìm thấy tại khu phức hợp được nâng cao có tên "Northeast Acropolis" – một quần thể nằm ngay bên ngoài trung tâm thành phố, từng được sử dụng làm nơi ở hoàng gia và địa điểm tổ chức các nghi lễ công cộng.

Đồ tùy táng trong lăng mộ bao gồm những hạt hình ống được làm từ ngọc bích chạm khắc.

Hiện vật tùy táng và mối liên hệ với Teotihuacán

Lăng mộ hoàng gia chứa nhiều hiện vật quý giá như các bình gốm, xương chạm khắc, vỏ sò, chuỗi hạt ngọc bích dạng ống và một mặt nạ tử thần ghép từ ngọc bích.

Một chiếc bình gốm thể hiện hình ảnh một vị vua Maya cầm giáo trong khi nhận lễ vật; một chiếc khác mô tả vị thần thương nhân của người Maya là Ek Chuah, xung quanh là các lễ vật, theo tuyên bố trên.

Phát hiện trước đó vào năm 2010 từng tìm thấy các hiện vật đến từ miền Trung Mexico, gồm lưỡi dao obsidian, cho thấy ảnh hưởng từ thành phố Teotihuacán – trung tâm từng ảnh hưởng đến cả đế chế Aztec về sau.

Tuy nhiên, các lăng mộ mới phát hiện tại Caracol có niên đại ít nhất là một thế hệ trước đó, cho thấy những lăng mộ này chứa các nhà cai trị Maya bản địa, chứ không phải một tầng lớp cai trị đến từ Teotihuacán.

Theo tuyên bố, hài cốt của ông Te K'ab Chaak cho thấy ông cao khoảng 1,7 mét và không còn răng khi qua đời ở tuổi cao. Triều đại mà ông sáng lập kéo dài hơn 460 năm.

Caracol từng là một trong những thành phố lớn và quan trọng nhất trong thế giới Maya, với dân số ước tính hơn 100.000 người vào thời kỳ đỉnh cao. Tuy nhiên, cũng như nhiều khu định cư Maya khác, Caracol suy tàn vào khoảng năm 900 sau Công nguyên vì lý do chưa rõ.

Hiện nay, tàn tích của thành phố nằm trong khu rừng rậm vùng cao nguyên thuộc Quận Cayo, miền trung Belize, cách bờ biển Caribe khoảng 85 km và cách thành phố Maya Tikal ở Guatemala khoảng 72 km về phía đông nam.

Nhà khảo cổ học Diane Chase của Đại học Houston bên trong ngôi mộ mới được tìm thấy, có niên đại từ thế kỷ thứ 4 sau CN.

Caracol: Quy mô và tầm ảnh hưởng qua khảo cổ học

Các cuộc khai quật khảo cổ cho thấy Caracol từng trải rộng hơn 177 km² với các con đường lát đá rộng lớn, ruộng bậc thang, các công trình và kiến trúc hoành tráng như kim tự tháp Caana cao 43 mét – một công trình cũng được vợ chồng nhà Chase phát hiện và cho đến nay vẫn là một trong những tòa nhà cao nhất ở Belize.

Ông Arlen Chase, giáo sư nhân học tại Đại học Houston, cho biết ảnh hưởng từ Teotihuacán tại Caracol cho thấy các nhà cai trị đầu tiên của Caracol đã có những liên hệ sâu sắc với khu vực đó và các phần khác của Mesoamerica vào thời điểm đó.

“Cả miền Trung Mexico và vùng đất người Maya đều rõ ràng nhận thức được các tập tục nghi lễ của nhau,” ông Chase cho biết trong tuyên bố, dù khoảng cách giữa Teotihuacán và Caracol lên tới khoảng 1.200 km.

Theo ông, các mối liên hệ giữa hai khu vực dường như được duy trì bởi chính các nhà cai trị, do đó ông Te K'ab Chaak và các vua Maya khác có thể đã “tham gia vào các mối quan hệ ngoại giao chính thức với Teotihuacán.”

Theo Livescience

Hải Yến