Phát hiện mới về loài tinh tinh hoang dã

Tinh tinh hoang dã có thể sống được trong nhiều môi trường khác nhau trên khắp châu Phi. Ảnh minh họa: Hồng Minh/Pv TTXVN tại Pretoria, Nam Phi

Nghiên cứu này được thực hiện dựa trên phát hiện của các nhà khoa học về vật liệu di truyền chiết xuất từ phân tinh tinh được thu thập tại 52 địa điểm trên khắp châu Phi, trong đó có CH Trung Phi, Cameroon, Congo, CHDC Congo, Guinea Xích Đạo, Gabon, Ghana, Guinea, Guinea-Bissau, Côte d’Ivoire, Liberia, Mali, Nigeria, Rwanda, Senegal, Sierra Leone, Tanzania và Uganda.

Nghiên cứu cho thấy tinh tinh hoang dã có khả năng thích nghi về mặt di truyền với môi trường ngày càng tốt hơn, bao gồm cả khả năng chống lại các bệnh như sốt rét. Bằng cách phân tích dữ liệu di truyền từ 388 cá thể tinh tinh hoang dã ở 18 quốc gia, các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra khả năng thích nghi của chúng với môi trường sống địa phương cũng như sự đa dạng về di truyền chưa từng được công nhận trước đây của loài vật này.

Môi trường rừng chứa nhiều tác nhân gây bệnh như bệnh sốt rét do muỗi truyền. Tuy nhiên, nghiên cứu phát hiện ra rằng tinh tinh sống trong rừng đã có những thay đổi về gen liên quan đến khả năng chống lại bệnh tật, bao gồm một số gen liên quan đến khả năng thích nghi với bệnh sốt rét ở người.

Nhà di truyền học tiến hóa Aida Andrés thuộc Đại học College London (Anh), trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết: “Ở tinh tinh rừng, chúng tôi xác định được dấu hiệu thích nghi với các tác nhân gây bệnh, trong đó dấu hiệu mạnh nhất là sốt rét. Chúng tôi xác định được dấu hiệu thích nghi ở 2 gen của loài vật này vốn có chức năng trung gian kháng thuốc và thích nghi với bệnh sốt rét ở người”.

Cho đến nay, sốt rét vẫn là mối đe dọa đối với con người. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trong năm 2023 đã có khoảng 597.000 ca tử vong do sốt rét trên toàn thế giới.

Tinh tinh được coi là loài có nguy cơ tuyệt chủng, vì môi trường sống bị phá hủy, nạn săn trộm và các bệnh truyền nhiễm. Theo Quỹ Động vật hoang dã thế giới, tổng số tinh tinh trong tự nhiên hiện vào khoảng từ 170.000 - 300.000 con. Phát hiện nêu trên có ý nghĩa đối với việc bảo tồn loài vật này, cho thấy những thay đổi về khí hậu và sử dụng đất sẽ có những tác động khác nhau đối với các quần thể tinh tinh..

Bà Andrés cho biết: "Nghiên cứu này cho thấy chúng ta nên hướng đến mục tiêu bảo tồn sự đa dạng di truyền của loài tinh tinh, bao gồm cả sự đa dạng di truyền thích nghi với môi trường của chúng. Điều này vừa giúp bảo tồn quần thể hiện có, vừa bảo tồn khả năng thích nghi tiềm ẩn của loài tinh tinh để chúng có thể thích nghi tốt hơn với những thay đổi môi trường sống sắp tới do tác động của biến đổi khí hậu".

Hồng Minh (TTXVN)