Phát hiện vòng tròn đá lâu đời hơn di sản Stonehenge tại Anh

Các nhà khảo cổ học đã xác định rằng tượng đài vòng tròn đá ở Dorset, Vương quốc Anh có niên đại từ năm 3.200 trước Công nguyên. Ảnh: GreekReporter Archive

Theo cổng thông tin GreekReporter, công trình này có từ khoảng năm 3.200 trước Công nguyên, tức là sớm hơn ít nhất 700 năm so với giai đoạn đầu tiên của vòng tròn đá Stonehenge, khiến nó trở thành vòng tròn đá lâu đời nhất được biết đến tại Anh.

Nghiên cứu, được công bố trên tạp chí Antiquity, là kết quả của sự hợp tác giữa Đại học Exeter và tổ chức Historic England. Các nhà khoa học đã sử dụng kỹ thuật xác định niên đại bằng đồng vị phóng xạ để phân tích 23 mẫu vật, bao gồm xương người, gạc hươu và than củi, từ đó xác nhận niên đại của công trình.

Một di tích ẩn dưới những con đường hiện đại

Di chỉ Flagstones lần đầu tiên được phát hiện vào những năm 1980 trong quá trình xây dựng tuyến đường tránh Dorchester. Các cuộc khai quật đã tiết lộ một con hào khổng lồ có đường kính khoảng 100m, có thể đã từng được bao quanh bởi một bờ đất.

Hiện nay, một phần của địa điểm này nằm dưới tuyến đường tránh, trong khi phần còn lại nằm trong khuôn viên Max Gate, ngôi nhà trước đây của nhà văn Thomas Hardy và hiện được quản lý bởi National Trust.

Các nhà khảo cổ cũng tìm thấy nhiều ngôi mộ trong khu vực. Những hài cốt được phát hiện bao gồm một người trưởng thành đã được hỏa táng, ba trẻ em chưa hỏa táng, cũng như phần còn lại của ba người trưởng thành khác đã qua xử lý hỏa táng một phần. Đặc biệt, một bộ xương nam thanh niên được chôn dưới một tảng đá sarsen lớn ở trung tâm di tích, có niên đại khoảng 1.000 năm sau khi công trình này được xây dựng.

Tiến sĩ Susan Greaney, chuyên gia về kiến trúc thời kỳ Đồ Đá mới và Đồ Đồng tại Đại học Exeter, nhận định: "Flagstones là một di tích đặc biệt với cấu trúc hào tròn hoàn hảo, cùng với những ngôi mộ và hỏa táng đi kèm".

Viết lại lịch sử nước Anh cổ đại

Bằng chứng xác định niên đại mới cho thấy Flagstones đã được xây dựng sớm hơn hàng thế kỷ so với ước tính trước đó. Các nhà nghiên cứu tin rằng địa điểm này đã trải qua hai giai đoạn sử dụng: giai đoạn đầu tiên vào khoảng năm 3.650 trước Công nguyên liên quan đến các hoạt động thời kỳ Đồ Đá mới sớm như đào hố, trong khi con hào tròn chính được xây dựng vào khoảng năm 3.200 trước Công nguyên.

Dòng thời gian này đặt ra thách thức đối với giả thuyết trước đây cho rằng Flagstones có liên hệ chặt chẽ với giai đoạn đầu của Di sản Stonehenge, vốn có niên đại khoảng năm 2.900 trước Công nguyên.

Một số chuyên gia hiện đặt ra khả năng Stonehenge có thể đã chịu ảnh hưởng từ Flagstones thay vì hai công trình được xây dựng cùng thời kỳ. "Công trình chị em của Flagstones chính là Stonehenge, với giai đoạn đầu tiên gần như giống hệt nhau nhưng có niên đại khoảng năm 2.900 trước Công nguyên. Liệu Stonehenge có phải là bản sao của Flagstones? Hay những phát hiện này cho thấy chúng ta cần xem xét lại niên đại hiện tại của Stonehenge?", Tiến sĩ Greaney đặt câu hỏi.

Nghiên cứu cũng nhấn mạnh mối liên hệ giữa Flagstones với các địa điểm thời Đồ Đá mới khác, bao gồm Llandygai ‘Henge’ A ở xứ Wales và một số địa điểm tại Ireland. Phong tục chôn cất và các hiện vật được tìm thấy tại Flagstones cho thấy các cộng đồng tiền sử ở Anh và các khu vực lân cận có sự giao lưu nhiều hơn so với những giả định trước đây.

Phát hiện này củng cố quan điểm rằng các nhóm người thời Đồ Đá mới có thể đã giao tiếp, chia sẻ ý tưởng và thậm chí di chuyển giữa các vùng. Với niên đại mới được xác định, Flagstones hiện được xem là một mắt xích quan trọng trong việc hiểu rõ quá trình hình thành các công trình nghi lễ cổ đại tại Anh.

Những phát hiện này đặt ra nhiều câu hỏi mới về nguồn gốc của việc xây dựng các tượng đài lớn cũng như ảnh hưởng lâu dài của các địa điểm thời Đồ Đá mới đối với các thế hệ sau này.

Phúc Hưng/Báo Tin tức