Phát hiện xác tàu ngầm của Hải quân Mỹ sau 75 năm mất tích

Điều đáng chú ý là việc dịch sai một chữ số trong tọa độ từ hồ sơ của quân đội Nhật Bản khiến Hải quân Mỹ không tìm thấy chiếc tàu ngầm xấu số này trong suốt 75 năm.

Ảnh chụp tàu USS Grayback năm 1941.

Bí ẩn bắt đầu vào ngày 28-1-1944 khi tàu USS Grayback rời Trân Châu Cảng để thực hiện chuyến tuần tra lần thứ 10 trên biển Hoa Đông. Tuy nhiên, khi được lệnh quay về căn cứ, dự kiến cập cảng Midway vào ngày 7-3-1944, thì con tàu vẫn không xuất hiện. Cuối tháng 3-1944, Hải quân Mỹ tuyên bố tàu ngầm này đã mất tích.

Kết thúc chiến tranh, Hải quân Mỹ cố gắng tổng hợp thông tin và ban hành cuốn cẩm nang về 52 tàu ngầm Mỹ mất tích vào năm 1949 để phục vụ công tác tìm kiếm. Theo đó, họ xác định tàu USS Grayback biến mất tại một địa điểm cách khoảng 160km về phía Đông-Đông Nam của Okinawa, Nhật Bản. Vậy nhưng, những dữ liệu lịch sử đã ghi chép sai con số về vĩ độ và kinh độ của vị trí con tàu này.

Ông Taylor và nhóm tìm kiếm đang đánh giá hình ảnh thu được sau khi tìm thấy tàu USS Grayback.

Mọi thứ chỉ thay đổi khi nhà thám hiểm Tim Taylor nhập cuộc cùng các đồng sự tại Dự án tìm kiếm 52 tàu ngầm Mỹ mất tích trong Chiến tranh thế giới lần thứ hai (gọi tắt là Dự án Lost52). Chính ông Taylor vào năm 2010 đã phát hiện ra tàu ngầm USS R-12 bị chìm trong một tai nạn ngoài khơi Key West, Florida (Mỹ) năm 1943.

Mấu chốt của vấn đề là ông Taylor đã dựa vào thông tin của ông Yuakta Iwasaki, một nhà nghiên cứu Nhật Bản, để xem xét lại các tập hồ sơ thời chiến của một căn cứ của Hải quân phát xít Nhật tại thành phố Sasebo, tỉnh Nagasaki (Nhật Bản). Các tập tin bao gồm báo cáo hằng ngày nhận từ trạm phát thanh tại một căn cứ khác của Hải quân phát xít Nhật ở Naha, Okinawa.

Tàu USS Grayback dưới đáy biển.

Cụ thể, trong thư mục ngày 27-2-1944 có chứa nội dung một máy bay ném bom Nakajima B5N của Nhật Bản đã thả 1 quả bom nặng 227kg vào 1 chiếc tàu ngầm nổi lên mặt nước khiến nó phát nổ và chìm ngay sau đó. Hồ sơ có ghi rõ kinh độ và vĩ độ của cuộc tấn công nhưng dữ liệu trên không trùng khớp với thông số định vị con tàu được ghi lại trong cẩm nang mà Hải quân Mỹ ban hành năm 1949. Ông cho biết, Hải quân Mỹ đã mắc lỗi khi dịch tọa độ tàu USS Grayback bị tấn công, khiến họ tìm sai địa điểm trong nhiều thập kỷ. Chỉ sai một chữ số, nhưng thông số bị lệch địa điểm đúng khoảng 160km.

Hình đồ họa về tàu USS Grayback dưới đáy biển.

Sau khi nắm được tọa độ chuẩn, nhóm của ông Taylor quyết định khởi hành đến Okinawa, Nhật Bản để tiến hành tìm kiếm tàu USS Grayback.

Nhờ sử dụng thiết bị lặn không người lái và định vị thủy âm, nhóm tìm kiếm đã phát hiện ra thân tàu USS Grayback ở độ sâu hơn 425m so với mực nước biển và tháp pháo trên boong tàu cách đó 100m bị lìa ra vì quả bom của phát xít Nhật đã đánh trúng. Nhóm cũng tìm thấy thi thể của toàn bộ 80 thủy thủ đoàn.

Hải quân Mỹ đã xác nhận phát hiện của nhóm.

MAI HÀ (theo New York Times)