Phát huy giá trị Khu di tích Bàn Bù

Chùa Nán được đầu tư xây dựng khang trang, trở thành nơi sinh hoạt văn hóa, tâm linh của người dân trong và ngoài xã.

Chùa Nán thuộc khu di tích lịch sử - văn hóa, danh thắng Bàn Bù. Chùa có từ xa xưa, trước năm 1420 giặc Minh xâm lược đã tàn phá chùa, Nhân dân phải sơ tán đồ thờ, tượng thờ vào hang Bàn Bù để thờ. Sau khi chiến thắng quân Minh, Nhân dân trong làng đã cùng nhau xây dựng chùa để làm nơi sinh hoạt văn hóa tâm linh. Theo Đại Việt thông sử, tại đây Lê Lợi đã mai phục, tiêu diệt hàng trăm tên địch, phá tan ý định của giặc Minh tiến quân lên miền Tây Thanh Hóa và sang Lào. Sau khi lên ngôi, vua Lê Thái Tổ đã ban sắc phong cho Nhân dân làng Ngán (nay là thôn Vân Hòa, xã Ngọc Lặc).

Trải qua những thăng trầm của lịch sử, chùa Nán đã bị cháy, hư hỏng toàn bộ, chỉ còn lại phần nền đất. Năm 2016, được sự quan tâm của Nhà nước, các nhà hảo tâm và Nhân dân địa phương, chùa được xây dựng khang trang. Đến với chùa Nán du khách không chỉ tìm thấy sự tĩnh tâm, mà còn được thả hồn vào cảnh quan thiên nhiên thơ mộng.

Cách chùa Nán không xa là hang Bàn Bù - một trong những hang động kỳ vĩ, nguyên sơ ở vùng rừng núi phía Tây Thanh Hóa. Hang có chiều dài hơn 6km, một cửa vào và hai cửa ra. Trong lòng hang có nhiều cảnh đẹp như: ruộng vua, ao vua, hang bụt, thác bạc, thác vàng, động tiên, cung cấm. Ngoài ra, còn có dòng suối nước trong xanh soi bóng những nhũ đá có hình thù kỳ thú. Hang và suối Bàn Bù còn biết tới là nơi tập hợp binh sĩ, một phòng tuyến giúp nghĩa quân Lam Sơn nhiều lần đánh thắng quân xâm lược nhà Minh. Năm 2019 hang Bàn Bù được UBND tỉnh công nhận là điểm du lịch cấp tỉnh.

Hằng năm vào các ngày 19 đến 20/1 âm lịch, huyện Ngọc Lặc cũ tổ chức Lễ hội văn hóa - du lịch Bàn Bù. Đây là hoạt động văn hóa nhằm bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, giáo dục thế hệ trẻ ghi nhớ công lao to lớn của Lê Thái Tổ, tướng sĩ, người có công. Ngoài phần lễ với các nghi thức truyền thống như rước kiệu, rước nước thần, dâng hương, tế lễ, là phần hội với nhiều tiết mục văn nghệ, trò chơi, trò diễn dân gian, các môn thể thao của đồng bào dân tộc nơi đây. Năm 2019 Khu Di tích lịch sử - văn hóa, danh thắng Bàn Bù đã được UBND tỉnh xếp hạng Di tích lịch sử - văn hóa cấp tỉnh; được quy hoạch tổng thể.

Chủ tịch UBND xã Ngọc Lặc Lê Công Tâm cho biết: "Các địa danh chùa Nán, hang Bàn Bù nằm trong di tích lịch sử - văn hóa, danh thắng Bàn Bù liên quan đến nhà Lê được xã Ngọc Lặc quan tâm khôi phục, gìn giữ, phát huy, trở thành địa điểm sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của Nhân dân, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ. Để nơi đây trở thành điểm du lịch văn hóa tâm linh, thu hút đông đảo du khách đến tham quan, chiêm bái, xã tiếp tục tăng cường công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân tích cực tham gia gìn giữ, phát huy giá trị di tích. Cùng với đó, huy động nguồn lực đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng và mở rộng không gian".

Bài và ảnh: Xuân Hòa