Phát huy giá trị văn hóa các dân tộc Sơn La

Vòng xòe đoàn kết của cán bộ, nhân dân bản Mé Ban, phường Chiềng Cơi, Thành phố. Ảnh: PV

Kế thừa quan điểm của Đảng

Kế thừa quan điểm của Đảng về phát triển văn hóa, con người, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025 xác định 1 trong 9 nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm của nhiệm kỳ mới “Xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, phát huy giá trị văn hóa các dân tộc Sơn La và vùng Tây Bắc, xây dựng con người phát triển toàn diện”. Đồng thời, “Lấy phát triển văn hóa, xây dựng con người làm yếu tố cốt lõi phát triển kinh tế - xã hội”.

Ngày 26/7/2021, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Sơn La ban hành Kết luận số 335-KL/TU về việc phê duyệt Đề án “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Sơn La đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”, nhằm xây dựng, phát triển văn hóa Sơn La từng bước trở thành nguồn lực quan trọng của mục tiêu phát triển bền vững, toàn diện. Thực hiện Đề án, các cấp, ngành, địa phương tích cực triển khai, đạt nhiều thành tựu, đóng góp không nhỏ vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Trình diễn múa Tha Khềnh của đồng bào dân tộc Mông. Ảnh: PV

Ông Phạm Hồng Thu, Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, cho biết: Triển khai đề án, ngành tham mưu cho tỉnh xây dựng các kế hoạch, cơ chế chính sách bảo tồn, phát huy di sản văn hóa, xây dựng đời sống văn hóa ở cơ sở. Đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức cán bộ, đảng viên, nhân dân về vị trí, vai trò của văn hóa trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Bám sát chỉ đạo, hướng dẫn của tỉnh, cấp ủy, chính quyền các cấp trong tỉnh quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện phát triển văn hóa, con người. Trong đó, phải kể đến sự phát triển của 2.000 đội văn nghệ quần chúng được thành lập, hoạt động tại các khu dân cư, cơ quan, đơn vị, trường học. Hệ thống thiết chế văn hóa được quan tâm đầu tư, tỷ lệ xã, phường, thị trấn có nhà văn hóa đạt 95,5%; tỷ lệ tổ, bản, tiểu khu có nhà văn hóa đạt 92,5%, góp phần nâng cao đời sống tinh thần nhân dân, tăng cường khối đoàn kết cộng đồng.

Phát triển văn hóa gắn với kinh tế - xã hội

Sau 4 năm triển khai Đề án “Xây dựng và phát triển văn hóa, con người Sơn La đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”, du lịch Sơn La đạt nhiều kết quả nổi bật; hoàn thành trước 1 năm thực hiện mục tiêu đưa Khu du lịch quốc gia Mộc Châu chính thức được công nhận; Vùng lòng hồ thủy điện Sơn La chính thức được đưa vào quy hoạch hệ thống du lịch quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Điệu xòe Thái được quảng bá rộng rãi thông qua các sự kiện văn hóa - du lịch.

Du lịch Sơn La ghi dấu ấn lớn với việc Khu du lịch quốc gia Mộc Châu 3 năm liên tiếp được Tổ chức giải thưởng du lịch thế giới (World Travel Awards) bình chọn là “Điểm đến thiên nhiên khu vực hàng đầu Châu Á” và 2 năm liên tiếp được bình chọn “Điểm đến thiên nhiên khu vực hàng đầu thế giới”. Toàn tỉnh, có 12 khu du lịch, điểm du lịch được công nhận.

Ngành du lịch giai đoạn này, đóng góp khoảng 6% GRDP của tỉnh. Du lịch Sơn La được đánh giá là trung tâm du lịch quan trọng trên hành lang du lịch “Qua miền Tây Bắc” theo quốc lộ 6. Mục tiêu phấn đấu đến năm 2030, du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp 10%-13% GRDP của tỉnh.

Công tác bảo tồn, phát huy văn hóa triển khai hiệu quả, toàn tỉnh có 17 di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được công nhận, nghệ thuật Xòe Thái đưa vào danh mục di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Di sản văn hóa vật thể đa dạng với 2 di tích quốc gia đặc biệt, 16 di tích quốc gia, 46 di tích được xếp hạng cấp tỉnh. Những nét đẹp văn hóa của 12 dân tộc được tái hiện thường xuyên, trình diễn trước cộng đồng, trở thành điểm nhấn các sự kiện văn hóa - du lịch của tỉnh, các địa phương.

Đồng bào Thái huyện Quỳnh Nhai giữ nét đẹp văn hóa truyền thống.

Bà Đinh Thị Hường, Trưởng Phòng Văn Hóa, Khoa học và Thông tin thị xã Mộc Châu, chia sẻ: Du khách đến với Mộc Châu không vì yêu thích khung cảnh thơ mộng, khí hậu trong lành, còn vì những nét văn hóa độc đáo, đặc trưng của các dân tộc nơi đây. Mộc Châu chú trọng việc bảo tồn, phát huy giá trị tốt đẹp của văn hóa dân tộc, phát triển nông nghiệp xanh, xác định đây là 2 nền tảng chính trong định hướng phát triển du lịch bền vững của thị xã Mộc Châu.

Xây dựng con người Sơn La phát triển toàn diện

Những năm qua, tỉnh ta đã tích cực triển khai công tác xây dựng con người phát triển toàn diện, gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa giá trị truyền thống và hiện đại, mang đậm nét đặc trưng của con người Sơn La “Yêu nước, đoàn kết, nhân ái, nghĩa tình, trung thực, nghị lực, thân thiện, cần cù, sáng tạo”; hướng tới chuẩn mực con người văn minh, hiện đại, trí tuệ, bản lĩnh, tự tin, tự trọng, đột phá, dám nghĩ, dám làm, có ý chí, khát vọng vươn lên mạnh mẽ, làm chủ khoa học - công nghệ, tiếp thu tinh hoa văn hóa của nhân loại.

Phát triển văn nghệ quần chúng ở huyện Mai Sơn.

Trong 4 năm qua, toàn tỉnh cử 447 cán bộ, công chức, viên chức tham gia đào tạo cao cấp lý luận chính trị; 73 lớp với hơn 4.000 học viên trung cấp chính trị; 61 lớp hơn 4.000 học viên sơ cấp chính trị, cùng hàng trăm lớp bồi dưỡng chuyên môn, cập nhật kiến thức, tập huấn nghiệp vụ… Đến nay, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 63%; tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 28%.

Các cơ sở giáo dục đào tạo trong tỉnh, tập trung nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, giáo dục đạo đức, nhân cách gắn với giáo dục tri thức, giáo dục truyền thống lịch sử. Các địa phương quan tâm việc xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, văn minh. Hiện nay, mỗi huyện có ít nhất 1 thư viện, hoặc 1 tủ sách, các trạm sách. Riêng thành phố Sơn La, 100% tổ, bản có mô hình “Ngôi nhà trí tuệ”, tạo môi trường, cơ hội học tập tốt, miễn phí, góp phần xây dựng xã hội phát triển bền vững.

Đồng bào Thái huyện Quỳnh Nhai giữ nét đẹp văn hóa truyền thống.

Bà Lưu Hải Anh, Phó Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh, cho biết: Thư viện tỉnh không ngừng đổi mới hình thức phục vụ bạn đọc, bổ sung nguồn sách mới, thường xuyên luân chuyển đầu sách cho các thư viện huyện, trạm sách công cộng, hỗ trợ xây dựng tủ sách cộng đồng, “ngôi nhà trí tuệ” các huyện, thành phố. Đặc biệt, duy trì các hoạt động phục vụ bạn đọc cơ sở, thư viện lưu động, tổ chức ngày hội đọc sách tại các trường học, đơn vị trong tỉnh, góp phần khơi dậy tình yêu với sách, lan tỏa văn hóa đọc.

Cùng với đó, tỉnh có nhiều giải pháp quyết liệt, hiệu quả trong nâng cao chất lượng về y tế, giáo dục toàn diện. Đặc biệt, triển khai các hoạt động y tế vùng cao, phòng chống suy dinh dưỡng bà mẹ, trẻ em, nâng cao tầm vóc con người. Phong trào thể dục thể thao phát triển mạnh mẽ, tạo sức lan tỏa, thu hút nhân dân tham gia.

Với những quyết sách đúng, giải pháp cụ thể, công tác phát triển văn hóa, con người Sơn La đạt được những chuyển biến rõ nét. Văn hóa các dân tộc đang được bảo tồn, gìn giữ, phát huy, là nền tảng thực hiện mục tiêu xây dựng văn hóa, con người Sơn La theo đúng định hướng, tạo động lực phát triển bền vững.

Thanh Đào