Phát huy sức mạnh cộng đồng trong quản lý, bảo vệ rừng

Nhiều giải pháp được triển khai kịp thời-từ tăng cường tuần tra, xử lý vi phạm đến nâng cao hiệu quả phòng cháy chữa cháy rừng đã góp phần kéo giảm các vụ phá rừng và cháy rừng, củng cố kỷ cương trong quản lý.

Đồng bộ trong chỉ đạo, chủ động trong phòng ngừa

Theo ông Nguyễn Văn Hoan, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường, trong năm 2025, Sở đã tham mưu UBND tỉnh ban hành nhiều quyết định, văn bản quan trọng liên quan đến bảo vệ, phát triển rừng và phòng cháy chữa cháy rừng (PCCCR). Đây là những căn cứ quan trọng để các địa phương triển khai nhiệm vụ quản lý rừng đồng bộ và hiệu quả hơn.

Lực lượng kiểm lâm phối hợp với chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng tăng cường tuần tra, chốt chặn, truy quét tại những địa bàn trọng điểm. Ảnh: N.N

Cùng với đó, Chi cục Kiểm lâm liên tục chỉ đạo các hạt kiểm lâm và đội kiểm lâm cơ động tăng cường tuần tra, chốt chặn, truy quét tại những địa bàn trọng điểm. Đồng thời, lực lượng kiểm lâm tăng cường phối hợp với chính quyền cơ sở, nhất là trong công tác tuyên truyền pháp luật.

Đến nay, đã tổ chức 535 đợt tuyên truyền, thu hút gần 30.000 lượt người tham gia; tổ chức ký trên 7.600 bản cam kết bảo vệ rừng và PCCCR; cấp phát hơn 5.800 tranh ảnh, bảng nội quy tuyên truyền bảo vệ rừng, bảo vệ động vật rừng, bảng cấm lửa rừng cho ban nhân dân thôn, làng và các hộ gia đình sống gần rừng, ven rừng; đóng mới 20 bảng cấm lửa, cấm chặt và đốt rừng, 20 bảng quy định PCCCR, 20 bảng nội quy tuyên truyền bảo vệ rừng, 20 bảng cấm săn bắt động vật rừng.

Các đơn vị chủ rừng và chính quyền địa phương đã chủ động xây dựng phương án ứng phó theo từng cấp dự báo cháy rừng; bố trí lực lượng túc trực tại những khu vực có nguy cơ cao, kịp thời xử lý ngay từ đầu những điểm phát nhiệt.

Nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp, số vụ cháy rừng trên địa bàn tỉnh giảm rõ rệt. Toàn tỉnh chỉ xảy ra 2 vụ cháy rừng trồng với diện tích thiệt hại 6,15 ha, giảm 2 vụ và giảm hơn 246 ha so với cùng kỳ năm 2024.

Việc siết chặt công tác quản lý rừng góp phần kéo giảm đáng kể vi phạm pháp luật về lâm nghiệp. Toàn tỉnh ghi nhận 254 vụ vi phạm, giảm 102 vụ (tương đương 28,65%). Số vụ bị xử lý hình sự chỉ còn 12 vụ, giảm 23 vụ so với năm trước; lượng gỗ vi phạm bị thu giữ cũng giảm mạnh; diện tích rừng bị phá giảm hơn 41 ha.

Phát huy sức mạnh cộng đồng

Tuy vậy, một số vụ phá rừng trong năm đã cho thấy sự liều lĩnh, tinh vi của các đối tượng và là cảnh báo về nguy cơ tái diễn nếu không tăng cường kiểm soát.

Ông Trương Thanh Hà, Quyền Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm cho biết, trong năm lực lượng chức năng đã phát hiện, phá hủy 38 lò than hầm trái phép; thu giữ hơn 161 m³ gỗ, hàng chục tấn lâm sản ngoài gỗ và hàng trăm phương tiện vi phạm. Toàn tỉnh xác minh 221 vụ vi phạm hành chính và 10 vụ thuộc diện hình sự; đã xử lý 141 vụ, còn 90 vụ đang tiếp tục điều tra, củng cố hồ sơ.

Trước những vụ phá rừng nghiêm trọng, lực lượng kiểm lâm đã phối hợp chặt chẽ với CA, biên phòng và chính quyền địa phương điều tra, làm rõ trách nhiệm. Tại xã Ia Mơ, Hạt Kiểm lâm khu vực Chư Prông phối hợp với Đồn Biên phòng Ia Mơ khẩn trương truy tìm thủ phạm phá rừng tại khu vực biên giới. Các sai phạm, thiếu trách nhiệm của cán bộ kiểm lâm trong quá trình quản lý địa bàn cũng đã được kiểm điểm, xử lý.

Ông Nguyễn Văn Hoan cho rằng, để giữ rừng hiệu quả cần phải tăng cường kỷ luật, kỷ cương, lập lại trật tự trong công tác quản lý, bảo vệ rừng. Sở đã đề nghị Ban Chỉ huy BĐBP tỉnh và CA tỉnh chỉ đạo các lực lượng, đơn vị phối hợp kiểm lâm làm rõ các vụ việc, xử lý đúng người, đúng hành vi để tạo răn đe.

Bên cạnh đó, lực lượng kiểm lâm phối hợp các đơn vị, địa phương thực hiện các biện pháp phòng ngừa, trọng tâm là tuyên truyền thay đổi nhận thức người dân. Ông Nguyễn Văn Thiện, Chủ tịch UBND xã Kim Sơn cho biết, địa phương xác định những khu vực có nguy cơ cao vi phạm để cùng lực lượng kiểm lâm, ban quản lý rừng phòng hộ, CA tổ chức phổ biến pháp luật tại các thôn, xóm; thành lập các tổ công tác để phối hợp tuần tra, nắm tình hình địa bàn, kịp thời phát hiện ngăn chặn, xử lý vi phạm.

Ông Trương Thanh Hà nhìn nhận, hiện tại, chỉ dựa vào lực lượng kiểm lâm thì không thể bảo vệ hết diện tích rừng toàn tỉnh. Cần huy động sức mạnh của cả hệ thống chính trị và sự vào cuộc chủ động của người dân.

Ông Hà đề nghị, thời gian tới, các địa phương tiếp tục vận động người dân không phá rừng, không lấn chiếm đất rừng, không tiếp tay tiêu thụ lâm sản trái phép; đồng thời khuyến khích cộng đồng tham gia giám sát, phản ánh kịp thời khi phát hiện hành vi vi phạm, góp phần bảo vệ rừng hiệu quả, phát triển rừng bền vững.

NGỌC NGA