Phát huy vai trò nòng cốt trong xây dựng khu vực phòng thủ - Nhìn từ thực tiễn Lào Cai - Bài 2: Diễn tập sát thực, sẵn sàng ứng phó với các tình huống

Đột phá trong diễn tập khu vực phòng thủ

Ngày 20-6, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai tổ chức diễn tập KVPT năm 2023. Đồng chí Tô Ngọc Liễn, Chủ tịch UBND thị xã Sa Pa chia sẻ với chúng tôi: “Để chuẩn bị tốt cho cuộc diễn tập lần này, địa phương đã tổ chức tập luyện 5 lần. Sau mỗi nội dung, các đồng chí trong Bộ CHQS tỉnh đều góp ý, đánh giá, nhận xét để các thành viên trong khung tập tiếp thu, rút kinh nghiệm và bổ sung, điều chỉnh, vận dụng vào từng vai diễn một cách linh hoạt, phù hợp và đúng nguyên tắc. Cùng với đó, các cơ quan, phòng, ban, ngành, đoàn thể, nhất là Ban CHQS thị xã đã phát huy tốt vai trò tham mưu, đề xuất với cấp ủy, chính quyền về nhận định, đánh giá tình hình, đề xuất các chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ bảo đảm chính xác, kịp thời, hiệu quả”.

Theo dõi quá trình tổ chức diễn tập KVPT năm 2023 của thị xã Sa Pa, chúng tôi nhận thấy, các khung tập điều hành hội nghị khoa học, linh hoạt, đúng trình tự; nhận định, đánh giá đúng tình hình, đề ra chủ trương, biện pháp lãnh đạo, chỉ đạo phù hợp với thực tế của địa phương và các tình huống đặt ra. Ở phần thực binh, các lực lượng tham gia đã phối hợp, hiệp đồng chặt chẽ; vận dụng tốt các tư thế, động tác kỹ thuật, chiến thuật trên chiến trường, sử dụng thành thạo các loại vũ khí có trong biên chế... Điểm nhấn của cuộc diễn tập này là địa phương kết hợp xây dựng khu căn cứ chiến đấu giả định liên hoàn và sử dụng các phương tiện hiện đại phục vụ diễn tập...

Theo Đại tá Nguyễn Văn Đô, Phó chỉ huy trưởng, Tham mưu trưởng Bộ CHQS tỉnh Lào Cai, để nâng cao chất lượng diễn tập KVPT cho các địa phương trong tỉnh, bảo đảm sát với yêu cầu tác chiến của chiến tranh công nghệ cao, Bộ CHQS tỉnh chỉ đạo, hướng dẫn các ban CHQS chủ động tham mưu, đề xuất đầu tư xây dựng cơ sở chiến đấu giả định theo hướng lưỡng dụng, không chỉ phục vụ diễn tập mà còn kết hợp giáo dục quốc phòng, an ninh cho các đối tượng và phục vụ tham quan trải nghiệm cho học sinh, sinh viên. Bởi vậy, hơn hai năm qua, toàn tỉnh đã đầu tư hơn 300 tỷ đồng xây dựng các công trình quốc phòng trong KVPT. Cấp tỉnh và 100% huyện, thị xã, thành phố đều có quy hoạch xây dựng thế trận trong KVPT; quy hoạch tổng thể hệ thống trường bắn, thao trường huấn luyện phù hợp với địa phương, nhất là quy hoạch hệ thống thao trường theo cụm xã, các thao trường cấp huyện có thể kết hợp dùng chung cho nhiều đơn vị.

Đặc biệt, Bộ CHQS tỉnh tham mưu với Tỉnh ủy chỉ đạo, yêu cầu 100% cán bộ cấp trưởng phải tham gia tập bài. Trong quá trình diễn tập, tỉnh xây dựng đường truyền trực tuyến đến các vị trí tập luyện; đưa một số đơn vị quan trọng về sở chỉ huy gần trung tâm để thuận tiện cho quá trình theo dõi, chỉ đạo; các phương án đều được xây dựng và trình chiếu 3D, gắn với địa hình thực tế. Trong thực binh sử dụng các thiết bị máy bay không người lái (UAV) để tạo hiệu ứng, sử dụng các phương pháp mở cửa, đánh địch từ xa, phóng nổ đứng, phóng nổ nước, tạo nhiều mục tiêu di động ẩn hiện...

Đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Lào Cai cho biết: Qua diễn tập KVPT tỉnh cuối năm 2022 và một số huyện, thị xã đã thực hiện diễn tập từ đầu năm 2023 đến nay, chúng tôi đánh giá rất cao vai trò của Bộ CHQS tỉnh và ban CHQS các cấp đã phát huy vai trò tham mưu, làm tốt công tác tuyên truyền, giáo dục cho nhân dân, trước hết là cấp ủy, chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể địa phương nhận thức sâu sắc về vị trí, ý nghĩa của nhiệm vụ diễn tập. Huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, tạo sức mạnh tổng hợp từ khâu chuẩn bị đến luyện tập và thực hành diễn tập với nội dung phù hợp, sát thực tế thời chiến. Đặc biệt, cơ quan quân sự đã tham mưu tổ chức biên chế khung tập bảo đảm đúng chức danh, thể hiện rõ nguyên tắc Đảng lãnh đạo, chính quyền quản lý, điều hành, các cơ quan, ban, ngành làm tham mưu...

Diễn tập khu vực phòng thủ năm 2023 của thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai ứng dụng nhiều phương tiện kỹ thuật công nghệ cao, sát thực tiễn.

Chủ động ứng phó với các tình huống thiên tai

Lào Cai là địa bàn vùng cao, địa hình chia cắt nhiều, độ dốc lớn, có nhiều hồ, đập thủy điện và chịu nhiều ảnh hưởng của thời tiết, khí hậu cực đoan. Chỉ tính riêng năm 2022, trên địa bàn tỉnh Lào Cai đã xảy ra 27 đợt thiên tai (5 đợt rét đậm, rét hại và 22 đợt mưa lớn gây lũ lụt, sạt lở đất), ước tổng thiệt hại về kinh tế gần 126 tỷ đồng.

Đại tá Phạm Hùng Hưng, Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh Lào Cai trải lòng: “Để tham mưu tổ chức các hình thức diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn sát với điều kiện thực tế của địa phương, Bộ CHQS tỉnh thường xuyên chủ động nghiên cứu, đánh giá tình hình diễn biến thời tiết, khí hậu, thủy văn trên địa bàn tỉnh. Từ đó rút ra những vấn đề và yếu tố tự nhiên mang tính quy luật, chẳng hạn như: Rét đậm, rét hại, sương mù thường xảy ra vào đầu năm; mưa đá diễn ra vào tháng 3, 4; mưa đá, lốc xoáy vào tháng 5, 6; lũ ống, lũ quét, lũ lụt, lở đất thường diễn ra vào tháng 7, 8... Trên cơ sở đó, Bộ CHQS tỉnh đề xuất một số hình thức, phương án mới trong diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn”.

Trước thực tế những năm qua, một số huyện như Si Ma Cai, Bảo Yên, Bảo Thắng... đã xảy ra tình trạng tràn hồ, đập, Bộ CHQS tỉnh tham mưu với UBND tỉnh tổ chức cho huyện Bảo Yên tổ chức diễn tập ứng phó sự cố hồ, đập và tìm kiếm cứu nạn vào cuối tháng 4-2023. Đây là nội dung mới, với tình huống giả định: Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão, trên địa bàn huyện có mưa to kéo dài trên 3 ngày, nước tại các dòng suối trên địa bàn huyện và một số xã dâng cao, vượt mức báo động 3; các hộ dân ven suối phải sơ tán người, tài sản; bờ đập thủy lợi bị sụt lún... Với sự tham mưu, hướng dẫn chặt chẽ của Bộ CHQS tỉnh và Ban CHQS huyện Bảo Yên, cuộc diễn tập đã thành công tốt đẹp. Qua đó, giúp các địa phương đánh giá nguy cơ xảy ra mưa lũ trên địa bàn, kịp thời điều chỉnh, bổ sung phương án, kế hoạch ứng phó sự cố hồ, đập và tìm kiếm cứu nạn, bảo đảm phù hợp và sát với tình hình thực tế.

Theo Đại tá Phạm Hùng Hưng, ngoài việc nghiên cứu, dự báo sát đúng tình hình thời tiết, thiên tai trên địa bàn, những năm qua, Bộ CHQS tỉnh đã chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, như: Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Giao thông vận tải, Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh... tiến hành khảo sát xác định các địa bàn quan trọng, nguy cơ cao xảy ra thiên tai để xây dựng, chuẩn bị phương án, kế hoạch phù hợp với từng địa bàn. Điểm nhấn là cơ quan quân sự đã chủ động tham mưu về công tác chỉ huy, điều hành, luyện tập xử lý các tình huống dự kiến có thể xảy ra; lựa chọn thời gian tổ chức các cuộc diễn tập phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn (diễn tập ứng phó bão, lũ xong trước tháng 5; diễn tập ứng phó, chữa cháy rừng xong trước tháng 11). Trong thực binh diễn tập phòng, chống cháy rừng, Bộ CHQS tỉnh đã tham mưu sử dụng phương tiện bay không người lái, giàn phóng chữa cháy, bóng chữa cháy... để dập tắt các đám cháy ở vị trí cao, địa hình nguy hiểm, độ dốc lớn.

Cùng với đó, cơ quan quân sự các cấp chủ động trong tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân di chuyển người và tài sản đến nơi an toàn trước khi thiên tai xảy ra; thu hoạch hoa màu trước mùa lũ; không di chuyển ra những nơi có nguy cơ xảy ra sạt lở đất, lũ ống, lũ quét; không đốt nương làm rẫy hay mang lửa vào rừng khi thời tiết khô hanh...

Việc tổ chức tốt các cuộc diễn tập giúp cấp ủy, chính quyền thực hiện nhuần nhuyễn cơ chế vận hành; các lực lượng phát huy vai trò phối hợp, hiệp đồng để chuẩn bị các phương án bảo vệ địa phương, bảo vệ KVPT, cứu hộ, cứu nạn hiệu quả. Đồng thời, thông qua diễn tập còn là cơ sở để bổ sung, hoàn thiện các phương án, kế hoạch tác chiến, xử lý tình huống, xây dựng tiềm lực và thế trận quốc phòng toàn dân, xây dựng KVPT tỉnh, huyện vững chắc, địa bàn an toàn, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

(còn nữa)

Bài và ảnh: SƠN BÌNH