Phát minh ứng dụng điện thoại giảm chứng trầm cảm

Được thành lập dựa trên việc áp dụng các công cụ hiện đại cho những nghiên cứu lâu đời về cảm giác con người, khoa học thần kinh cảm xúc đã định hình lại cách các nhà khoa học nhìn nhận về cảm xúc.

Họ nhận thấy quan điểm cũ đưa ra những câu trả lời có vẻ hợp lý cho các câu hỏi cơ bản về cảm giác nhưng nó không thể hiện chính xác cách mà bộ não con người hoạt động. Ví dụ, mỗi cảm xúc “cơ bản” thực ra không phải là một cảm xúc riêng lẻ mà thực sự là một phổ hay một phạm trù các tình cảm, và các phạm trù đó không nhất thiết phải khác biệt nhau.

Ảnh minh họa. Nguồn: Freepik.

Chẳng hạn, nỗi sợ hãi có nhiều cung bậc khác nhau và trong một số trường hợp rất khó phân biệt với sự lo âu. Hơn nữa, hạch hạnh nhân* một thời gian dài vẫn được cho là trung tâm “nỗi sợ hãi” của chúng ta, thật ra, trái lại, nó đóng vai trò quan trọng đối với một số loại cảm xúc, nhưng lại không phải là nhất thiết đối với mọi loại sợ hãi.

Các nhà khoa học ngày nay đã mở rộng sự chú ý của họ ra xa bên ngoài năm hoặc sáu cảm xúc “cơ bản” để bao hàm hàng tá những cảm xúc khác, chẳng hạn như bối rối, tự hào, và những cái gọi là cảm xúc xã hội khác, thậm chí cả những cảm giác từng được coi là động lực như đói và ham muốn tình dục.

* Một trong hai nhóm nhân hình quả hạnh nằm sâu trong thùy thái dương của não. Hạch này được coi là đóng vai trò thiết yếu trong việc xử lý ký ức, ra quyết định và phản ứng cảm xúc (bao gồm sợ hãi, lo lắng và giận dữ) - ND.

Trong lĩnh vực sức khỏe cảm xúc, khoa học thần kinh cảm xúc cho rằng trầm cảm không phải là một chứng rối loạn đơn lẻ mà là hội chứng bao gồm bốn thành phần khác nhau, có các phương pháp điều trị và các đặc tính thần kinh khác nhau. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng những hiểu biết mới để phát triển một ứng dụng trên điện thoại có thể giúp giảm bớt chứng trầm cảm ở một phần tư số bệnh nhân.

Trong thực tế, thông qua việc scan não, đôi khi các nhà khoa học có thể xác định trước rằng đối với một người trầm cảm thì trị liệu tâm lý có lợi hơn dùng thuốc hay không. Các phương pháp điều trị tiềm năng mới đối với các bệnh liên quan đến cảm xúc từ béo phì, nghiện thuốc lá đến chứng biếng ăn cũng đang được nghiên cứu.

Với những thắng lợi này, khoa học thần kinh cảm xúc đã trở thành một trong những lĩnh vực nóng nhất trong nghiên cứu hàn lâm, là tâm điểm trong chương trình nghiên cứu của Viện Sức khỏe Tâm thần Quốc gia và nhiều tổ chức không được coi là chuyên về lĩnh vực này, chẳng hạn như Viện Ung thư Quốc gia.

Thậm chí các tổ chức ít liên quan đến tâm lý học và y học, như trung tâm khoa học máy tính, tổ chức tiếp thị, trường kinh doanh và Viện Kennedy tại Harvard, cũng đang dành nguồn lực và vị trí việc làm cho khoa học mới này.

Khoa học thần kinh cảm xúc có những hệ quả quan trọng đối với vị trí của cảm xúc trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Một nhà khoa học hàng đầu từng nói, “‘Kiến thức’ truyền thống của chúng ta về cảm xúc đang bị nghi vấn ở cấp độ cơ bản nhất.”

Một chuyên gia hàng đầu khác trong lĩnh vực này nói, “Nếu bạn giống như hầu hết mọi người, cho rằng bởi vì bạn có cảm xúc nên bạn biết rất nhiều về chúng và cách chúng hoạt động... thì bạn hầu như chắc chắn đã sai rồi.”

Khoảng một phần ba cho rằng con người đang “ở giữa một cuộc cách mạng trong sự hiểu biết của chúng ta về cảm xúc, tâm trí và bộ não - một cuộc cách mạng có thể buộc chúng ta phải suy nghĩ lại về các nguyên lý trung tâm của xã hội như những phương pháp điều trị các bệnh về thể chất và tâm thần, sự hiểu biết của chúng ta về các mối quan hệ cá nhân, những cách tiếp cận việc nuôi dạy con cái, và cuối cùng là quan điểm của chúng ta về bản thân.”

Quan trọng nhất là, nếu từng tin rằng cảm xúc là có hại cho những suy nghĩ và quyết định hiệu quả, thì giờ đây chúng ta biết rằng con người không thể đưa ra quyết định hoặc thậm chí suy nghĩ mà không bị ảnh hưởng bởi cảm xúc. Và mặc dù - trong xã hội hiện đại rất khác với môi trường mà chúng ta lớn lên - cảm xúc đôi khi tác dụng ngược, thậm chí điều này còn thường xuyên hơn là trường hợp chúng dẫn dắt ta đi đúng hướng. Trên thực tế, chúng ta sẽ thấy nếu không có cảm xúc, chúng ta sẽ rất khó để đi theo bất kỳ hướng nào.

Leonard Mlodinow/NXB Trẻ