Phát triển bền vững ngành hàng quế

Các đại biểu dự hội thảo.

Dự hội thảo có các đồng chí: Vũ Văn Cài, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy; Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh; Hoàng Quốc Khánh, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh; Dương Đức Huy, Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy; lãnh đạo một số sở, ngành, địa phương của tỉnh; Thường trực Huyện ủy, HĐND, UBND huyện Bảo Yên.

Các đại biểu, khách mời quốc tế dự hội thảo.

Về phía đại biểu quốc tế có bà Majdie Horden, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Australia; bà Samina Mehtab, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Cộng hòa hồi giáo Pakistan.

Tham dự hội thảo còn có đại diện một số đơn vị thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn; đại diện một số hiệp hội, công ty, doanh nghiệp, HTX sản xuất và kinh doanh quế trong và ngoài tỉnh.

Nhiều thách thức với ngành hàng quế

Những năm gần đây, vùng nguyên liệu quế của Lào Cai phát triển nhanh, hiện đang đứng thứ hai cả nước (sau Yên Bái). Việc phát triển cây quế đã mang lại cho ngành lâm nghiệp tỉnh một diện mạo mới.

Theo thống kê, đến hết tháng 5/2023, tỉnh Lào Cai có 57.758,8 ha quế, đạt 111% mục tiêu của Nghị quyết 10 - NQ/TU ngày 26/8/2021 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy đề ra. Vùng trọng điểm quế được xác định tại 4 huyện: Bảo Thắng, Văn Bàn, Bảo Yên, Bắc Hà với diện tích 51.279,0 ha (chiếm 88,78% diện tích quế toàn tỉnh).

Cây quế mang lại thu nhập cao cho người dân Bảo Yên.

Do mới phát triển nhanh chóng từ năm 2012 đến nay, nên diện tích quế thành thục không nhiều và tiềm ẩn một số rủi ro như: phát triển thiếu bền vững; việc trồng thuần loài trên diện tích lớn gây nguy cơ bùng phát sâu bệnh hại diện rộng; diện tích được cấp chứng nhận hữu cơ còn thấp.

Bên cạnh đó, kỹ thuật khai thác còn thô sơ, chưa áp dụng cơ giới hóa, dẫn tới năng suất lao động không cao, lãng phí sản phẩm. Các doanh nghiệp đầu tư chế biến sản phẩm quế hiện nay chủ yếu là chiết xuất tinh dầu quế từ cành lá. Trong khi đó, giá trị lớn nhất của sản phẩm quế là từ vỏ (chiếm 70%) chưa được các doanh nghiệp chú trọng đầu tư.

Chất lượng, giá trị sản phẩm quế không cao do công nghệ chế biến chưa hiện đại. Mẫu mã sản phẩm chưa đáp ứng nhu cầu thị trường, đặc biệt là thị trường nước ngoài; chưa có doanh nghiệp đầu tàu trong chế biến sản phấm quế có quy mô lớn. Thị trường tiêu thụ sản phẩm quế còn hạn hẹp, chưa tiếp cận được thị trường tiêu thụ lớn như các nước Bắc Âu, Mỹ, Nhật Bản...

Đại biểu tham luận tại hội thảo.

Bà Nguyễn Thị Phương Liên, Giám đốc Công ty Quế hồi Việt Nam Vinasamex chia sẻ, hiện nay có nhiều chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân phát triển nông nghiệp, trong đó có phát triển chế biến sâu sản phẩm từ quế. Tuy nhiên, để được tiếp cận các chính sách đó còn vướng mắc nhiều thủ tục, khiến doanh nghiệp lỡ thời cơ phát triển. Người dân chưa thực sự được hưởng lợi.

Ông Lê Văn Long, Công ty TNHH Hương gia vị Sơn Hà mong muốn chính quyền địa phương hỗ trợ nhiều hơn nữa để doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn, đất đai, liên kết xây dựng vùng nguyên liệu để doanh nghiệp yên tâm đầu tư sản xuất kinh doanh tại địa phương.

Xây dựng chuỗi sản xuất quế bền vững

Tại hội thảo, các đại biểu đã tham luận, chia sẻ về: Thông tin tiềm năng các thị trường tiêu thụ quế trên thế giới; Thuận lợi và thách thức của ngành hàng Quế trong việc liên kết hợp tác và xuất khẩu sang thị trường nước ngoài; Thúc đẩy hợp tác công tư ngành hàng quế; Xu hướng tiêu dùng và yêu cầu về gia vị nhập khẩu: một số quan ngại về quế Việt Nam từ thị trường Mỹ…

Các đại biểu tham quan trưng bày các sản phẩm từ quế.

Ông Đỗ Văn Duy, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Nhằm thúc đẩy phát triển vùng nguyên liệu quế, nâng cao giá trị các sản phẩm sau chế biến, UBND tỉnh đã thực hiện các chính sách của trung ương về đầu tư, bảo vệ và phát triển rừng, chế biến và thương mại lâm sản. Đồng thời, tỉnh Lào Cai cũng đã ban hành nhiều chính sách đặc thù nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở, doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực sản xuất, chế biến quế.

Hai phiên tọa đàm tại hội thảo diễn ra sôi nổi.

Ông Trần Trọng Thông, Chủ tịch UBND huyện Bảo Yên chia sẻ: Thách thức lớn nhất vẫn là thị trường tiêu thụ. Huyện Bảo Yên đang tập trung kêu gọi, thu hút doanh nghiệp đầu tư chế biến sâu sản phẩm từ quế, tích cực mở rộng thị trường. Đồng thời xác định, ngoài giá trị trực tiếp từ cành lá, vỏ quế, còn có thể tận dụng khu vực trồng quế phát triển các mô hình du lịch sinh thái, phát triển cây quế theo hướng đa giá trị.

Thông tin về thị trường tiêu thụ các sản phẩm từ quế, bà Samina Mehtab, Đại sứ Pakistan cho biết: Pakistan có ngành công nghiệp chế biến gia vị rất phát triển, trong đó nhu cầu tiêu thụ sản phẩm quế khá lớn. Tôi sẵn sàng làm cầu nối để doanh nghiệp sản xuất sản phẩm từ quế của Lào Cai xúc tiến, mở rộng thị trường.

Phát triển cây quế theo hướng hữu cơ để nâng cao giá trị cũng được nhiều đại biểu quan tâm. Bà Majdie Horden, Bí thư thứ nhất Đại sứ quán Australia cho biết: Dự án GREAT do Australia tài trợ đã góp phần phát triển nhiều diện tích trồng quế hữu cơ trên địa bàn tỉnh Lào Cai với giá bán cao hơn 15% - 20%. Giai đoạn tới, Dự án GREAT sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp nâng cao năng lực cho Hiệp hội quế, hỗ trợ quá trình sản xuất bền vững, tập trung vào các doanh nghiệp đầu chuỗi sản xuất quế; tăng cường hỗ trợ xây dựng liên kết giữa người dân và doanh nghiệp, nâng cao kỹ năng tiếp cận thị trường.

TS Lê Văn Bình, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam nêu giải pháp sử dụng các chế phẩm sinh học để phòng trừ sâu bệnh, đảm bảo phát triển cây quế theo hướng hữu cơ; đồng thời cần chú ý ngay từ khâu chọn, chăm sóc cây quế giống.

Đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh phát biểu tại hội thảo.

Phát biểu tại hội thảo, đồng chí Hoàng Quốc Khánh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh cho biết: Mục tiêu của tỉnh Lào Cai là phát triển ngành hàng quế một cách bền vững, giá trị cao; gắn sản xuất với chế biến và tiêu thụ sản phẩm thành chuỗi khép kín, đồng bộ; đưa sản phẩm Quế của Lào Cai trở thành hàng hóa có chất lượng đạt chuẩn đến tay người tiêu dùng; biến tiềm năng, thế mạnh về vùng nguyên liệu quế rộng lớn thành giá trị thiết thực; phát triển quế trở thành một ngành hàng mang lại kinh tế cao, góp phần nâng cao đời sống của người dân.

Tỉnh Lào Cai cam kết sẽ luôn tạo điều kiện thuận lợi nhất khuyến khích các doanh nghiệp, các nhà đầu tư trồng, chế biến, tiêu thụ các sản phẩm từ quế theo hướng hiệu quả, bền vững.

Bế mạc hội thảo, đồng chí Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh nhấn mạnh: Hội thảo Xúc tiến đầu tư, thương mại ngành hàng Quế tỉnh Lào Cai đã thành công tốt đẹp. Đây là sự kiện quan trọng đối với ngành hàng quế, là sự khát vọng, trăn trở của Lào Cai trong tìm kiếm phương thức, định hướng, biện pháp và cơ hội cho ngành hàng quế nói riêng và cho phát kinh tế xã hội Lào Cai nói chung.