Phát triển chuỗi liên kết sản xuất tại các hợp tác xã

Những năm gần đây, các HTX sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp trên địa bàn tỉnh đã tập trung đẩy mạnh sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị sản phẩm nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế và phát triển bền vững.

Một trong những đơn vị đi đầu trong đổi mới phương thức sản xuất, kinh doanh là HTX sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Toàn Thắng, xã Hải An (Hải Hậu). Trong vài năm gần đây, HTX đã thành công với mô hình sản xuất, kinh doanh gạo đặc sản tám xoan bao tử gắn với chuỗi giá trị. Bên cạnh việc liên kết sản xuất lúa giống với Công ty TNHH Cường Tân, sản lượng 350 tấn/vụ/năm; liên kết sản xuất lúa bắc thơm số 7 với Công ty TNHH Toản Xuân, sản lượng 50 tấn/vụ/năm, HTX còn liên kết với Công ty Sunshine Minh Ngọc bao tiêu sản phẩm gạo đặc sản tám xoan cho các hộ thành viên, sản lượng 15-20 tấn/năm; cây dược liệu 25-30 tấn/năm. Các dịch vụ đã mang lại doanh thu cho HTX từ 8 đến 10 tỷ đồng/năm. Ðặc biệt, HTX đã được tổ chức Agritera của Hà Lan hỗ trợ kết nối với Công ty Shanshes tại Hà Nội thành lập Công ty Cổ phần Hải Hậu Oganic, hỗ trợ chuyên gia giúp đỡ xây dựng kế hoạch sản xuất, kinh doanh gạo hữu cơ; xây dựng thương hiệu gạo tám xoan bao tử sản xuất theo quy trình hữu cơ; đăng ký chất lượng, quyền sở hữu trí tuệ, làm bao bì nhãn mác. Ðến nay, sản phẩm gạo tám xoan bao tử đã có chỗ đứng trên thị trường, được tỉnh cấp chứng nhận sản phẩm đạt “tiêu chuẩn OCOP 3 sao”. HTX đã được UBND tỉnh, Liên minh HTX Việt Nam và huyện Hải Hậu lựa chọn là mô hình HTX kiểu mới gắn với chuỗi giá trị điển hình tiên tiến trong tỉnh cũng như của cả nước.

Chuỗi trồng và chế biến nấm của HTX nấm và tiểu thủ công nghiệp, xã Hồng Thuận (Giao Thủy).

Tại xã Hiển Khánh (Vụ Bản), HTX cựu chiến binh Vạn Xuân Trường thời gian qua cũng đã đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, nghiên cứu thị trường, lựa chọn tham gia chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm hàng hóa, nâng cao giá trị các sản phẩm cho thành viên. HTX đã thành lập hệ thống dịch vụ phục vụ thành viên theo chuỗi giá trị sản phẩm từ dịch vụ đầu vào, công tác giám sát quy trình chăm sóc và bảo vệ đến thị trường đầu ra cho sản phẩm; xác định các sản phẩm chủ lực gồm: cây lúa, chăn nuôi gia súc, gia cầm, thủy sản nước ngọt. Bình quân mỗi năm, HTX sản xuất 140 tấn lúa hàng hóa, lúa an toàn; 80 tấn thịt lợn sạch, 40 tấn cá, 300 tấn gà các loại. Các sản phẩm do HTX sản xuất đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, được người tiêu dùng đánh giá cao. Trong quy trình chăn nuôi, sản xuất, các quy trình chọn giống, nguồn nước, thuốc bảo vệ thực vật, thức ăn và thuốc thú y đều được thành viên HTX tôn trọng và áp dụng theo quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm. Do vậy, sản phẩm của HTX vừa đạt năng suất cao, vừa đảm bảo yêu cầu chất lượng, được tổ chức thu mua, tiêu thụ 100%. Ðến nay sản phẩm của HTX đã có 2 sản phẩm đạt OCOP 3 sao gồm sản phẩm gạo thảo dược và trứng gà sạch. Mục tiêu trong thời gian tới, HTX tăng trưởng trên 30% tổng giá trị; thu nhập bình quân của hộ thành viên đạt 80-100 triệu đồng/năm.

Ðể thúc đẩy các mô hình liên kết sản xuất, kinh doanh theo chuỗi giá trị sản phẩm, hàng năm, Liên minh HTX tỉnh phối hợp tổ chức cho các HTX tham dự các hội nghị, hội thảo giữa các doanh nghiệp với các HTX trong và ngoài tỉnh. Qua đó đã có nhiều HTX ký được hợp đồng liên doanh, liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm với các doanh nghiệp, xây dựng chuỗi giá trị. 5 năm qua, Liên minh HTX tỉnh tổ chức cho 10 đoàn cán bộ HTX đi học tập mô hình ở các tỉnh bạn; đón tiếp hàng chục đoàn khách của các tỉnh đến nghiên cứu, giao lưu, ký kết các chương trình hợp tác liên kết chuỗi hiệu quả. Qua các cuộc tham quan học tập, trao đổi kinh nghiệm đã giúp các đơn vị có thêm thông tin, mở rộng thị trường, liên doanh liên kết phát triển sản xuất, kinh doanh bền vững. Ðặc biệt, trong 3 năm (2018-2020), Liên minh HTX Việt Nam đã trực tiếp hỗ trợ tỉnh xây dựng các mô hình sản xuất gắn với chuỗi giá trị sản phẩm chủ lực; đã xây dựng thành công 3 mô hình HTX gồm: Sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Toàn Thắng (Hải Hậu) với mô hình chuỗi giá trị gạo đặc sản “Tám xoan bao tử”; HTX sản xuất, kinh doanh, dịch vụ nuôi trồng thủy sản Xuân Hòa xây dựng chuỗi giá trị cá lăng; HTX dịch vụ nông nghiệp và cơ khí Xuân Tiến với mô hình chuỗi giá trị cho sản phẩm bánh đa nem và mì gạo, phát triển sản phẩm làng nghề truyền thống Kiên Lao (Xuân Trường). Ðến nay, toàn tỉnh có 71 HTX thực hiện liên kết với các doanh nghiệp trong sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản cho các hộ thành viên, trong đó có 30 chuỗi liên kết theo chuỗi giá trị. Ðiển hình như HTX sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Bình (Nghĩa Hưng), HTX Cựu chiến binh Vạn Xuân Trường (Vụ Bản) với mô hình gạo thảo dược hữu cơ; HTX chăn nuôi Yên Lợi (Ý Yên) với chuỗi “Thịt lợn sạch Nam Sơn”; HTX sản xuất, kinh doanh dịch vụ nông nghiệp Nam Cường (Ý Yên) với mô hình sản xuất rau an toàn theo công nghệ Nhật Bản; HTX thanh niên Tân Tiến (Ý Yên) với chuỗi rau an toàn chất lượng cao; Chuỗi chế biến thủy hải sản của HTX thủy sản Hải Ðiền, HTX Tiến Ðạt (Hải Hậu); Chuỗi sản xuất miến dong của HTX Liên Minh (Hải Hậu); Chuỗi trồng và chế biến nấm của HTX tiểu thủ công nghiệp Linh Phát (Hải Hậu), HTX nấm và tiểu thủ công nghiệp Tuấn Hiệp (Giao Thủy). Các mô hình liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp giúp tăng năng suất, chất lượng cây trồng vật nuôi, tăng giá trị sản phẩm và từng bước nâng cao thu nhập cho nông dân. Thực tế cho thấy, khi tham gia chuỗi giá trị, chi phí sản xuất, kinh doanh của HTX giảm từ 5-8%, thu nhập của thành viên tăng 20-25%, mang lại nhiều lợi ích cho các thành viên.

Thời gian tới, các HTX tiếp tục liên kết với doanh nghiệp và kinh tế hộ để hình thành, phát triển các chuỗi giá trị sản phẩm nông, lâm, thủy sản từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ, góp phần đưa nông nghiệp phát triển theo hướng nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và bền vững./.

Bài và ảnh: Lam Hồng