Phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch - tạo giá trị gia tăng cho điểm đến Việt Nam

Sự kiện thu hút đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý và doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực văn hóa - du lịch trong và ngoài nước tham dự.

Tại hội thảo, nhiều ý kiến thống nhất rằng, việc phát triển công nghiệp văn hóa gắn với du lịch bền vững không chỉ tạo ra những sản phẩm du lịch độc đáo, giàu bản sắc, mà còn là hướng đi tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh, góp phần quảng bá hình ảnh đất nước, con người Việt Nam trong tiến trình hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay.

Quang cảnh hội thảo.

Phát biểu đề dẫn hội thảo, GS.TS Đào Mạnh Hùng, Chủ tịch Liên chi hội Đào tạo Du lịch Việt Nam, nhấn mạnh: “Công nghiệp văn hóa giúp tạo ra các sản phẩm du lịch độc đáo, mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc và địa phương, tạo sự khác biệt và nâng cao năng lực cạnh tranh cho các điểm đến. Ngược lại, du lịch là kênh quảng bá hiệu quả, giúp các ngành công nghiệp văn hóa mở rộng thị trường và tăng doanh thu”.

Theo GS.TS Đào Mạnh Hùng, việc kết hợp giữa hai lĩnh vực này sẽ hình thành một chuỗi giá trị mới - nơi văn hóa trở thành “nguồn nguyên liệu sáng tạo” cho du lịch, còn du lịch trở thành “cửa ngõ” đưa văn hóa đến gần hơn với công chúng trong và ngoài nước. Những sản phẩm du lịch gắn với văn hóa - như tham gia lễ hội, học làm nghề thủ công, thưởng thức ẩm thực hay trải nghiệm nghệ thuật dân gian - chính là hướng đi hiệu quả để nâng cao chất lượng trải nghiệm và phát triển du lịch bền vững.

Hội thảo thu hút đông đảo chuyên gia, nhà nghiên cứu.

Tuy nhiên, ông cũng thẳng thắn nhìn nhận: Việt Nam có nhiều tiềm năng và tài nguyên văn hóa phong phú, song điểm xuất phát trong xây dựng ngành công nghiệp văn hóa còn thấp. Nền tảng dữ liệu “mỏng”, nguồn nhân lực và cơ sở hạ tầng chưa đồng bộ, tình trạng vi phạm bản quyền còn phổ biến, môi trường sáng tạo còn nhiều rào cản - tất cả đều là thách thức cần sớm được khắc phục để công nghiệp văn hóa thực sự trở thành trụ cột của phát triển du lịch bền vững.

Một trong những điểm nhấn tại hội thảo là đề xuất của Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam Nguyễn Hồng Hải, người cho rằng: “Để thúc đẩy mối quan hệ tương hỗ giữa công nghiệp văn hóa và du lịch, cần xây dựng hệ sinh thái công nghiệp văn hóa gắn kết với chuỗi giá trị du lịch của từng địa phương, dựa trên bản sắc văn hóa, tính sáng tạo và ứng dụng công nghệ số”.

Nguyễn Hồng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội Du lịch Việt Nam phát biểu.

Theo ông, Việt Nam cần đẩy mạnh phát triển du lịch văn hóa độc đáo, khai thác hiệu quả các di sản vật thể và phi vật thể, đồng thời kết hợp hài hòa với nghệ thuật, điện ảnh, ẩm thực, thời trang và âm nhạc. Việc thúc đẩy chuyển đổi số trong quảng bá văn hóa - du lịch, tạo nền tảng tương tác giữa du khách, nghệ sĩ và doanh nghiệp sẽ giúp hình thành hệ sinh thái sáng tạo bền vững. Bên cạnh đó, cần tăng cường hợp tác quốc tế, hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo và đầu tư phát triển hạ tầng văn hóa hiện đại - yếu tố được coi là “đòn bẩy” để Việt Nam bước vào kỷ nguyên mới của công nghiệp văn hóa.

Tại Việt Nam, nhu cầu xây dựng các trung tâm văn hóa đa năng, nhà hát, rạp chiếu phim, không gian sáng tạo đạt chuẩn quốc tế ngày càng cấp thiết, không chỉ ở các đô thị lớn mà cả tại các địa phương giàu tiềm năng du lịch. Hạ tầng kỹ thuật số cũng là một thành tố then chốt - các nền tảng trực tuyến chuyên biệt cho sản phẩm văn hóa Việt không chỉ là công cụ quảng bá mà còn là kênh thương mại và kết nối hiệu quả giữa nhà sản xuất và người tiêu dùng.

GS Kim Si Bum - Học viện Công nghiệp văn hóa, Đại học Quốc gia Gyeongkuk (Hàn Quốc) chia sẻ tại buổi hội thảo.

Từ góc nhìn quốc tế, GS Kim Si Bum - Học viện Công nghiệp văn hóa, Đại học Quốc gia Gyeongkuk (Hàn Quốc), thành viên Chương trình Phát triển bền vững và sáng tạo nông thôn của UNESCO - chia sẻ: “Việc kết hợp phát triển văn hóa và du lịch rất quan trọng, nhưng cần lưu ý sự khác biệt giữa thành phố văn hóa và thành phố du lịch. Du lịch không thể đánh đổi giá trị văn hóa chỉ để phục vụ mục tiêu kinh tế”.

Theo ông, bản sắc văn hóa chính là linh hồn của mỗi điểm đến. Một chiến lược phát triển du lịch bền vững phải dựa trên nguyên tắc bảo tồn, tôn trọng và phát huy giá trị văn hóa bản địa, tránh việc thương mại hóa quá mức hoặc làm phai nhạt bản sắc. Chính điều này mới giúp du lịch phát triển lâu dài, tạo sức hút thực sự đối với du khách quốc tế.

TS Nguyễn Văn Lưu, nguyên Vụ trưởng Vụ Đào tạo (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch), đề xuất: cần nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy lãnh đạo và phương thức quản lý văn hóa - du lịch, đồng thời tăng cường nguồn lực đầu tư cho các chương trình phát triển văn hóa gắn với du lịch. Bên cạnh đó, việc đẩy mạnh đào tạo nhân lực sáng tạo, phát triển đội ngũ chuyên gia có trình độ cao trong các lĩnh vực thiết kế, truyền thông, sản xuất nội dung, điện ảnh và công nghệ cũng là yếu tố then chốt.

Các đại biểu thống nhất rằng, sự giao thoa giữa công nghiệp văn hóa và du lịch không chỉ mở ra cơ hội tăng trưởng kinh tế mà còn là động lực lan tỏa giá trị văn hóa dân tộc. Mỗi địa phương cần định vị rõ bản sắc, xây dựng thương hiệu văn hóa riêng để tạo lợi thế cạnh tranh, góp phần thúc đẩy du lịch Việt Nam phát triển bền vững trong kỷ nguyên hội nhập.

Hội thảo tại Ninh Bình không chỉ là diễn đàn học thuật mà còn là “tín hiệu khởi động” cho một giai đoạn phát triển mới, nơi công nghiệp văn hóa Việt Nam được nhìn nhận như nguồn lực nội sinh cho du lịch và tăng trưởng xanh. Với sự đầu tư đúng hướng, hạ tầng hiện đại và tầm nhìn dài hạn, Việt Nam hoàn toàn có thể biến di sản văn hóa phong phú của mình thành sức mạnh mềm - vừa bảo tồn giá trị truyền thống, vừa kiến tạo tương lai của du lịch bền vững.

Lê Phú/Báo Tin tức và Dân tộc