Phát triển du lịch bền vững gắn với bảo tồn, phát huy giá trị di sản

Nhiều cử tri băn khoăn về câu chuyện những lợi nhuận thu từ du lịch di sản đã thực sự quay lại, phát huy hiệu quả trong công tác bảo tồn và phát huy nguồn lực cho di sản hay chưa?

Di sản văn hóa nếu được bảo tồn và phát huy giá trị đúng cách sẽ trở thành nguồn lực góp phần phát triển du lịch. Ngược lại, du lịch phát triển tốt sẽ tạo ra nguồn thu để tái đầu tư cho di sản.Và làm thế nào để phát huy hiệu quả mối quan hệ hai chiều này là câu chuyện mà nhiều địa phương đang phải đối mặt. Chú trọng đầu tư, nâng cấp điểm đến, xây dựng sản phẩm, xúc tiến đầu tư và quảng bá du lịch... đào tạo nguồn nhân lực là những vấn đề cần được các địa phương tập trung tái đầu tư.

Ông HÀ VĂN SIÊU, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Du lịch Việt Nam: “Thế thì đầu tư cho câu chuyện đó đã thỏa đáng chưa thì ở đâu đó chưa. NHững thu lợi từ du lịch di sản đã quay lại với bảo tồn và phát huy di sản chưa thì đâu đó chưa được đầy đủ, vẫn còn hạn chế. Rõ ràng câu chuyện này là câu chuyện mà nhiều khu di sản, nhiều điểm di sản chỉ biết bán vé di sản để trả lương cho nhân viên nhưng chưa quan tâm đến việc đào tạo, cập nhật thông tin.”

Câu chuyện tái đầu tư để bảo tồn, phát huy các di sản ở các địa phương mới chỉ dừng lại ở viêc đa dạng các sản phẩm du lịch, ở nhiều điểm di sản, các sản phẩm du lịch chưa đi vào chiều sâu. Bên cạnh đó còn rất nhiều khó khăn đến từ nhận thức và cơ chế chính sách

Ông HOÀNG THANH PHONG, Trưởng ban Quản lý Khu du lịch Tam Cốc – Ninh Bình: “Có nhiều khó khăn trong quá trình làm ví dụ như liên quan đến không chỉ doanh nghiệp giải quyết được như giải phóng mặt bằng và làm sao nhận thức của người dân thấy được vai trò của du lịch đem lại cuộc sống tốt cho người dân, và khó khăn về 1 số chính sách chưa phải đồng bộ mà không phải 1 doanh nghiệp, 1 địa phương làm được.”

Trong khi ở Việt Nam nhiều điểm du lịch còn đang loay hoay với việc làm thế nào để tăng doanh thu và chưa ý thức hết về vai trò của du lịch và việc tái đầu tư để bảo tồn, phát huy di sản thì ở nhiều nước trên thế giới nguồn doanh thu từ các điểm du lịch đã bỏ xa chúng ta, tăng giá vé và các dịch vụ giải trí đã góp phần tăng cao doanh thu ở các điểm đến du lịch

Nhìn sang đất nước Campuchia, theo APSARA - cơ quan quản lý quần thể Angkor Wat, nguồn thu từ du lịch Angkor Wat đạt 5 tỷ USD năm 2019, thời điểm trước khi xảy ra đại dịch COVID-19. Số tiền này được APSARA sử dụng để gìn giữ bảo vệ, sửa chữa, bảo tồn và phát triển di sản. Bên cạnh đó, họ dùng tiền để tiếp tục đầu tư những dịch vụ giải trí nhằm tiếp tục thu hút khách du lịch (chẳng hạn như bay khinh khí cầu ở độ cao 200m), tăng cường công tác quản lý, kiểm soát an ninh cho du khách. Các đơn vị du lịch cũng tích cực xây dựng và phát triển các gói du lịch thăm quan khác nhau cho du khách.

Ở Việt Nam cũng có địa phương chú trọng tái đầu tư cho nguồn nhân lực bền vững. Khoảng 3500 lái đò được đào tạo từ những người nông dân vừa đảm nhận vai trò chở khách vừa trở thành hướng dẫn viên du lịch tại điểm ở quần thể di sản thiên nhiên thế giới Tràng An, Ninh Bình là một ví dụ cụ thể trong tái đầu tư hiệu quả lợi nhuận vào phát triển nguồn lực bền vững .

Chị ĐỖ THỊ THẢO, Hướng dẫn viên du lịch tại điểm Tràng An, Ninh Bình: “Khi được tham gia vào đội ngũ lái đò ở đây tôi được tham gia nhiều lớp tập huấn du lịch như đường thủy nội địa, thứ 2 là phòng cháy chữa cháy, cứu hộ cứu nạn, tập huấn nghiệp vụ du lịch để hướng dẫn cho khách du lịch về vẻ đẹp của quê hương.”

Biến tiềm năng, giá trị các di sản văn hóa thành nguồn lực để phát triển du lịch, phát triển kinh tế, xã hội và văn hóa của đất nước là hướng đi đúng đắn, tuy nhiên cần một sự nhận thức của toàn xã hội và những giải pháp cụ thể từ mỗi địa phương.

Thực hiện : Việt Hòa Anh Tuấn