Phát triển du lịch gắn bảo tồn di sản

Nhà chùa là nơi sinh hoạt cộng đồng của người Khmer phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long.

Trong giai đoạn 2021-2025, ngành du lịch của tỉnh phục hồi rất ấn tượng, thu hút gần 28,3 triệu lượt khách; trong đó, có 2,7 triệu lượt khách quốc tế, doanh thu ước đạt hơn 23.600 tỷ đồng.

Sản phẩm du lịch mới lạ, hấp dẫn

Vĩnh Long là vùng đất gắn bó lâu đời của các dân tộc Kinh, Khmer, Hoa, cùng một số dân tộc khác, có nền văn hóa đa dạng, nhiều công trình kiến trúc, nghệ thuật độc đáo và các lễ hội truyền thống như Chôl Chnăm Thmây, Ok om bok, Vu lan Thắng hội Cầu Kè, Cúng biển Mỹ Long.

Các xã Cầu Kè, Tam Ngãi, An Phú Tân với các di tích văn hóa, nhà cổ cùng nhiều hoạt động tín ngưỡng tôn giáo lâu đời đã trở thành điểm du lịch hấp dẫn, mang đậm dấu ấn văn hóa.

Tháng 8/2024, tỉnh Vĩnh Long tổ Festival “100 năm dừa sáp Trà Vinh” gắn với lễ Vu lan Thắng hội tại xã Cầu Kè, giới thiệu, quảng bá đặc sản dừa sáp, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, thu hút 43.540 lượt khách tham quan.

Festival thật sự ấn tượng với chương trình nghệ thuật đặc sắc được truyền hình phát sóng trực tiếp, giúp khán giả hiểu rõ quá trình hình thành, phát triển và giá trị kinh tế của đặc sản “Dừa sáp Trà Vinh”. Hội chợ thương mại gắn với lễ Vu lan Thắng hội đã thu hút 200 gian hàng của các doanh nghiệp đến từ các tỉnh Tây Ninh, An Giang, Đồng Tháp và Thành phố Hồ Chí Minh tham gia.

Lễ hội Ok om bok của đồng bào Khmer Nam Bộ diễn ra tại phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long.

Theo đó, những ngành hàng trưng bày chủ yếu gồm hàng hóa nông sản, thủy sản, quần áo, giày dép, mỹ phẩm, thức ăn, đồ uống và dịch vụ khác. Đặc biệt, những gian hàng trưng bày sản phẩm “Dừa sáp Trà Vinh” và các món ăn chế biến từ dừa sáp thu hút rất nhiều du khách tham quan, mua sắm.

Vu lan Thắng hội là hoạt động tín ngưỡng thờ ông Bổn, vị thần bảo hộ của cộng đồng người Hoa tại Vạn Niên Phong Cung ở xã Cầu Kè. Các hoạt động của lễ hội đã góp phần gìn giữ di sản văn hóa phi vật thể vô cùng quý giá cho vùng đất, con người Vĩnh Long.

Hằng năm, cứ vào ngày rằm tháng 10 âm lịch, tại khuôn viên ao Bà Om, phường Nguyệt Hóa diễn ra tuần lễ văn hóa, du lịch gắn với lễ hội Ok om bok của đồng bào Khmer Nam Bộ với nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật, thi đấu thể thao hấp dẫn du khách tham quan, vui chơi, giải trí.

Tháng 4/2025, tỉnh tổ chức giải chạy Aikya Cross Country Marathon Trà Vinh, sự kiện thể thao kết hợp văn hóa, mang đến cho người dân, du khách những trải nghiệm tuyệt vời về sức khỏe, thiên nhiên.

Du khách thích thú với tiết mục múa trống Sa-dăm của đội múa cộng đồng xã Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long.

Các tuyến du lịch văn hóa cộng đồng “Phường Trà Vinh- Làng Văn hóa du lịch Khmer-Cồn Chim”; du lịch sinh thái như “Phường Trà Vinh-Làng Văn hóa du lịch Khmer-Cồn Hô”; “Phường Trà Vinh-Cầu Ngang-Biển Ba Động” mang đến cho du khách những trải nghiệm thú vị về thiên nhiên, văn hóa.

Ông Vũ Thành Trung, du khách đến từ Thành phố Hồ Chí Minh chia sẻ: “Đến với làng văn hóa du lịch Khmer, phường Nguyệt Hóa, tôi thích thú tìm hiểu về đời sống người Khmer, thưởng lãm các di sản văn hóa dân tộc và được hòa mình vào thiên nhiên trong lành”.

Gìn giữ, lan tỏa giá trị di sản

Soạn giả Thạch Mu Ni, Phó Giám đốc Ban Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Vĩnh Long cho biết, nghệ thuật sân khấu Dù kê trải qua hơn 100 năm hình thành, phát triển và để lại nhiều dấu ấn trong lòng khán giả. Năm 2014, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa nghệ thuật sân khấu Dù kê của người Khmer thành phố Cần Thơ vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.

Hằng năm, cứ vào các dịp lễ, Tết và các tháng mùa khô, người dân các tỉnh Vĩnh Long, An Giang, Cà Mau, thành phố Cần Thơ góp tiền rước các đội, đoàn nghệ thuật sân khấu Dù kê biểu diễn hằng đêm tại các chùa Khmer, phum sóc, thu hút hàng nghìn người xem.

Được thành lập trong thời kỳ kháng chiến, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ chính trị, thưởng thức văn nghệ của nhân dân, đến nay, đoàn nghệ thuật Khmer Ánh Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long đã thực hiện hàng nghìn chương trình nghệ thuật đặc sắc tại các sự kiện, lễ, Tết của đồng bào Khmer Nam Bộ.

Bên cạnh đó, các đợt liên hoan nghệ thuật sân khấu Dù kê Khmer Nam Bộ tại Vĩnh Long, thành phố Cần Thơ cũng đã thu hút hàng trăm diễn viên, nghệ nhân, nhạc công các tỉnh, thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long tham gia. Đây là dịp để nghệ nhân, diễn viên trao đổi, học tập kinh nghiệm, nâng cao kỹ năng, nhằm bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc và làm phong phú thêm đời sống văn hóa tinh thần của nhân dân.

Cứ vào các ngày 10 đến 12/5 âm lịch hằng năm, ngư dân các xã ven biển Mỹ Long, Đông Hải, Đại An, Long Vĩnh, tỉnh Vĩnh Long, rộn ràng với lễ hội cúng biển Mỹ Long. Lễ hội cúng biển với ý nghĩa thể hiện lòng biết ơn của ngư dân đối với biển cả, cầu cho mưa thuận, gió hòa, khai thác được nhiều tôm, cá, cuộc sống no ấm, sung túc.

Hoạt động đua ghe ngo trên sông Long Bình, phường Trà Vinh của đồng bào Khmer tỉnh Vĩnh Long.

Lễ hội cúng biển Mỹ Long gồm nhiều phần lễ quan trọng như: Tiền giảng; cúng chiến sĩ và tế Thần nông; Nghinh Ông; tống tàu;... Phần lễ tế Tiên hiền, là nghi thức thể hiện lòng tri ân đối với các bậc tiền nhân khai hoang lập ấp, sáng lập nghề đáy hàng khơi.

Ngoài phần lễ, lễ hội cúng biển Mỹ Long cũng tưng bừng, náo nhiệt với các hoạt động văn nghệ, thể thao, trò chơi dân gian như kéo co, nhảy bao, đờn ca tài tử Nam Bộ, múa rồng, múa lân.

Năm 2013, lễ hội cúng biển Mỹ Long được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia. Tỉnh Vĩnh Long có kế hoạch nâng tầm lễ hội lên cấp khu vực, tăng cường giới thiệu, quảng bá nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc đến với du khách trong và ngoài nước.

Theo ông Dương Hoàng Sum, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Vĩnh Long, tỉnh tập trung phát triển du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng và du lịch văn hóa. Do vậy, tỉnh thực hiện nhiều giải pháp bảo tồn, đẩy mạnh tuyên truyền, quảng bá các giá trị di sản thông qua các sự kiện, hoạt động lễ hội. Đồng thời, tiếp tục tăng cường đào tạo kỹ năng đội ngũ hướng dẫn viên, cán bộ quản lý du lịch và bảo tồn di sản văn hóa.

Lễ hội cúng biển Mỹ Long, xã Mỹ Long đang diễn ra tại cửa biển Cung Hầu, tỉnh Vĩnh Long.

MINH KHỞI