Phát triển kinh tế đêm: Nên tùy thuộc vào cung - cầu

Vừa qua, câu chuyện chủ tịch tỉnh Bạc Liêu - người đứng đầu của một địa phương nói lên những bất cập về vấn đề phát triển kinh tế ban đêm của địa phương này đã gây ra nhiều dư luận trái chiều.

Theo các chuyên gia, thực tế chuyện như Bạc Liêu không phải là cá biệt mà đâu đó đã có ở các địa phương khác.

Vi phạm quy định pháp luật thì phải bị xử lý, nhất là trong vấn đề an ninh trật tự, an toàn giao thông. Tuy nhiên, làm thế nào để đảm bảo sự an toàn cho không gian phát triển du lịch, thu hút du khách ban đêm mà không tạo ra sự khó chịu, bức xức thì đòi hỏi phải có cách làm phù hợp.

Cầu đi bộ ở bến Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Ảnh: CHÂU ANH

“TP ngủ chứ không phải là TP thức”

Theo TS Trần Hữu Hiệp, chuyên gia kinh tế ĐBSCL, Chính phủ đã có đề án phát triển kinh tế ban đêm, có quy hoạch, có ưu đãi vốn và đã có độ mở khi cho phép các địa phương thí điểm kéo dài thời gian tổ chức các hoạt động dịch vụ ban đêm đến 6 giờ sáng hôm sau tại một số điểm, khu du lịch hấp dẫn và có điều kiện thuận lợi để quản lý rủi ro. Tuy nhiên, vấn đề là các địa phương tổ chức như thế nào? Như câu chuyện Bạc Liêu hoạt động chỉ đến 22-23 giờ thì không phải là kinh tế ban đêm.

Với ĐBSCL, dư địa phát triển kinh tế ban đêm là rất lớn. Ví dụ, khai thác chợ nổi vào ban đêm hoặc cách đây không lâu ở Cần Thơ có những tour ngắm bình minh trên sông Hậu, tham quan vườn đom đóm ở An Bình, khám phá các kênh rạch nội ô bằng tàu vào ban đêm. Vấn đề là bố trí không gian, quy hoạch trung tâm, điểm tổ chức các hoạt động kinh tế ban đêm và làm sao để các hoạt động này đảm bảo an toàn cho du khách.

TS Hiệp cho rằng phát triển kinh tế ban đêm không chỉ là hoạt động ăn uống ở các tuyến phố ẩm thực, các nhà hàng, mà nó bao gồm nhiều hoạt động khác. Thành công của các quốc gia trên thế giới là họ có các TP du lịch phát triển và đều có các hoạt động về đêm hiệu quả. Thực tế cho thấy những TP sôi động về thương mại, du lịch thì kinh tế ban đêm phát triển, bởi họ tận dụng sự chênh lệch múi giờ, các gói du lịch bản địa… để thu hút du khách tham gia các hoạt động kinh tế ban đêm.

“Từ câu chuyện phát biểu của người đứng đầu UBND tỉnh Bạc Liêu, tôi nghĩ đã đến lúc các địa phương rà soát, bố trí lại một số lĩnh vực kinh tế. Sôi động, thu hút, tạo “sân chơi” cho du khách và người dân nhưng không gian ấy phải phù hợp với các quy định pháp luật và đặc biệt là vấn đề an toàn cho mọi người. Kinh tế ban đêm không chỉ là du lịch, mà là kinh tế, văn hóa, an ninh trật tự, đảm bảo không gian và bố trí thời gian hợp lý. Không thể nơi này cấm, nơi kia giới hạn giờ thì đó là TP ngủ chứ không phải là TP thức, không phải là kinh tế ban đêm mà chỉ là kinh tế nửa đêm” - TS Hiệp nói.

Kinh tế ban đêm phải bắt đầu từ người dân tại chỗ, tạo điều kiện tối đa cho cả người dân và doanh nghiệp chứ đừng mở ra câu chuyện “vừa làm vừa canh”.

Khách đến nhiều nhưng chi tiêu ít

Về phía công ty du lịch, ông Phan Như Huê, Giám đốc Công ty Du lịch Vòng Tròn Việt (chuyên gia tư vấn du lịch ĐBSCL), cho biết so với các tỉnh ĐBSCL, Bạc Liêu là tỉnh rất quan tâm đến phát triển du lịch, họ đặc biệt coi du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, trên thực tế, khách du lịch qua Bạc Liêu rất nhiều nhưng không lưu trú và chi tiêu tại tỉnh không bao nhiêu khiến doanh thu từ du lịch rất thấp.

Theo ông Huê, khi phát triển du lịch kết hợp với kinh tế ban đêm thì cần dựa trên những gì chúng ta đang có, sau đó từ từ mới chuyên nghiệp và riêng biệt được. Quy hoạch thành khu riêng biệt phải đi từng bước. Tuy nhiên, hầu hết các tỉnh đều không quy hoạch được một khu dịch vụ vui chơi, giải trí ban đêm riêng biệt mà gắn liền với nhà dân như khu Bùi Viện (quận 1, TP.HCM). Vì vậy, làm chợ đêm, kinh tế ban đêm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân là điều không tránh khỏi nhưng phải làm sao giảm thiểu và người dân địa phương có nguồn lợi từ hoạt động ban đêm để họ đồng lòng.

“Đối với khách nước ngoài, cần kéo dài thời gian hoạt động đến 2 giờ sáng thay vì thời gian 10 giờ đêm như bây giờ. Các nước trên thế giới đều quy định đến 2 giờ sáng, còn TP Las Vegas (Mỹ) không quy định giờ giấc hoạt động kinh tế ban đêm bởi khách du lịch thức khuya hơn người dân địa phương. Khách quốc tế khi đến Việt Nam bị lệch múi giờ nên giờ ngủ của mình sẽ là giờ thức của họ. Bên cạnh đó, khả năng chi tiền của khách nước ngoài không giới hạn, kéo dài thời gian hoạt động là cách thu “hầu bao” của du khách” - ông Huê nói.

Tương tự, ông Nguyễn Văn Mỹ, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty Du lịch Lửa Việt, nhận xét: Phát triển kinh tế ban đêm là một phần quan trọng của du lịch, tuy nhiên các chợ đêm, dịch vụ kết hợp với phát triển du lịch vẫn còn nghèo nàn. Theo đó, trước hết kinh tế ban đêm phải bắt đầu từ người dân tại chỗ, tạo điều kiện tối đa cho cả người dân và doanh nghiệp chứ đừng mở ra câu chuyện “vừa làm vừa canh”.

“Chúng ta nên thay đổi giờ hoạt động từ 17 giờ đến khi vãn khách. Hiện nay, các cơ sở dịch vụ Việt Nam hoạt động theo giờ hành chính, từ 7 giờ 30 đến 17 giờ hoặc 18 giờ. Du lịch kết hợp với kinh tế ban đêm không nên khống chế thời gian hoạt động mà tùy thuộc vào cung và cầu” - ông Mỹ hiến kế thêm.•

CHÂU ANH - THU TRINH