Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại trí tuệ nhân tạo

Quang cảnh buổi tọa đàm.

Cách tiếp cận này đã mang lại những kết quả rõ nét, thể hiện qua hiệu quả vận hành, năng suất lao động, chất lượng dịch vụ được nâng cao và trải nghiệm ngày càng tối ưu cho khách hàng.

Đây cũng là nhận định chung được nhiều diễn giả chia sẻ tại buổi tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại AI” do Thời báo Ngân hàng phối hợp Học viện Ngân hàng tổ chức sáng 8/10 tại Hà Nội. Sự kiện nằm trong khuôn khổ chuỗi Chương trình Chào Tân sinh viên 2025, hướng tới lan tỏa tinh thần đổi mới sáng tạo, thích ứng công nghệ và nâng cao nhận thức về vai trò của con người trong kỷ nguyên số khi công nghệ đang định hình lại mọi hoạt động kinh tế-xã hội, trong đó có lĩnh vực tài chính ngân hàng.

Đổi mới tư duy, bắt nhịp thời đại số

Phát biểu khai mạc tọa đàm, bà Lê Thị Thúy Sen, Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết: Sự kiện là một trong những hoạt động ý nghĩa của Thời báo Ngân hàng và Học viện Ngân hàng, góp phần cụ thể hóa Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời thực hiện các mục tiêu của Chiến lược tài chính toàn diện quốc gia.

Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng Lê Thị Thúy Sen phát biểu tại tọa đàm.

Theo bà Lê Thị Thúy Sen, các nhà quản lý đã đưa ra một con số đáng chú ý: hơn 3.400 nhân viên ngân hàng bị cắt giảm trong 6 tháng đầu năm. "Đó là hai mặt của khoa học-công nghệ trong kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo (AI). Vậy, sinh viên cần phải làm gì trước thực trạng này? Và bằng tri thức mới có thể vượt khó khăn này", bà Sen nêu vấn đề.

Đối với ngành ngân hàng, chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện của công nghệ, mà là quá trình thay đổi tư duy và cách làm, trong đó mỗi cán bộ, mỗi đơn vị đều đang nỗ lực thích ứng, sáng tạo để bắt nhịp với thời đại số.

“Phát triển đội ngũ nhân lực có khả năng làm chủ công nghệ chính là yếu tố then chốt để ngành Ngân hàng thực hiện thành công chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và phát triển bền vững. Mỗi sinh viên cần không ngừng nâng cao năng lực số, nuôi dưỡng tư duy sáng tạo và tinh thần học hỏi để thích ứng nhanh trong kỷ nguyên số”, bà Lê Thị Thúy Sen nhấn mạnh.

Tại tọa đàm, các diễn giả cũng cho rằng, chuyển đổi số đang tác động sâu sắc đến mọi lĩnh vực đời sống, trong đó có hoạt động tài chính-ngân hàng. Để nắm bắt cơ hội và ứng phó với thách thức của công nghệ, việc phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện đồng bộ từ cơ sở giáo dục đến từng tổ chức tín dụng. Lãnh đạo một số ngân hàng thương mại cũng đã trao đổi kinh nghiệm thực tế trong chú trọng đào tạo đội ngũ nhân sự để thích ứng với sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank chia sẻ tại tọa đàm.

Theo chia sẻ của đại diện Agribank, Tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà, Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank: với đặc thù là ngân hàng thương mại nhà nước lớn nhất về mạng lưới và nhân sự, phục vụ chủ yếu khu vực nông thôn, Agribank đã dành nguồn lực lớn để đầu tư công nghệ, lan tỏa văn hóa số trong toàn hệ thống và xây dựng chính sách lương riêng cho đội ngũ nhân sự công nghệ thông tin. Một sáng kiến nổi bật là Hội thi “Agribanker làm chủ công nghệ trong kỷ nguyên số”, thu hút gần 36.000 cán bộ tham gia, góp phần tạo sân chơi trí tuệ, thúc đẩy tinh thần học hỏi và sáng tạo trong toàn hệ thống.

Trong khi đó, Vietcombank tập trung phát triển chiến lược nhân sự bài bản, hợp tác với các tổ chức tư vấn quốc tế như BCG và KPMG để xây dựng khung năng lực, hoàn thiện mô hình quản trị và quy trình vận hành tinh gọn, hiệu quả. Ngân hàng cũng triển khai chính sách lương thưởng minh bạch, phúc lợi toàn diện...

Phát huy mối liên kết ngân hàng-nhà trường-sinh viên

Mặc dù đã có bước tiến rõ rệt, nhưng các diễn giả đánh giá chất lượng nguồn nhân lực ngành ngân hàng chưa đồng đều giữa các lĩnh vực và thế hệ lao động. Một bộ phận nhân sự vẫn còn hạn chế về kỹ năng số, đặc biệt là trong phân tích dữ liệu, quản trị hệ thống và ứng dụng AI…

Để bảo đảm nguồn cung nhân lực chất lượng đáp ứng trong thời đại số, một số diễn giả đề xuất cần phát huy vai trò của các trường đại học và cơ sở đào tạo, hình thành mối liên kết chặt chẽ giữa ngân hàng-nhà trường-sinh viên. Các cơ sở đào tạo chuyên ngành tài chính-ngân hàng cần đổi mới chương trình giảng dạy, tăng hàm lượng kiến thức công nghệ số, cập nhật các học phần về phân tích dữ liệu, fintech, AI tài chính và an ninh mạng.

Song song với đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo nên xây dựng chuẩn đầu ra về kỹ năng số cho sinh viên khối ngành này. Các ngân hàng cần mở rộng hợp tác với các trường qua các hoạt động thực chất như cử chuyên gia giảng dạy, tài trợ học bổng, hỗ trợ thiết bị học tập, tổ chức chương trình thực tập, quản tập sinh…, giúp sinh viên được trải nghiệm môi trường làm việc số và hình thành đội ngũ nhân lực trẻ đáp ứng nhu cầu thực tiễn của ngành.

Dưới góc nhìn đào tạo, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phạm Thị Hoàng Anh, Phó Giám đốc Học viện phụ trách Ban Giám đốc Học viện Ngân hàng cho rằng, phát triển nhân lực số là nhiệm vụ không thể thực hiện đơn lẻ, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, cơ sở đào tạo và doanh nghiệp. Do đó, Học viện Ngân hàng mong muốn tiếp tục nhận được sự đồng hành của các tổ chức tín dụng trong việc đặt hàng đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm, tạo cơ hội thực tập việc làm cho sinh viên. Qua đó hình thành đội ngũ nhân lực trẻ có tri thức, kỹ năng và bản lĩnh làm chủ công nghệ trong kỷ nguyên số.

Tiến sĩ Phan Thanh Đức, Giảng viên cao cấp, Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số (Học viện Ngân hàng) trình bày tham luận tại tọa đàm.

Tiến sĩ Phan Thanh Đức, Giảng viên cao cấp, Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số (Học viện Ngân hàng) thông tin thêm, nhu cầu nhân lực trong lĩnh vực AI tại Việt Nam đang tăng trưởng nhanh chóng nhưng nguồn cung chưa đáp ứng đủ cả về số lượng lẫn chất lượng. Hiện mỗi năm thị trường thiếu từ 150.000 đến 200.000 nhân lực công nghệ, trong đó nhóm chuyên về AI là thiếu hụt nghiêm trọng nhất. Giai đoạn 2025-2030, nhu cầu nhân sự AI dự kiến tăng tới 74%, tập trung vào các mảng như khoa học dữ liệu, kỹ sư vận hành AI, bảo mật-an ninh mạng, và đặc biệt là chuyên gia có kinh nghiệm triển khai thực chiến.

Trong ngành Ngân hàng, nhân lực AI ngày càng giữ vai trò trọng yếu ở các vị trí như quản trị dữ liệu, mô hình rủi ro, gian lận, khách hàng số và tuân thủ. Những vị trí chuyên môn cao - từ kỹ sư dữ liệu, nhà khoa học dữ liệu, chuyên gia học máy (ML/DL) cho tới chuyên gia GenAI/NLP phục vụ tổng đài thông minh, tóm tắt hồ sơ tín dụng, hay trích xuất chứng từ đang được các tổ chức tín dụng ráo riết tìm kiếm. Cùng với đó là nhu cầu lớn về chuyên gia rủi ro mô hình, an ninh AI và kiểm soát tuân thủ, bảo đảm tính minh bạch, an toàn và tuân thủ quy định pháp lý trong vận hành mô hình AI.

HỒNG ANH