Phát triển nhân lực chất lượng cao: Nền tảng cho TP. Hồ Chí Minh bứt phá

Trụ cột quan trọng

Nguồn nhân lực trình độ cao được xem là một trong những trụ cột chính yếu của tăng trưởng kinh tế ở bất kỳ quốc gia nào, bên cạnh các trụ cột về công nghệ, cơ sở hạ tầng. Đặc biệt, trong kỷ nguyên số, với sự phát triển bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, Internet vạn vật và công nghệ sinh học, nhân lực chất lượng cao trở thành động lực quyết định năng lực cạnh tranh quốc gia.

Nhân lực đó phải có khả năng làm việc trong môi trường toàn cầu và số hóa, thích ứng nhanh với sự thay đổi của công nghệ. Việt Nam cũng không nằm ngoài xu hướng này, khi các ngành kinh tế, công nghiệp và dịch vụ đều hướng đến việc số hóa quy trình, tối ưu hóa nguồn lực và nâng cao năng suất lao động.

Nhân lực chất lượng cao là "chìa khóa" để TP. Hồ Chí Minh vươn lên trở thành trung tâm dịch vụ cao cấp, hiện đại. Ảnh: An Đông

Việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trở thành nhiệm vụ cấp bách, nhằm đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động hiện đại. Đồng thời, tạo nền móng vững chắc cho sự phát triển bền vững của đất nước.

Đối với TP. Hồ Chí Minh - trung tâm kinh tế, tài chính, khoa học và giáo dục lớn nhất cả nước đang đứng trước nhiều cơ hội và thách thức lớn. Để thành phố trở thành đầu tàu đổi mới sáng tạo của Việt Nam, trung tâm đào tạo quốc tế, trung tâm dịch vụ lớn của cả nước và khu vực với các ngành dịch vụ cao cấp, hiện đại và có giá trị gia tăng cao, theo các chuyên gia, cần đặt trọng tâm vào đào tạo nhân lực chất lượng cao gắn liền với quốc tế hóa trong bối cảnh chuyển đổi số.

Chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương, Thầy giáo Lê Trọng Anh - Hiệu trưởng Trường THCS Huỳnh Khương Ninh (phường Vũng Tàu, TP. Hồ Chí Minh) nhận định, đầu tư cho giáo dục chính là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững của thành phố. Trong bối cảnh chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, mối liên hệ này càng trở nên chặt chẽ và cấp thiết hơn bao giờ hết.

“Giáo dục tạo ra nguồn nhân lực có chất lượng - những con người có tri thức, kỹ năng công nghệ, tư duy đổi mới và khả năng thích ứng cao. Đây là yếu tố then chốt giúp thành phố phát triển kinh tế tri thức, thu hút đầu tư nước ngoài và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc tế”, Hiệu trưởng Trường THCS Huỳnh Khương Ninh chia sẻ.

Cũng theo Thầy giáo Trọng Anh, chuyển đổi số không chỉ đòi hỏi cơ sở hạ tầng công nghệ, mà còn cần đội ngũ lao động có kỹ năng số, tư duy toàn cầu và tinh thần sáng tạo.

“Nếu TP. Hồ Chí Minh đầu tư mạnh mẽ, đồng bộ vào giáo dục, từ chương trình học đến đội ngũ giáo viên và môi trường học tập, sẽ tạo ra động lực lớn cho phát triển kinh tế - xã hội hiện đại, bền vững và có chiều sâu”, Thầy giáo Trọng Anh nói thêm.

Đổi mới để đáp ứng nhu cầu của thời đại

TS. Đinh Thị Thu Hồng, Trường Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh khẳng định, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, trình độ quốc tế trong bối cảnh hiện nay là rất cần thiết và có ý nghĩa quyết định trong việc tăng cường sức cạnh tranh của lao động Việt Nam với lao động nước ngoài ở ngay tại thị trường việc làm trong nước.

Điều này góp phần chuẩn bị nhân lực cho việc xây dựng thành công Trung tâm tài chính quốc tế TP. Hồ Chí Minh. Đồng thời, góp phần củng cố động lực của tăng trưởng kinh tế của thành phố và Việt Nam.

Tiến sĩ cho hay, trong nhiều năm qua, một số trường đại học đã nhận thức được tầm quan trọng của việc đổi mới giáo dục để đáp ứng nhu cầu của thời đại, trang bị cho sinh viên những kỹ năng phù hợp. Nhiều trường đã triển khai phương pháp học tập hỗn hợp, kết hợp giữa giảng dạy trực tiếp và trực tuyến.

Cùng với đó, nhiều chương trình đào tạo mới cũng được xây dựng và triển khai, đáp ứng nhu cầu về nhân lực chất lượng cao cho các ngành mũi nhọn của nền kinh tế như công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, thương mại điện tử, công nghệ tài chính, công nghệ logistics, công nghệ và đổi mới sáng tạo...

Tuy nhiên, theo TS. Đinh Thị Thu Hồng, mặc dù phát triển giáo dục đại học và đào tạo nhân lực chất lượng cao của TP. Hồ Chí Minh đã có được những bước đi đúng hướng, song một số khó khăn, hạn chế vẫn cần nhận được sự quan tâm.

Cụ thể, nhiều cơ sở giáo dục chưa đầu tư mạnh vào hạ tầng số, nền tảng học tập trực tuyến chưa đồng bộ; kỹ năng số của sinh viên còn hạn chế; tỷ lệ tham gia nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới còn thấp; thiếu giảng viên giỏi về công nghệ số và năng lực giảng dạy bằng ngoại ngữ; các chính sách và điều kiện thu hút sinh viên quốc tế còn hạn chế. Trong khi, yêu cầu đặt ra đối với nguồn nhân lực chất lượng cao trong kỷ nguyên số và hội nhập quốc tế không chỉ có kiến thức chuyên môn mà còn phải thành thạo kỹ năng số, tư duy dữ liệu, bảo mật, AI...

TS. Đinh Thị Thu Hồng cho rằng, các chính sách cần hướng đến thực hiện chiến lược phát triển nhân lực số, chú trọng các lĩnh vực công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, an ninh mạng, công nghệ tài chính, công nghệ và đổi mới sáng tạo, chăm sóc sức khỏe công nghệ cao...

Bên cạnh đó, để đẩy mạnh quốc tế hóa và trở thành điểm đến cho sinh viên quốc tế, cần có cơ chế đặc thù cho TP. Hồ Chí Minh về quốc tế hóa giáo dục. Đồng thời, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp và chú trọng các hoạt động đổi mới sáng tạo, để mỗi trường là một “innovation hub”, kết nối sinh viên - doanh nghiệp - nhà đầu tư.

Ngoài ra, doanh nghiệp và các tổ chức xã hội cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình đào tạo nhân lực chất lượng cao, các tập đoàn đa quốc gia, công ty công nghệ nên được tạo điều kiện và thúc đẩy tham gia trực tiếp vào đào tạo, cung cấp môi trường thực tập, dự án thực tế; hợp tác xây dựng trung tâm R&D, phòng lab doanh nghiệp ngay trong nhà trường; các quỹ đầu tư giáo dục - công nghệ cần được hình thành để hỗ trợ các dự án khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo, để khuyến khích nghiên cứu ứng dụng AI trong giảng dạy.

Nguyễn Ngọc