'Nhà máy luận văn': AI trở thành cỗ máy viết hộ nghiên cứu học thuật ở Trung Quốc
Làn sóng gian lận trong lĩnh vực học thuật ở Trung Quốc diễn biến ngày càng phức tạp khi các 'nhà máy luận văn' ở nước này ứng dụng công nghệ AI để tạo ra hàng loạt bài nghiên cứu giả.

Các công cụ AI tạo ra giá rẻ đã giúp các "nhà máy luận văn" vốn dựa vào lao động thủ công tăng mạnh sản lượng. Ảnh: Shutterstock.
Các “nhà máy luận văn”, được gọi là “Paper mill”, ở Trung Quốc đang sử dụng công cụ trí tuệ nhân tạo tạo sinh (generative AI) để sản xuất hàng loạt bài nghiên cứu học thuật giả mạo – theo một cuộc điều tra mới của đài truyền hình quốc gia Trung Quốc.
Phóng sự phát sóng mới đây trên chương trình “Điều tra tài chính” của Đài Truyền hình Trung ương Trung Quốc (CCTV) phát hiện rằng nhiều nhân viên trong các “nhà máy” này đang sử dụng chatbot AI để hoàn thành hơn 30 bài viết học thuật mỗi tuần.
Các “nhà máy luận văn” – chuyên bán quyền tác giả hoặc tạo ra toàn bộ bài viết giả – từ lâu đã trở thành một phần quen thuộc trong môi trường học thuật cạnh tranh khốc liệt của Trung Quốc, nơi sinh viên và nhà nghiên cứu bị ép phải đạt chỉ tiêu xuất bản nghiêm ngặt.
Theo điều tra của CCTV, một số “nhà máy luận văn” công khai quảng cáo dịch vụ “viết thuê trọn gói” trên các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội, bao gồm cả khâu nộp bài lên các tạp chí học thuật hàng đầu.
Vì các nền tảng này chặn những từ khóa như “viết thuê học thuật”, các cơ sở gian lận thường quảng bá dịch vụ dưới dạng “hỗ trợ nghiên cứu” hoặc “chỉnh sửa bài viết”. Trớ trêu hơn, một số cơ sở thậm chí còn tự nhận mình là “trình phát hiện AI” – công cụ chuyên dò tìm nội dung do AI tạo ra.

Các cơ sở viết thuê luận văn đã tăng mạnh năng suất nhờ vào các công cụ AI giá rẻ. Ảnh: CCTV.
Sự bùng nổ của các công cụ AI giá rẻ đã giúp những “nhà máy” trước đây phải dựa vào nhân công nay có thể tăng tốc sản xuất chóng mặt. Theo CCTV, một công ty ở Vũ Hán xử lý hơn 40.000 đơn đặt hàng mỗi năm, với mức giá dao động từ vài trăm đến vài nghìn USD.
Công ty này quảng cáo rằng các bài viết được “viết thuê” bởi giảng viên đại học, nhưng CCTV phát hiện thực tế chúng được tạo ra bởi nhân viên không đủ trình độ, sử dụng hàng loạt công cụ AI khác nhau.
Nếu trước đây, người viết chỉ được giao bài trong lĩnh vực chuyên môn của mình, thì nay AI cho phép họ “sản xuất” bài viết về hầu hết mọi lĩnh vực. Một công ty khác tại Vũ Hán thậm chí khuyến khích ứng viên ngành xã hội nhân văn làm giả nghiên cứu khoa học, kỹ thuật và toán học, vì các lĩnh vực này có thể bán được giá cao hơn.
Một bài bình luận đăng tải hôm đầu tuần này trên tờ Beijing News (Tân Kinh Báo) nhận định rằng các “nhà máy luận văn” Trung Quốc đang trở nên tinh vi hơn và sản xuất bài chất lượng cao hơn nhờ AI, khiến việc phát hiện gian lận ngày càng khó khăn.
“Các công cụ AI phối hợp với nhau – có cái chuyên tư duy, có cái chuyên tìm kiếm, có cái chuyên chỉnh sửa văn bản... Điều đó mở rộng quy mô và mức độ công nghiệp hóa của hành vi gian lận học thuật”, bài viết bình luận.
Hồi tháng 1 năm nay, Tòa án Nhân dân Tối cao Trung Quốc đã kêu gọi “xử phạt nghiêm khắc” các “nhà máy luận văn”, sau khi Bộ Giáo dục tiến hành cuộc kiểm toán toàn quốc về các bài viết bị rút lại trong năm 2024.
Một nghiên cứu công bố hồi tháng 8 do Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc phối hợp với nhà xuất bản quốc tế Taylor & Francis thực hiện cho thấy, sinh viên đại học Trung Quốc dễ bị lôi kéo bởi các “nhà máy luận văn” do “thiếu tiếp cận các khóa đào tạo về đạo đức nghiên cứu”.
Các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng nhiều “nhà máy luận văn” cũng giả mạo hình ảnh nghiên cứu, làm dấy lên lo ngại toàn cầu về việc AI sinh ảnh bị lạm dụng để làm giả dữ liệu thí nghiệm.