Phát triển nông nghiệp xanh và chuỗi liên kết: Hướng đi tất yếu trong bối cảnh biến đổi khí hậu

Nhận diện rõ 12 sản phẩm nông nghiệp chủ lực giai đoạn 2021-2025, tỉnh Thanh Hóa đã có chiến lược phát triển vùng nguyên liệu theo hướng quy mô lớn, tập trung và ứng dụng công nghệ cao. Các địa phương như: Thiệu Hóa, Hà Trung, Nông Cống đã tích cực tích tụ ruộng đất, đẩy mạnh sản xuất lúa theo hướng hữu cơ, áp dụng cơ giới hóa và liên kết với doanh nghiệp tiêu thụ đầu ra.

Cánh đồng lúa hữu cơ giúp tăng năng suất, giảm giá thành sản xuất

Tại huyện Thiệu Hóa, mô hình sản xuất lúa hữu cơ trên diện tích 136ha không chỉ giúp tăng giá trị sản phẩm từ 1,5-1,8 lần mà còn tạo nền tảng để phát triển thương hiệu gạo an toàn, thân thiện với môi trường. Tương tự, sản phẩm thịt lợn là một trong những nông sản chủ lực của tỉnh - cũng đang được phát triển theo chuỗi khép kín, từ giống, thức ăn đến giết mổ và phân phối, với sự tham gia của các doanh nghiệp lớn như: CP, Japfa, CJ, Mavin...

Ở lĩnh vực nuôi trồng thủy sản, tỉnh đã chuyển từ hình thức nuôi ngoài trời sang nuôi tôm công nghệ cao trong nhà màng, ứng dụng công nghệ cảm biến để điều khiển nhiệt độ, độ ẩm và dinh dưỡng, giúp năng suất đạt 30-50 tấn/ha/vụ. Các mô hình nuôi cá trên hồ chứa bằng lồng HDPE cũng phát huy hiệu quả ổn định, thích ứng tốt với biến đổi khí hậu.

Một trong những điểm nổi bật trong chiến lược phát triển nông nghiệp của tỉnh là hướng tới nền nông nghiệp xanh, bền vững và phát thải thấp. Dự án “Tạo tín chỉ carbon trong sản xuất lúa” tại xã Yên Phong, huyện Yên Định đã giúp giảm gần 5 tấn CO₂/ha. Dự kiến, đến năm 2030, toàn tỉnh sẽ có 30.000ha lúa, 8.000ha mía đạt chuẩn sản xuất tạo tín chỉ carbon. Đây không chỉ là hướng đi bảo vệ môi trường mà còn mở ra cơ hội tiếp cận các thị trường xuất khẩu cao cấp như EU, Nhật Bản.

Ngoài ra, các doanh nghiệp trong tỉnh đã mạnh dạn áp dụng các công nghệ tiên tiến như viễn thám, GIS để quản lý vùng trồng; dùng máy bay không người lái phun thuốc bảo vệ thực vật; lắp đặt AI đo đạc phát thải khí nhà kính trong sản xuất lúa tại Hoằng Hóa, Hà Trung. Những ứng dụng này không chỉ giúp tiết kiệm chi phí mà còn đảm bảo an toàn lao động và tăng năng suất.

Theo ông Vũ Quang Trung, Chi cục trưởng Chi cục Trồng trọt và BVTV Thanh Hóa, mục tiêu đến năm 2030 là chuyển đổi toàn diện nền nông nghiệp theo hướng xanh, tuần hoàn và hiệu quả. Để đạt được điều này, tỉnh đang đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, xây dựng cơ chế hỗ trợ người dân và doanh nghiệp đầu tư vào công nghệ xanh.

Mô hình canh tác lúa hữu cơ tại Thanh Hóa đạt năng suất cao và nhận được sự hưởng ứng tích cực từ nông dân

Để thực hiện chuyển đổi số hiệu quả trong lĩnh vực nông nghiệp, tỉnh Thanh Hóa đã tổ chức nhiều chương trình tập huấn kỹ năng công nghệ thông tin, quản lý dịch vụ công trực tuyến cho cán bộ HTX, người dân và doanh nghiệp. Đồng thời, hỗ trợ thành lập các hợp tác xã kiểu mới, xây dựng các liên hiệp HTX để phát triển kinh tế tập thể, thúc đẩy liên kết sản xuất - tiêu thụ theo chuỗi giá trị.

Bên cạnh đó, việc xây dựng bản đồ nông hóa thổ nhưỡng đang giúp từng địa phương xác định lợi thế cây trồng phù hợp, từ đó phát triển các vùng nguyên liệu tập trung, chuyên canh, gắn với tiêu chuẩn chất lượng cao như VietGAP, GlobalGAP…

Việc nâng tầm sản phẩm nông nghiệp chủ lực không chỉ là câu chuyện của riêng ngành nông nghiệp, mà là chiến lược tổng thể liên quan đến khoa học công nghệ, thương mại điện tử, quy hoạch phát triển vùng và chính sách hỗ trợ của Nhà nước. Với những bước đi đồng bộ và tầm nhìn dài hạn, tỉnh Thanh Hóa đang từng bước đưa các sản phẩm nông nghiệp truyền thống lên tầm cao mới - hiện đại, xanh, bền vững và hội nhập quốc tế.

Bình Minh