Phát triển thuốc generic chất lượng cao để giảm chi phí điều trị

Tiết kiệm chi phí

Mới đây, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 72-NQ/TW về một số giải pháp đột phá nhằm tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân trong tình hình mới. Tại Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV đang diễn ra, Quốc hội sẽ xem xét, thông qua Nghị quyết về các cơ chế, chính sách thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 72, cùng với việc xem xét, thông qua Chương trình mục tiêu quốc gia về chăm sóc sức khỏe, dân số và phát triển giai đoạn 2026 - 2035.

Việt Nam hiện đang đứng trước một thời điểm mang tính chất quyết định trong quá trình phát triển lĩnh vực chăm sóc sức khỏe. Đi cùng với nền kinh tế đang chuyển mình mạnh mẽ, việc đảm bảo khả năng tiếp cận các loại thuốc chất lượng cao với chi phí hợp lý là một ưu tiên hàng đầu.

Trưởng ban Ban Thực hiện chính sách BHYT, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Dương Tuấn Đức. (Ảnh:Duy Thông)

Trưởng ban Ban Thực hiện chính sách BHYT, Bảo hiểm Xã hội Việt Nam, Dương Tuấn Đức cho biết, trong năm 2024, chi phí khám chữa bệnh do BHYT chi trả lên tới khoảng 143.000 tỷ đồng (5,5 tỷ USD), phần chi trả ngoài BHYT lớn cho thấy có nhiều khả năng là do bảo hiểm thương mại hoặc chi trả từ túi người dân, bao gồm cả chi phí thuốc men chiếm khoảng 33%. Tổng giá trị thuốc biệt dược gốc nhập khẩu là 23.600 tỷ đồng, chiếm khoảng 50% tổng số thuốc được chỉ định. Trong đó, biệt dược gốc có giá trị 9.704 tỷ đồng, chiếm khoảng 1/3 tổng thuốc nhập khẩu. Về tốc độ tăng trưởng, năm 2022 thuốc biệt dược gốc sử dụng 7.351 tỷ đồng, tăng 1.340 tỷ năm 2023 và 1.100 tỷ năm 2024. Đối với thuốc nhóm 1, năm 2022 sử dụng 11.675 tỷ đồng, cao hơn biệt dược gốc, nhưng tốc độ tăng trưởng chậm hơn với mức tăng 1.300 tỷ năm 2023 và 600 tỷ năm 2024.

Đặc biệt, hiện nay mặc dù trong các hướng dẫn điều trị đều liệt kê các thuốc có thể sử dụng cho người bệnh nhưng không phân định được mức độ nào, bệnh lý nào, biến chứng nào cần sử dụng thuốc nào, thuốc đơn chất, thuốc đa chất, thuốc có bảo hộ hay là thuốc không cần bảo hộ. Việc chưa có quy định để quản lý chặt chẽ việc lựa chọn thuốc mà phụ thuộc vào bác sỹ quyết định hay người dân tự ý ra tiệm thuốc để mua thuốc biệt dược gốc thay vì bác sĩ kê đơn có thể mang lại nhiều hậu quả khó lường.

“Việc Việt Nam vẫn đang ưu tiên sử dụng thuốc biệt dược gốc, dẫn đến chi phí y tế cao, trong khi thuốc generic (bao gồm nhóm 1 - EU-GMP) có giá thành thấp hơn và có thể tiết kiệm chi phí đáng kể. Việc thay thế thuốc biệt dược gốc bằng các thuốc generic đã hết hạn bảo hộ có thể giúp tiết kiệm khoảng 45%, tương đương khoảng 350 tỷ đồng mỗi năm. Kinh phí này có thể sử dụng vào các mục tiêu khác trong chăm sóc sức khỏe theo tinh thần Nghị quyết số 72-NQ/TW” ông Đức nhấn mạnh.

Đơn giản hóa thủ tục hành chính

Thực tế đó, thuốc generic chất lượng cao được nhìn nhận là một hướng đi tiềm năng, góp phần mở rộng khả năng tiếp cận thuốc, giảm chi phí điều trị, đồng thời khuyến khích đổi mới công nghệ trong ngành dược. Điều này đòi hỏi ngành y tế phải có những giải pháp thay thế vừa hiệu quả về chi phí, vừa đảm bảo tiêu chuẩn cao nhất về an toàn và hiệu quả điều trị. Ngành dược phẩm thuốc generic đóng vai trò thiết yếu trong việc đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe của người dân thông qua việc cung cấp các giải pháp thay thế mang tính hiệu quả về chi phí, đồng thời vẫn đảm bảo các tiêu chuẩn cao nhất về tính an toàn và hiệu quả điều trị.

Ảnh minh họa (Nguồn:ITN)

Mặc dù, thị trường thuốc generic ở Việt Nam được đánh giá có tiềm năng phát triển lớn, nhưng ngành dược vẫn đối mặt nhiều rào cản, từ năng lực sản xuất đến thủ tục hành chính. Đặc biệt, các rào cản pháp lý cũng đang làm chậm bước tiến của ngành. Quy trình đăng ký thuốc tại Việt Nam hiện vẫn bị đánh giá là phức tạp và kéo dài, tạo áp lực lớn cho doanh nghiệp. Theo quy định, thời gian phê duyệt thuốc mới được quy định là 12 tháng kể từ ngày nộp hồ sơ. Tuy nhiên, thực tế kéo dài 24 - 36 tháng, gấp đôi, thậm chí gấp ba thời gian xử lý ở nhiều quốc gia ASEAN.

“Để người dân có thể tiếp cận được thuốc generic chất lượng tốt nhất, bên cạnh việc quy định đối với bác sĩ- người kê đơn, chúng ta cần phải có sự quản lý đối với việc mua thuốc theo đơn, không bán thuốc biệt dược gốc khi không có chỉ định của bác sĩ. Đặc biệt, cần đơn giản hóa thủ tục kiểm định, rút ngắn thời gian phê duyệt hồ sơ thuốc và có chính sách ưu đãi cho thuốc generic chất lượng cao. Ngoài ra, Bộ Y tế cần xác định nhu cầu mua sắm thuốc dựa trên nhu cầu bệnh tật. Theo đó, cần phải sửa, điều chỉnh quy định về đấu thầu, xác định nhu cầu mua sắm dựa trên mức độ bệnh tật của người bệnh. Bên cạnh đó, tập trung mở rộng đấu thầu tập trung quốc gia đối với thuốc generic, đặc biệt là thuốc nhóm 1” ông Đức nhấn mạnh.

Nguyễn Ngân