Phẫu thuật cứu sống bé sơ sinh mắc tim bẩm sinh phức tạp từ khi còn là bào thai

Trường hợp này của bệnh nhi N.M.Đ (12 ngày tuổi, ở Vĩnh Phúc) điều trị tại khoa Tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E. Bé được các bác sĩ Bệnh viện E phát hiện mắc dị tật tim bẩm sinh teo tịt tại van động mạch phổi lành vách liên thất, hở van ba lá mức độ nặng từ trong bào thai. Ngay sau khi chào đời tại khoa Phụ sản, Bệnh viện E, bệnh nhi đã được các bác sĩ khoa Tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E cấp cứu và đưa ra phương án can thiệp kịp thời, với mong muốn chữa lành trái tim cho con.

Trưởng khoa Tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E TS.BS Trần Đắc Đại cho biết, bệnh nhi được phát hiện mắc tim bẩm sinh phức tạp từ khi còn trong bào thai (tuần 26 của thai kỳ) thông qua siêu âm tầm soát. Sau đó, trong suốt thai kỳ của sản phụ, bé tiếp tục được các bác sĩ theo dõi tại Bệnh viện E (có sự phối hợp với các bác sĩ khoa Phụ sản và khoa Tim mạch trẻ em).

Bé 12 ngày tuổi mắc tim bẩm sinh phức tạp từ khi còn là bào tai đã được các bác sĩ Trung tâm tim mạch BV E phẫu thuật thành công.

Đây là trường hợp của sản phụ chị T.H (29 tuổi, mẹ của bé N.M.Đ) mang thai con thứ 2. Tuy nhiên, đến tuần thai 26, sau khi nhận kết quả siêu âm con mình bị teo tịt tại van động mạch phổi. Với tâm trạng sợ hãi, lo lắng tột độ vì kết quả siêu âm bất thường chị H. tìm đến TS.BS Trần Đắc Đại - Trưởng khoa Tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch, Bệnh viện E với hy vọng con bình an.

Theo TS.BS Trần Đắc Đại thai nhi có bất thường nặng về tim, dị tật bẩm sinh teo tịt tại van động mạch phổi lành vách liên thất kèm van ba lá hở nặng, tiên lượng rất xấu. Nếu không được can thiệp sớm từ sau sinh thì nguy cơ em bé sẽ tử vong sau vài giờ chào đời.

TS.BS Trần Đắc Đại giải thích, đây là trường hợp bệnh nhi được xếp vào nhóm mắc tim bẩm sinh có tuần hoàn phổi phụ thuộc vào ống động mạch, khi van động mạch phổi teo sẽ gây tắc nghẽn hoàn toàn dòng máu từ thất phải lên động mạch phổi cùng với sự nguyên vẹn của vách liên thất, khi đó dòng máu cung cấp cho tuần hoàn phổi thông qua sự tồn tại của ống động mạch dẫn máu từ động mạch chủ sang động mạch phổi.

Cái khó của ca bệnh này là bệnh nhi vừa chào đời, còn rất nhỏ do đó còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ nguy hiểm đối với trẻ sơ sinh, hơn nữa đây là một trường hợp mắc dị tật tim bẩm sinh teo tịt tại van động mạch phổi lành vách liên thất, hở van ba lá mức độ nặng, có nguy cơ tử vong sau sinh rất cao nếu không được can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, để có thể có kết quả tốt nhất khi can thiệp, các bác sĩ phải chờ cho những nguy cơ của sơ sinh đi qua như nguy cơ nhiễm trùng do mẹ bé khi chuyển dạ đã có xuất hiện cơn sốt, phải dùng kháng sinh để cắt sốt cho mẹ; những nguy cơ về rối loạn chuyển hóa của trẻ sau sinh… mới có thể tiến hành can thiệp. Trong thời gian đó, bệnh nhi sẽ được dùng thuốc giúp duy trì hoạt động của ống động mạch.

Rất may ở trường hợp người bệnh này, khi tiến hành can thiệp, dù bệnh nhi nặng 3,3kg nhưng màng van động mạch phổi mỏng, vòng van đủ lớn để các bác sĩ có thể thuận lợi tiến hành can thiệp nong van động mạch phổi cho bé.

TS.BS Trần Đắc Đại cho biết thêm, đối với các bệnh nhi mắc tim bẩm sinh, việc chẩn đoán được bệnh trong giai đoạn thai kỳ rất quan trọng và có ý nghĩa quyết định đến sự sống của trẻ khi ra đời. Hiện nay, siêu âm tim thai có thể chẩn đoán được loại bệnh tim bẩm sinh này và đánh giá được các yếu tố tiên lượng nhằm định hướng cho sản phụ kế hoạch kiểm soát thai kỳ một cách chủ động.

Một tín hiệu đáng mừng đối với một số trường hợp mắc các bệnh tim bẩm sinh như trường hợp bệnh nhi này, trước đây chỉ khi trẻ mới sinh ra, can thiệp mới được thực hiện. Tuy nhiên, hiện nay khoa học kỹ thuật phát triển, các bác sĩ đã có thể can thiêp ngay trong bào thai với các dị tật tương tự.

TS.BS Trần Đắc Đại khuyến cáo, các sản phụ nên được theo dõi suốt trong thai kỳ bởi bác sĩ tim mạch chuyên về bệnh tim bẩm sinh và bác sĩ sản khoa có kinh nghiệm nhằm tầm soát hết những nguy cơ cao có thể xảy ra trong thai kỳ và quá trình sinh. Trong trường hợp không may thai nhi gặp những bất thường, các bác sĩ sẽ tư vấn và giải thích các nguy cơ của mẹ và thai nhi: về tiên lượng bệnh, khả năng giữ thai, kế hoạch theo dõi thai bằng siêu âm nhằm theo dõi tiến triển bệnh; tư vấn sản phụ lựa chọn cơ sở y tế sinh có đủ điều kiện về chuyên môn và cơ sở vật chất giúp cấp cứu sơ sinh và sau đó chuyển ngay thai nhi đến cơ sở chuyên khoa tim mạch để theo dõi và đưa ra phương án can thiệp kịp thời…

Hiện sức khỏe bệnh nhi ổn định, tự thở, hết tím tái… Thành công của ca bệnh này là minh chứng một lần nữa khẳng định sự phối kết hợp nhịp nhàng giữa các chuyên khoa: khoa Phụ sản; khoa Nội nhi tổng hợp; khoa Tim mạch trẻ em, Trung tâm tim mạch… của Bệnh viện E đã góp phần quan trọng trong việc chẩn đoán sớm các bệnh lý dị tật phức tạp ngay trong thai kỳ và đưa ra phương hướng can thiệp kịp thời sau khi bệnh nhi chào đời và đã được cứu sống thành công bệnh nhi.

T.Xuân