Phe đối lập Hàn Quốc nộp đề xuất luận tội Tổng thống: Điều gì sẽ xảy ra?

Đảng Dân chủ đối lập chính và 5 đảng đối lập nhỏ đã nộp đề xuất này vào lúc 14 giờ 43 phút (giờ địa phương) ngày 4.12. Đề xuất luận tội đã được 190 nhà lập pháp đối lập ký tên mà không có sự ủng hộ từ bất kỳ nhà lập pháp nào của đảng cầm quyền. Các đảng đối lập dự định báo cáo đề xuất này tại phiên họp toàn thể của Quốc hội trong ngày 5.12 và đưa ra biểu quyết vào ngày 6 hoặc 7.12. Theo luật, động thái luận tội phải được đưa ra bỏ phiếu trong khoảng thời gian từ 24 đến 72 giờ sau khi đề xuất được đưa ra phiên họp toàn thể.

Các nhà lập pháp của Đảng Dân chủ đối lập chính và các đảng đối lập nhỏ trình đề xuất luận tội Tổng thống Yoon ngày 4.12. Ảnh: Yonhap

Thủ tục luận tội được quy định như thế nào?

Thủ tục luận tội được quy định trong Hiến pháp Hàn Quốc. Theo Điều 65 khoản 1, nếu Tổng thống, Thủ tướng Chính phủ, hoặc các thành viên khác của hội đồng nhà nước vi phạm Hiến pháp hoặc các luật có nghĩa vụ chính thức khác, Quốc hội có thể luận tội họ. Khoản 2 nói rằng tờ trình luận tội phải được đề nghị bởi 1/3 số nghị sĩ và được đa số các thành viên của Quốc hội thông qua. Trong trường hợp của Tổng thống, đề nghị luận tội phải được đa số tán thành và được tối thiểu 2/3 tổng số thành viên của Quốc hội chấp thuận, nghĩa là tối thiểu 200 trong số 300 thành viên của Quốc hội phải chấp thuận Tờ trình luận tội.

Điều khoản này cũng quy định rằng bất kỳ người nào bị mà có bản luận tội đã được thông qua sẽ bị đình chỉ việc thực hiện quyền hành của mình cho đến khi bị buộc tội và quyết định buộc tội sẽ không miễn trừ người bị buộc tội về trách nhiệm dân sự hoặc hình sự. Đồng thời, một người bị phế truất bằng quyết định buộc tội chỉ có thể được tái bổ nhiệm làm công chức sau 5 năm kể từ lúc bị tuyên án.

Trong trường hợp được thông qua, kiến nghị sẽ được chuyển đến tòa án Hiến pháp, một trong hai tòa án cấp cao nhất của Hàn Quốc, cùng với Tòa án Tối cao. Theo Hiến pháp, ít nhất 6 thẩm phán phải đồng ý thông qua quyết định luận tội. Nếu được thông qua, tổng thống sẽ bị đình chỉ quyền trong suốt tiến trình này cho đến khi quy trình luận tội diễn ra. Theo Đạo luật Tòa án Hiến pháp năm 1988, Tòa án Hiến pháp phải đưa ra quyết định cuối cùng trong vòng 180 ngày kể từ ngày nhận được bất kỳ xét xử nào, kể cả trường hợp buộc tội. Nếu bị đơn đã rời khỏi chức vụ trước khi tuyên án, vụ án sẽ bị bãi bỏ.

Những tổng thống Hàn Quốc bị luận tội gần đây

Vụ luận tội mới nhất là vào năm 2016 nhằm vào cựu Tổng thống Park Geun-hye sau khi bà dính líu đến vụ bê bối chính trị liên quan một trợ lý thân cận của bà là Choi Soon-sil. Cuộc bỏ phiếu luận tội diễn ra vào ngày 9.12.2016 với 234/300 nghị sĩ của Quốc hội Hàn Quốc bỏ phiếu ủng hộ luận tội bà Park Geun-hye và đình chỉ tạm thời chức vụ Tổng thống của bà. Con số này vượt hơn ngưỡng tối thiểu là 2/3 tại Quốc hội. Mặc dù cuộc bỏ phiếu diễn ra bằng phương pháp bỏ phiếu kín, kết quả cho thấy gần một nửa trong số 128 nhà lập pháp thuộc đảng Saenuri của Park Geun-hye đã ủng hộ việc luận tội bà.

Trước đó, vào năm 2004, Tổng thống Hàn Quốc Roh Moo-hyun cũng đối mặt với cuộc bỏ phiếu luận tội và bị đình chỉ nhiệm vụ trong hai tháng. Tuy nhiên trong trường hợp của ông, Tòa án Hiến pháp Hàn Quốc đã tuyên Roh trắng án và khôi phục chức vụ của ông. Phần lớn công chúng Hàn Quốc cũng ủng hộ ông Roh vào thời điểm đó.

Quỳnh Vũ