Phe đối lập thành lập liên minh, ông Netanyahu sắp chấm dứt 12 năm cầm quyền Israel?
Vị trí của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đang lung lay sau khi lãnh đạo phe đối lập thông báo với Tổng thống Israel - Reuven Rivlin rằng phe này đã đạt được thỏa thuận với các đồng minh chính trị để thành lập một chính phủ mới.
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu. Ảnh: Reuters
Phe đối lập thành lập chính phủ liên minh
Khoảng 35 phút trước khi bước sang ngày 3/6, Yair Lapid - lãnh đạo phe đối lập ở Israel gửi thư thông báo với Tổng thống Reuven Rivlin rằng ông vừa thành công trong việc thành lập chính phủ mới. Ông Rivlin đã chúc mừng Lapid qua điện thoại.
Đồng minh chính trị của Lapid (đảng Yesh Atid) là Naftali Bennett (đảng Yamini), người theo chủ nghĩa dân tộc chủ nghĩa. Bennett sẽ giữ chức thủ tướng trước, theo thứ tự luân phiên. Còn Lapid, 57 tuổi, cựu người dẫn chương trình truyền hình và Bộ trưởng Tài chính, sẽ tiếp quản chính phủ sau khoảng hai năm.
Chính phủ liên minh Lapid và Bennett sẽ bao gồm một tập hợp các đảng vừa và nhỏ đến từ vùng chính trị. Nhưng chính phủ này sẽ chỉ chiếm thế đa số mong manh trong Quốc hội.
Ông Yair Lapid (đảng Yesh Atid). Ảnh: Reuters
Nếu không có gì thay đổi, chính phủ liên minh sẽ tuyên thệ trong khoảng 10-12 ngày tới. Cũng trong khoảng thời gian đó, đương kim Thủ tướng Israel Netanyahu (đảng Likud) có thể lật ngược thế đa số của chính phủ liên mình bằng cách thuyết phục thêm nhiều nghị sĩ về phe mình.
Các nhà phân tích chính trị Israel dự đoán ông Netanyahu sẽ cố gắng bằng mọi cách để biến điều này thành hiện thực. Đối tượng mà ông nhắm đến có thể là các thành viên Yamina không hài lòng về việc thành lập liên minh chính trị.
“Hãy bình tĩnh. Ông Netanyahu vẫn còn là thủ tướng trong vài ngày nữa cho đến khi cuộc bỏ phiếu tín nhiệm được tiến hành, và ông ấy sẽ đấu tranh từng li từng tí để bác bỏ chính phủ mới với đa số mỏng manh trong Quốc hội. Điều này còn rất lâu mới kết thúc", Anshel Pfeffer, nhà phân tích chính trị của tờ Haaretz, viết trên Twitter.
Đảng của ông Netanyahu hiện kiểm soát 30 ghế trong Quốc hội Israel (gồm 120 ghế). Con số này gần gấp đôi so với đảng của ông Lapid, buộc ông Lapid phải liên minh với nhiều đảng khác để thành lập chính phủ mới.
Đối mặt nhiều thách thức
Ông Netanyahu (71 tuổi) - người giữ chức thủ tướng suốt 12 năm - đã tìm cách làm mất uy tín của liên minh Bennett-Lapid, nói rằng liên minh này sẽ gây nguy hiểm cho an ninh của Israel - ám chỉ những nỗ lực nhằm kiềm chế chương trình hạt nhân của Iran và xử lý mối quan hệ ngày càng căng thẳng với Palestine.
Trước đó, ông Lapid bắt đầu tìm kiếm đồng minh để thành lập liên minh cầm quyền sau khi phe cánh hữu của ông Netanyahu thất bại sau cuộc bầu cử ngày 23/3. Ông Lapid vận động với cam kết "trả lại sự tỉnh táo" cho Israel, tập trung vào phiên tòa xét xử tham nhũng của Thủ tướng Netanyahu với những cáo buộc mà ông Netanyahu phủ nhận.
Ông Netanyahu đối mặt với nhiều cáo buộc, nhưng ông một mực phủ nhận.
Chính phủ mới, nếu tuyên thệ nhậm chức, sẽ phải đối mặt với những thách thức đáng kể về ngoại giao, an ninh và kinh tế, bao gồm Iran, tiến trình hòa bình với người Palestine, cuộc điều tra tội ác chiến tranh của Tòa án Hình sự Quốc tế và phục hồi kinh tế sau đại dịch COVID-19.
Việc kết thúc nhiệm kỳ của ông Netanyahu có thể sẽ giúp Israel chấm dứt tình trạng bất ổn chính trị chưa từng thấy. Nước này đã tổ chức bốn cuộc bầu cử chỉ trong hai năm, nhưng dường như không có những thay đổi lớn trong chính sạch đối ngoại.
