Phép thử cho liên thủ

Nhưng nhìn lại thời gian qua cho thấy, giữa EU và Trung Quốc từ khá lâu nay cũng có xung khắc thương mại và thương chiến thuế quan tương tự. Vì thế, cả EU lẫn Trung Quốc hiện tại đều có lợi ích thiết thực và nhu cầu cấp bách về nhanh chóng dàn xếp ổn thỏa mọi xung khắc thương mại tồn tại lâu nay để có thể liên thủ được với nhau nhằm cùng ứng phó cuộc thương chiến thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

EU và Trung Quốc hiện đều là những đối tác kinh tế và thương mại lớn của Mỹ nhưng lại đang thuộc diện những đối tác kinh tế và thương mại mà chính quyền mới ở Mỹ đến nay chưa sẵn sàng mời chào hoặc đi vào đàm phán thương mại song phương. EU và Trung Quốc hiện đều dễ dàng nhận thấy chủ định của chính quyền mới ở Mỹ là ưu tiên đàm phán thương mại với các đối tác kinh tế và thương mại khác của Mỹ để cô lập Trung Quốc và EU. Qua đó, Mỹ gia tăng sức ép đối với Trung Quốc, EU, tăng thế và uy để buộc Trung Quốc, EU phải nhượng bộ Mỹ nhiều hơn khi sắp tới đi vào đàm phán thương mại với nhau.

Ông Donald Trump mới chỉ tạm hoãn thực hiện chứ không buông bỏ ý định áp thêm thuế quan bảo hộ 25% đối với ô tô từ bên ngoài xuất khẩu vào thị trường Mỹ. Tăng thuế quan đối với ô tô nhập khẩu sẽ là cú đòn nặng của Mỹ nhằm vào EU và Trung Quốc. Từ tháng 10-2024, EU đã áp thuế quan lên đến 45% đối với ô tô điện của Trung Quốc xuất khẩu vào thị trường EU với lý do Trung Quốc bù trợ cho xuất khẩu ô tô điện của Trung Quốc vào thị trường EU. Ngược lại, Bắc Kinh trả đũa bằng tăng thuế quan đối với nông sản và rượu nặng của EU xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc. Hai bên đã nhiều lần thương thảo với nhau nhằm khắc phục cuộc xung khắc thương mại này.

Trong những ngày qua, hai bên đã không những chỉ tiếp tục mà còn gấp rút đàm phán về vấn đề thuế quan của EU đối với ô tô điện của Trung Quốc. EU đòi hỏi phía Trung Quốc chấm dứt bù trợ trực tiếp cũng như gián tiếp cho doanh nghiệp thông qua những biện pháp như cung ứng tín dụng với lãi suất thấp, tính phí sử dụng đất đai, mặt bằng và nguyên vật liệu thấp hoặc với giá rẻ... Một trong những đề xuất mới đây nhất của EU là ấn định giá bán tối thiểu cho ô tô điện của Trung Quốc.

EU và Trung Quốc đang vội vã với việc khắc phục xung khắc thương mại song phương bởi chỉ khi xử lý được ổn thỏa vấn đề này thì việc liên thủ với nhau cùng ứng phó với cuộc thương chiến thuế quan của Mỹ mới khả thi và bản thân liên thủ ấy mới thật sự đắc dụng và bền vững. Đối với tiến trình liên thủ này, việc hai bên nhanh chóng xử lý êm đẹp chuyện EU áp thuế quan bảo hộ thương mại đối với ô tô điện của Trung Quốc và sự trả đũa của Trung Quốc là phép thử đầu tiên nhưng lại có tầm quan trọng quyết định. Bởi vì, qua đó có thể thấy hai bên đã có đủ mức thiện chí và quyết tâm chính trị hay không, hai bên có thực sự mong muốn ổn định lâu dài mối quan hệ hợp tác kinh tế và thương mại song phương hay không. Hai bên nhìn nhận, việc liên thủ với nhau để cùng ứng phó cuộc thương chiến thuế quan bảo hộ của ông Donald Trump chỉ là sách lược tình thế và nhất thời hay là sự khởi đầu cho chiến lược hợp tác song phương lâu dài.

Đại sứ Trần Đức Mậu