Philippines và Indonesia chuẩn bị cho kịch bản xảy ra siêu động đất
Đối mặt liên tiếp các trận động đất mạnh gần đây gây nhiều thương vong, Indonesia và Philippines, 2 quốc gia nằm trong khu vực hoạt động địa chấn mạnh, đang khẩn trương xây dựng các phương án ứng phó, chuẩn bị cho kịch bản xảy ra một siêu động đất trong tương lai.
Sau hàng loạt trận động đất mạnh gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản trong thời gian gần đây, Indonesia và Philippines – hai quốc gia nằm trên Vành đai Lửa Thái Bình Dương – đang đẩy mạnh công tác chuẩn bị, xây dựng các kịch bản ứng phó cho nguy cơ xảy ra một siêu động đất trong tương lai.
Metro Manila: Quả bom hẹn giờ
Philippines nằm ngay trên Vành đai Lửa Thái Bình Dương, nơi những trận động đất mạnh thường xuyên xảy ra. Một trong những đường đứt gãy nguy hiểm nhất là Đứt gãy Thung lũng Tây - cắt ngang Metro Manila và các tỉnh lân cận.
Người dân Cebu, Philippines, vừa đối mặt với trận động đất mạnh - Ảnh: Philstar
Viện Núi lửa và Địa chấn Philippines trong tuần này cảnh báo rằng nguy cơ xảy ra trận động đất "Big One" – một trận động đất cực mạnh có thể tấn công khu vực Metro Manila – đang gia tăng khi mốc thời gian 2058 ngày càng đến gần. Giám đốc Viện, ông Teresito Bacolcol, cho biết dù chưa thể xác định chính xác thời điểm trận động đất sẽ xảy ra, nhưng có thể đưa ra ước tính dựa trên chu kỳ lặp lại của đứt gãy địa chất trong khu vực.
Chuyển động lớn cuối cùng của Đứt gãy Thung lũng phía Tây được ghi nhận vào năm 1658. Dựa trên chu kỳ tái diễn ước tính từ 400 đến 600 năm, chuyển động tiếp theo có thể xảy ra vào khoảng năm 2058, nhưng không loại trừ khả năng sớm hơn hoặc muộn hơn, với sai số lên đến vài thập kỷ. Chính vì mức độ không chắc chắn này, Viện Núi lửa và Địa chấn Philippines nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chủ động chuẩn bị cho một trận động đất lớn có thể xảy ra bất cứ lúc nào.
Viện đưa ra cảnh báo, một trận động đất có độ lớn 7,2 dọc theo đứt gãy này có thể cướp đi mạng sống của 33.000 người và khiến 168.000 tòa nhà sụp đổ. Tuy nhiên, cơ quan này cũng khẳng định việc Philippines đối mặt với liên tiếp các trận động đất gần đây đều do các đứt gãy và rãnh khác nhau gây ra. Người dân tham khảo ý kiến trên trang web chính thức (như hazardhunter.ph) để biết các đứt gãy đang hoạt động, các mối nguy hiểm và khu vực trống nơi người dân có thể sơ tán đến nơi an toàn trong trường hợp động đất xảy ra.
Các cơ quan của Philippines cũng đã có sự chuẩn bị cho khả năng xảy ra siêu động đất. Bộ trưởng Y tế Philippines Teodoro Herbosa hôm qua (14/10) cho biết, các bệnh viện thuộc Bộ Y tế (DOH) đã sẵn sàng kích hoạt khả năng tiếp nhận bệnh nhân trong trường hợp xảy ra động đất mạnh như "Big One”. Theo đó, khả năng tiếp nhận bệnh nhân tăng thêm 10% công suất giường bệnh của một bệnh viện thuộc Bộ Y tế. Nếu một bệnh viện bị hư hại, tất cả các bệnh viện khác sẽ có khả năng tiếp nhận thêm bệnh nhân. Các trường học công của Philippines tại một số khu vực hôm qua cũng đã thực hiện các diễn tập để phòng ngừa ứng phó với siêu động đất.
Nguy cơ siêu động đất tại Indonesia
Indonesia gần đây cũng đối mặt với hàng loạt các cảnh báo về khả năng xảy ra siêu động đất.
Giáo sư Fauzan, người chủ trì Hội nghị Quốc tế lần thứ 3 về giảm nhẹ và quản lý thảm họa, thiên tai (ICDMM) 2025 tại Indonesia, cảnh báo về hai trong số những vùng siêu động đất nguy hiểm nhất của Indonesia, đòi hỏi sự cảnh giác cao độ. Hai vùng siêu động đất được gọi là eo biển Sunda và phân đoạn Mentawai-Siberut, nằm ngoài khơi bờ biển phía nam đảo Sumatra và Java. Ông cho biết sự dịch chuyển của các mảng kiến tạo ở những khu vực này có thể gây ra sự tích tụ năng lượng, nếu được giải phóng đột ngột, có thể gây ra động đất và sóng thần lớn.
Người dân Jakarta sơ tán khi có động đất xảy ra.
Dẫn chứng các nghiên cứu khoa học, Giáo sư Fauzan chỉ ra rằng, Megathrust Mentawai-Siberut được coi là một trong những khe nứt địa chấn nguy hiểm nhất thế giới. Kể từ các trận động đất lớn năm 1797 và 1833, khu vực này đã không giải phóng năng lượng đáng kể. Các ghi chép lịch sử cho thấy các trận động đất năm 1797 và 1833 đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng và thương vong nặng nề ở thành phố Padang. Phân tích của các chuyên gia cho thấy Mentawai-Siberut có thể tạo ra một trận động đất mạnh tới 9 độ và vùng này chứa năng lượng đáng kể, có thể gây ra một thảm họa lớn.
Chính quyền Jakarta thời gian qua đã thực hiện các diễn tập cho người dân ứng phó với rủi ro siêu động đất thông qua một loạt các bài tập mô phỏng thảm họa, Cơ quan Giảm nhẹ Thiên tai Khu vực Jakarta (BPBD) cho biết đã chuẩn bị nhiều kịch bản mô phỏng khác nhau để tiếp cận tất cả các nhóm người dân ở Jakarta, bao gồm các bệnh viện, khu vực đông dân cư, chợ, trường học và tòa nhà văn phòng.
