Phim 'Dế Mèn' - hình ảnh dễ chịu, kịch bản rời rạc, ôm đồm

*Lưu ý: Bài viết tiết lộ một phần nội dung bộ phim.

Những năm gần đây, phim hoạt hình vẫn đều đặn ghi dấu ấn ở rạp Việt với doanh thu ấn tượng. Từ các thương hiệu châu Á như Doraemon hay Conan, cho đến những tác phẩm Hollywood của xưởng Disney hay DreamWorks, phần lớn đều có thành tích phòng vé khả quan, thậm chí không ít dự án vượt mốc trăm tỷ. Điều đó cho thấy hoạt hình vẫn là món ăn tinh thần ưa thích của khán giả.

Đáng tiếc, dù đang chơi trên "sân nhà", điện ảnh Việt vẫn chưa thể chen chân vào cuộc đua này. Sự thất thế trên thực chất không quá khó hiểu, bởi hoạt hình vốn là một thể loại tương đối khó tiếp cận, với Việt Nam nói riêng và những quốc gia có nền điện ảnh không quá mạnh nói chung.

Vì lẽ đó, bộ phim hoạt hình hiếm hoi của Việt Nam trong những năm gần đây - Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội - nhận được nhiều sự quan tâm của khán giả. Thậm chí càng trở nên thú vị hơn khi dịp này, tác phẩm cạnh tranh trực tiếp với Doraemon - một trong những thương hiệu hoạt hình “ăn nên làm ra” nhất phòng vé nội địa.

Hình ảnh dễ chịu

Lấy cảm hứng từ tiểu thuyết Dế Mèn phiêu lưu ký của nhà văn Tô Hoài, Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội kể về hành trình của anh em Dế Mèn và Dế Trũi. Sau khi thành phố nơi họ sinh sống bị phá hủy, cả hai bắt đầu chuyến đi tìm nơi ở mới. Trên đường, họ được nghe về vùng đất của đại vương Ếch Cốm - một thành phố lộng lẫy và hiếu khách.

Tuy nhiên, khi đến nơi, cả hai mới phát hiện ra đằng sau đó là một âm mưu thâm độc của loài ếch. Bộ đôi sau đó may mắn được Râu Que cứu sống và đưa về trú ẩn ở tổ mối. Tại đây, họ cùng những côn trùng bị bỏ lại tại xóm Lầy lội đứng lên chống lại binh đoàn ếch nhái do Ếch Cốm chỉ huy.

Thực chất, Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội có nhiều thay đổi so với nguyên tác của nhà văn Tô Hoài. Dù vẫn là hành trình của Dế Mèn và Dế Trũi, song đạo diễn Mai Phương đã lựa chọn đơn giản hóa nội dung, lược bỏ các thông điệp xã hội phức tạp của tác phẩm gốc để câu chuyện dễ tiếp cận, phù hợp hơn với đối tượng khán giả nhỏ tuổi.

Tạo hình của hai anh em Dế Mèn và Dế Trũi.

Bộ phim hoạt hình đưa hai anh em nhà dế bước vào một cuộc phiêu lưu giữa thế giới hiện đại, nơi môi trường sống tự nhiên của côn trùng bị đe dọa nghiêm trọng bởi rác thải con người. Thông qua hành trình này, tác phẩm không chỉ mở ra một không gian giàu tưởng tượng mà còn lồng ghép thông điệp rõ ràng về hệ sinh thái và tình bạn.

Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội cũng sử dụng âm nhạc như một phương thức kể chuyện, gợi nhớ đến các tác phẩm hoạt hình nhạc kịch của Disney. Nhạc phim chủ yếu sử dụng chất liệu hiphop với tiết tấu sôi động nhằm thu hút khán giả trẻ, đồng thời cũng có một vài bài hát pha trộn yếu tố dân gian để tôn vinh văn hóa Việt.

Lồng tiếng cũng là một điểm cộng lớn của bộ phim. Các nhân vật đều phát âm rõ ràng, dễ nghe, với ngữ điệu được nhấn nhá hợp lý, giàu biểu cảm. Nhờ đó, khán giả dễ dàng cảm nhận được cá tính của từng nhân vật, góp phần tạo nên trải nghiệm xem phim sinh động.

Về mặt bối cảnh, ê-kíp cho thấy sự dụng công khi cố gắng đan cài nhiều chất liệu mang đậm màu sắc Việt Nam. Không gian trong phim tái hiện sinh động hình ảnh làng quê với ruộng nước, đồng cỏ và ao bùn. Thành phố của đại vương Ếch cũng gợi cảm giác gần gũi với những vật dụng quen thuộc của người Việt, như hộp cao Sao Vàng, ấm tích, vỏ lon, viên bi hay kính lúp...

Kịch bản ôm đồm, lộn xộn

Là một tác phẩm hoạt hình 3D hiếm hoi của Việt Nam được đưa lên màn bạc, Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội mang đến trải nghiệm thị giác tương đối dễ chịu, với nhiều điểm tích cực về mặt hình ảnh.

Tạo hình các nhân vật như dế, cào cào, ong, ếch… mang nét gần gũi, đậm chất dân gian, khi khoác lên mình những trang phục như khăn rằn, áo lá, áo dài truyền thống. Điều này góp phần định hình bản sắc riêng cho tác phẩm, không bị lai tạp theo phong cách của các xưởng hoạt hình lớn trên thế giới.

Thành phố của đại vương Ếch Cốm trong phim.

Các bối cảnh như thành phố của Ếch Cốm, xóm Lầy Lội hay sàn đấu được chăm chút kỹ lưỡng với chiều sâu không gian, giúp tạo nên không khí sinh động và nhộn nhịp. Màu sắc chủ đạo của phim thiên về tông nâu đất - xanh rêu, gợi cảm giác mộc mạc, rất đặc trưng của đồng bằng Việt Nam.

Tuy vậy, tác phẩm vẫn còn nhiều điểm cần cải thiện nếu muốn tiến xa hơn. So với chuẩn quốc tế, chất liệu bề mặt (texture) của da, mắt hay trang phục còn khá nhựa, khiến tổng thể hình ảnh đôi lúc giống đồ họa game hơn là điện ảnh. Biểu cảm gương mặt vẫn còn cứng và chưa linh hoạt, ảnh hưởng đến khả năng truyền tải cảm xúc của nhân vật.

Chuyển động của các nhân vật chính như Dế Mèn, Dế Trũi hay các cảnh chiến đấu khá mượt, nhưng ở một số cảnh quần chúng, nhất là nhóm ếch cổ vũ, động tác vẫn còn lặp lại một cách máy móc, thiếu độ linh hoạt.

Dù vậy, việc sáng tạo được tạo hình riêng, đậm chất Việt vẫn là một điểm đáng ghi nhận của tác phẩm. Đây là nỗ lực không nhỏ trong bối cảnh hoạt hình Việt còn nhiều hạn chế về nguồn lực. Trong khi đó, điều gây tiếc nuối lớn nhất của Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội thực chất lại nằm ở khâu kịch bản.

Sau phần mở đầu tương đối ổn thỏa, khi đã phần nào giới thiệu được thế giới côn trùng cùng hai nhân vật chính, bộ phim nhanh chóng trượt dài về mặt nội dung. Cốt truyện của Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội vốn đơn giản nhưng lại được triển khai một cách dài dòng, thiếu điểm nhấn, từ đó tạo cảm giác lê thê.

Yếu tố hài hước của phim gần như vắng bóng. Tác phẩm không có mảng miếng rõ ràng để tạo nên không khí vui nhộn - vốn cần thiết với một dự án hoạt hình dành cho thiếu nhi. Các tình tiết cũng dễ đoán và hầu hết đã được tiết lộ trong trailer, khiến trải nghiệm xem phim thiếu đi sự hấp dẫn.

Tác phẩm đã có thể tốt hơn nếu được chăm chút khâu kịch bản.

Đường dây câu chuyện cũng khá rời rạc. Ngay cả khi hành trình khép lại, nhân vật chính Dế Mèn cũng không phải là người trực tiếp giải quyết mâu thuẫn ở cao trào, và không thực sự có chuyển biến tâm lý hay bài học rõ nét nào. Đây là một điểm tương đối đáng tiếc, bởi bên cạnh những thông điệp xã hội sâu sắc, sự trưởng thành của Dế Mèn - với những bài học rút ra sau mỗi chuyến đi - là một trong những yếu tố làm nên giá trị của tác phẩm gốc.

Những vụng về ở khâu kịch bản, yếu tố hoàn toàn có thể cải thiện nếu được chăm chút kỹ lưỡng hơn, phần nào đã khiến cho Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy Lội chưa thực sự trọn vẹn. Song, với những gì đã làm được, ê-kíp làm phim vẫn xứng đáng nhận được những lời khích lệ vì đã dám dấn thân vào một địa hạt mà đó nay ít người hướng tới.

Thuận Minh