Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan chủ trì làm việc với Bộ Tư pháp về thực hiện pháp luật bảo vệ môi trường

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc làm việc

Cùng chủ trì cuộc làm việc có: Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy - Phó trưởng Đoàn Thường trực Đoàn giám sát; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính Lê Quang Mạnh.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy phát biểu khai mạc cuộc làm việc

Một số văn bản chậm ban hành vì khó và phức tạp

Báo cáo với Đoàn giám sát, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú, cho biết, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 đã giao Chính phủ, Thủ tướng, các bộ, cơ quan ngang bộ xây dựng, ban hành 9 văn bản quy định chi tiết. Các văn bản này đã được ban hành đầy đủ. Công tác góp ý, thẩm định của Bộ Tư pháp đối với dự án, dự thảo văn bản quy phạm pháp luật trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bảo đảm tiến độ về thời gian và đáp ứng được yêu cầu về chất lượng.

Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú báo cáo với Đoàn giám sát

Về tổng quan, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật về bảo vệ môi trường cơ bản có tính tổng thể, toàn diện và hài hòa với hệ thống pháp luật về kinh tế - xã hội. Các nghị định, thông tư hướng dẫn được xây dựng theo đúng trình tự, thủ tục; bảo đảm kịp thời, đầy đủ, cụ thể, làm cơ sở để thực hiện, quản lý công tác bảo vệ môi trường.

Bên cạnh đó, một số văn bản chưa được kịp thời ban hành hoặc vừa mới ban hành trong năm 2025. Đáng lưu ý, đây là những văn bản quan trọng nhằm thúc đẩy lộ trình chuyển dịch năng lượng xanh, tài chính xanh tại Việt Nam; tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho việc hình thành và vận hành thị trường carbon trong nước; đồng thời cũng là nội dung mới và khó...

Ví dụ, dự thảo Nghị định về sàn giao dịch carbon trong nước đã được Bộ Tư pháp thẩm định song chưa được ban hành. Quyết định 21/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng ban hành tiêu chí môi trường và việc xác nhận dự án được cấp tín dụng xanh, trái phiếu xanh vừa mới ban hành, có hiệu lực thi hành từ ngày 22/8/2025.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tú, Bộ Tư pháp đã rà soát và thống kê có 24 nội dung có khó khăn, vướng mắc liên quan đến Luật Bảo vệ môi trường. Bộ Tư pháp đã đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường nghiên cứu các vướng mắc này và sửa đổi tối đa trong quá trình xây dựng 1 luật sửa 15 luật, sẽ trình Quốc hội trong thời gian tới.

Bên cạnh đó, 31/33 nội dung vướng mắc trong Nghị định 08/2022/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường đã được sửa đổi trong Nghị định 05/2025/NĐ-CP; 2 nội dung vướng mắc còn lại đang được Bộ Nông nghiệp và Môi trường sửa đổi.

Các thành viên Đoàn giám sát tại cuộc làm việc

Tại cuộc làm việc, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Tạ Đình Thi - Tổ trưởng Tổ giúp việc của Đoàn giám sát đã nêu các nhóm vấn đề Đoàn quan tâm. Các thành viên trong Đoàn đề nghị Bộ Tư pháp làm rõ nhiều nội dung trong việc hoàn thiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường; công tác tổ chức thực hiện; kết quả rà soát hệ thống pháp luật về bảo vệ môi trường.

Cụ thể, đâu là nguyên nhân, cơ quan nào chịu trách nhiệm chính trong việc một số văn bản hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 chưa được kịp thời ban hành hoặc vừa mới ban hành trong năm 2025? Lộ trình ban hành các văn bản còn nợ đọng như thế nào?

Đoàn giám sát cũng đề nghị Bộ Tư pháp đề xuất, kiến nghị giải pháp triển khai hiệu quả 4 Nghị quyết “bộ tứ trụ cột” trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Cần ưu tiên sửa đổi các văn bản cụ thể nào?

Theo Bộ Tư pháp, một trong những hạn chế trong việc ban hành văn bản về bảo vệ môi trường là cơ chế phân công trách nhiệm, phối hợp giữa các bộ, ngành trong xây dựng và tổ chức thi hành pháp luật còn chưa thật sự rõ ràng, cụ thể, chưa đồng bộ, có lúc còn phân tán, có nơi còn cục bộ. Các văn bản quy định chi tiết có nội dung khó và phức tạp, một số văn bản chờ xin ý kiến của cơ quan có thẩm quyền, chưa thể ban hành. Bên cạnh đó, khoảng thời gian từ lúc luật, nghị quyết được thông qua đến lúc luật, nghị quyết có hiệu lực ngắn. Do đó, Đoàn giám sát đề nghị Bộ phân tích, báo cáo kỹ hơn về vấn đề này, rút ra bài học và đề xuất giải pháp cho giai đoạn tới.

Đại diện các bộ, ngành tham gia cuộc làm việc

Tiếp thu ý kiến các thành viên Đoàn giám sát, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tú khẳng định sẽ giải trình đầy đủ trong báo cáo bổ sung, bảo đảm đáp ứng yêu cầu của Đoàn.

Tại cuộc làm việc, các chuyên gia đã nêu ý kiến, đại diện các bộ, ngành tham gia giải trình các vấn đề liên quan.

Pháp luật về môi trường cần được rà soát, hoàn thiện theo tinh thần Nghị quyết 66

Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan nhấn mạnh, Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị về đổi mới công tác xây dựng và thi hành pháp luật đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới đã thể hiện một tư duy mới, mang tính đột phá về công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Bộ Tư pháp có vai trò quan trọng và trách nhiệm lớn trong việc triển khai Nghị quyết này, nhất là trong việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật nói chung, trong đó có pháp luật về bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan phát biểu tại cuộc làm việc

Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý Bộ Tư pháp thực hiện thường xuyên việc kiểm tra, rà soát văn bản trong lĩnh vực bảo vệ môi trường. Triển khai quyết liệt, hiệu quả các Nghị quyết quan trọng trong “bộ tứ trụ cột”, nhất là Nghị quyết số 66-NQ/TW.

Trên cơ sở các nghị quyết nền tảng kết hợp với thực tiễn quản lý của mình, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tư pháp chủ động nghiên cứu, kiến nghị sửa đổi, bổ sung Luật Bảo vệ môi trường và các luật khác, bảo đảm gắn việc xây dựng pháp luật với yêu cầu của thực tiễn và đưa ra các đề xuất, kiến nghị hiệu quả, khả thi cao.

Cùng với đó, Bộ Tư pháp cần đổi mới tư duy, định hướng xây dựng pháp luật; gắn kết chặt chẽ giữa xây dựng và thi hành pháp luật. Điều này sẽ góp phần tháo gỡ kịp thời các điểm nghẽn mới có thể phát sinh và phù hợp với bối cảnh mới về chính quyền địa phương hai cấp. “Đây là vấn đề hết sức quan trọng, quyết định hiệu lực, hiệu quả của công tác quản lý nhà nước và tổ chức thực thi pháp luật về bảo vệ môi trường”, Phó Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.

Toàn cảnh cuộc làm việc

Để phát huy vai trò của mình, Bộ Tư pháp cần đi đầu trong việc thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đối với công tác xây dựng và thi hành pháp luật. Tiếp tục quan tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu mới trong công tác xây dựng và thi hành pháp luật.

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy đề nghị Bộ Tư pháp trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và ý kiến của các thành viên Đoàn, tiếp thu hoàn thiện báo cáo gửi Đoàn giám sát trước ngày 27/8 tới. Trong đó, lưu ý thể hiện rõ ràng các kiến nghị về chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường với nội dung cụ thể cần phải rà soát, sửa đổi để tháo gỡ các “điểm nghẽn” thể chế hiện nay.

Tin: Hà Lan; Ảnh: Cao Hoàng