PHÓ CHỦ TỊCH QUỐC HỘI NGUYỄN ĐỨC HẢI DỰ PHIÊN HỌP MỞ RỘNG CỦA THƯỜNG TRỰC ỦY BAN KINH TẾ

Cùng dự có Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương, đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc và các Ủy ban của Quốc hội, đại diện lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Tổng cục Thống kê, đại diện các cơ quan hữu quan cùng các thành viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội.

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cho biết, tại Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết về Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, trong đó bổ sung dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê vào chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, dự kiến xem xét thông qua theo quy trình rút gọn tại một kỳ họp.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh chủ trì phiên họp

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh nêu rõ, việc sửa đổi, bổ sung Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia hoàn toàn phù hợp với tinh thần của Điều 18 Luật Thống kê. Theo đó, căn cứ vào nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, yêu cầu quản lý nhà nước và hội nhập quốc tế trong từng thời kỳ, Chính phủ rà soát, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia theo thủ tục rút gọn.

Theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế, sau hơn 5 năm tổ chức triển khai thi hành Luật Thống kê, một số quy định của luật, chỉ tiêu, phương pháp thống kê không còn phù hợp với thực tiễn, chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển đất nước trong tình hình mới gắn với chủ trương, đường lối của Đảng thể hiện tại Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng lần thứ XIII về Chiến lược phát triển kinh tế 10 năm, Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm. Do đó, việc sửa đổi Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia là hết sức cần thiết để có được bộ chỉ tiêu thống kê phản ánh khách quan, chính xác, kịp thời, đầy đủ, thống nhất phục vụ cho công tác lãnh đạo, chỉ đạo, hoạch định chính sách của Đảng và Nhà nước trong điều hành kinh tế vĩ mô, phục vụ công tác dự báo, đánh giá của các cấp các ngành và đặc biệt là bảo đảm phản ánh đầy đủ kịp thời các mục tiêu, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.

Trình bày Tờ trình dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương cho biết, trong bối cảnh mới, đặc biệt là sự thay đổi nhanh chóng của kinh tế số, xã hội số và sự tác động cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư thì Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia đã bộc lộ những hạn chế, bất cập, đòi hỏi phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn. Cụ thể, danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia chưa cập nhật, phản ánh, đánh giá một số chính sách pháp luật, mục tiêu đường lối đổi mới, định hướng phát triển kinh tế, xã hội của Đảng, Quốc hội, Chính phủ được ban hành trong thời gian gần đây, nhất là Nghị quyết Đại hội 13 của Đảng. Bên cạnh đó, danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia chưa phản ánh đầy đủ thực tiễn đang vận động của đời sống kinh tế, xã hội…

Phạm vi sửa đổi, bổ sung là thay thế Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê số 89/2015/QH13, các nội dung khác quy định tại Luật hiện hành và đối tượng áp dụng vẫn giữ nguyên.

Dự thảo danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê gồm 20 nhóm, với 215 chỉ tiêu. So với danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia ban hành kèm theo Luật Thống kê số 89/2015/QH13 thì danh mục chỉ tiêu lần này sửa tên 2 nhóm chỉ tiêu là nhóm 07 và 11. Về chỉ tiêu giữ nguyên 134 chỉ tiêu vẫn còn phù hợp, sửa tên 41 chỉ tiêu, bổ sung 40 chỉ tiêu, bỏ 11 chỉ tiêu…

Thường trực Ủy ban Kinh tế họp mở rộng thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung Phụ lục – Danh mục chỉ tiêu thống kê quốc gia của Luật Thống kê

Thảo luận tại phiên họp, các đại biểu đồng tình với sự cần thiết ban hành luật và trình Quốc hội xem xét thông qua tại Kỳ họp thứ 2 theo quy trình tại một kỳ họp. Tuy nhiên trước những vấn đề đặt ra, cần kiến nghị Quốc hội giao Chính phủ nghiên cứu, đánh giá tổng thể toàn diện 5 năm thực hiện Luật Thống kê để xem xét, trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều hoặc sửa toàn diện trong thời gian tới.

Bên cạnh đó cũng có ý kiến đề xuất cần nghiên cứu sửa đổi toàn diện Luật Thống kê. Theo đó, mặc dù dự án Luật này đã được bố trí trong Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022, điều chỉnh Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2021, trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ Hai. Tuy nhiên, từ những tồn tại, hạn chế, đề nghị Chính phủ rút dự án Luật này, không xem xét, sửa đổi, bổ sung Phụ lục - Danh mục hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia, mà tiến hành nghiên cứu, đánh giá tổng thể, toàn diện, nhiều mặt trình Quốc hội sửa đổi, bổ sung một số điều hoặc sửa toàn diện trong thời gian thích hợp.

Ngoài ra, bày tỏ lo ngại trước thực tế có sự khác nhau giữa số liệu thống kê của Tổng cục thống kê và con số thống kê ngành, các đại biểu cho rằng, cơ quan soạn thảo cần đánh giá tác động các chỉ tiêu toàn diện hơn. Các đại biểu cũng chỉ ra rằng, số liệu thống kê hiện nay chưa thực sự phản ánh được thực tế đời sống, dự báo nguồn lực tăng trưởng. Hiện nay 36 chỉ tiêu bổ sung vẫn chưa được đo lường định lượng được các nghị quyết của Đảng, Quốc hội như xóa đói giảm nghèo, phát triển bền vững, xây dựng văn hóa con người.

Có ý kiến đề nghị cần xem xét, bổ sung thêm một số chỉ tiêu như: nghiên cứu, bổ sung chỉ tiêu “tiêm chủng vaccxine cho Nhân dân” vào nhóm Y tế và chăm sóc sức khỏe, vì theo Nghị quyết số 16/2021/QH15 về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025 đã giao nhiệm vụ Chính phủ “Tổ chức Chương trình tiêm chủng vaccine cho Nhân dân, phấn đấu đạt miễn dịch cộng đồng vào cuối năm 2021, đầu năm 2022”. Đồng thời, nghiên cứu bổ sung nhóm chỉ tiêu liên quan đến Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021-2030 như: tỷ lệ hộ nông dẫn người dân tộc thiểu số làm kinh tế nông - lâm nghiệp hàng hóa; tỷ lệ lao động người dân tộc thiểu số chuyển sang làm các ngành, nghề công nghiệp… vì đây là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước trong một giai đoạn dài (đến năm 2030) nhằm thu hẹp dần khoảng cách về mức sống, thu nhập của vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi so với bình quân chung của cả nước.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải phát biểu chỉ đạo tại phiên họp

Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, phạm vi sửa đổi, bổ sung còn ý kiến khác nhau đề nghị Thường trực Ủy ban Kinh tế tiếp tục làm việc với cơ quan soạn thảo, các cơ quan hữu quan để bàn bạc thống nhất phương án hợp lý nhất để báo cáo với Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cũng lưu ý, nếu sửa Luật cần bảo đảm địa vị pháp lý, vai trò của công tác thống kê trong nền kinh tế quốc dân hội nhập quốc tế. Bởi, thống kế chính xác mới đáp ứng kịp thời cho hoạch định chính sách chính xác và củng cố lòng tin của Nhân dân, uy tín trên trường quốc tế được nâng cao. Nếu sửa tạm thời thì phải sửa ra sao nhằm bảo đảm tính hợp lý với thực tiễn và việc giải thích phải dựa theo luật chứ không phải bằng danh mục, cần làm rõ từ luật ảnh hưởng đến danh mục như thế nào.

Dự kiến tại phiên họp thứ 3, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ cho ý kiến về dự án luật này trước khi trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XV./.

Bảo Yến - Minh Thành